De Onverdraagzamen
Josje
Illustratie: Jean-Léon Gérôme
Toen ik mijn eerste zwemdiploma haalde, zei een van de meesters van de school tegen mijn moeder dat dat wel het enige diploma zou zijn dat ik in mijn leven zou behalen.
Gedurende mijn hele leven heb ik tientallen van dat soort mensen ontmoet. Allemaal waren ze verbaasd en ongelovig als zij merkten welk vlees zij met mij in de kuip hadden. ‘Kún jij dat?’ was de vraag die steevast in hun ogen was te lezen. Zelfs mijn vriendjes wilden niet zien dat ik toch echt wel hersens heb.
Het was elke keer vechten tegen de enorme vooroordelen. Dat gevecht deed ik in de vorm van zoveel mogelijk en goed presteren. Dat ik daarom niet leerde waar mijn verlangens echt lagen, is een harde consequentie geweest.
De laatste jaren ben ik gaan nadenken waar het eigenlijk allemaal om ging. Ik nader de 40, en dat schijnt een soort ijkpunt te zijn in je leven. Waarom hadden zoveel mensen zulke lage verwachtingen van mij? Als bleek dat dat niet terecht was, werd er snel geroepen hoe knáp ik wel niet was.
Bij het overwegen van mijn leven dacht ik eerst dat de mensen er eigenlijk niets aan konden doen; zij zijn onwetend en bang voor het anders-zijn. Daar ben ik nu toch echt wel op terug gekomen. Het is niet de onwetendheid noch de angst. Het is pure onverdraagzaamheid. Of dat nu bewust of onbewust is.
Onverdraagzaamheid voor het niet voldoen aan de vastgeroeste vooroordelen. Zelfs de onverdraagzaamheid voor het anders-zijn. De mensen die iemand zien met een zogenoemde beperking en daarbij alleen maar die beperking zien, zijn onverdraagzaam. Zij kunnen er niet tegen dat hun volmaakte beeld van de wereld net iets anders uitvalt. Dan willen ze het ‘andere’ wegstoppen, zoals met Brandon gebeurde. En velen met hem.
En zoals de meester van mijn school met mij wilde doen.
Oude mensen worden met net zoveel onverdraagzaamheid bejegend. Wegstoppen in bejaardentehuizen en er verder niet meer naar omkijken. Er zit zoveel wijsheid en ervaring in die mensen. Dat hun lichamen en geesten het vaker moeilijk hebben, moet de jongere mensen juist de kans geven hen met eerbied en zachtheid te omringen. Maar nee, oude mensen voldoen niet meer aan de perfectie.
Door de geschiedenis van de religies heen kun je ook al pure onverdraagzaamheid vinden. De radicalen wensen elkaar het licht uit de ogen als je niet dezelfde religie belijdt. De gematigden, die juist best van andere religies willen weten, worden net zo hard benaderd door de onverdraagzamen.
Net zo onverdraagzaam zijn mensen die denken dat zij een ander de mond kunnen snoeren door misbruik te maken van de goede bedoelingen van die ander. Dit is het soort onverdraagzaamheid die haat en jaloezie opwekt. Maar ook daaruit voortkomt. Alleen maar omdat er geen ruimte is voor iets anders dan zichzelf.
Het trieste is dat ik ook gevoelens van onverdraagzaamheid ken, tegenover mensen die mij niet willen verdragen. Misschien schuilt het verschil tussen hen en mij er echter in dat ik die gevoelens niet gebruik om de ander te vernietigen, lichamelijk of geestelijk, letterlijk of figuurlijk.
Helaas is Josje niet zo leuk naïef meer, maar zij blijft volharden in een open kijk op de wereld. Met roodgestifte lippen.
Josje, 05.02.2011 @ 11:50
15 Reacties
op 05 02 2011 at 12:48 schreef MNb:
Afgaande op wat je in het algemeen op deze website schrijft vind ik je niet bijzonder knap. Afgaande op wat je op deze pagina schrijft vind ik je een beetje traag. Maar misschien was je gewoon naïef of had je een te rooskleurig beeld van de mensheid.
“Onverdraagzaamheid voor het niet voldoen aan de vastgeroeste vooroordelen.”
Onthoud voor de rest van je leven dat dit voor vele, vele mensen geldt, ongeacht hun intelligentie of afkomst. Geef mensen bij de eerste kennismaking het voordeel van de twijfel, maar houd die twijfel in het achterhoofd.
Inclusief ondergetekende.
Want ook ik ben geen aardig mens.
op 05 02 2011 at 13:38 schreef thomas erdtsieck:
Nu je hebt bewezen dat je op elk vlak royaal kunt meekomen, moet je je bewijdsdrang lekker met het baswater laten weglopen. Klaar!
Jij bent jij en men neemt je maar zoals je bent. Volgens mij kunnen heel wat mensen zich aan jou verwarmen.
Ben overigens wel nieuwsgierig geworden naar jouw ‘handicap’.
op 05 02 2011 at 14:02 schreef Josje:
@MNb
Ik vind het bijzonder verfrissend wat je over mij schrijft. Eindelijk iemand die mij niet koppelt aan mijn doof-zijn. Traag? Misschien. Zelf zie ik het meer als weloverwogen. Ik ben niet zo flitsend als Peter of Hassnae of een van de reaguurders. Maar een te rooskleurig beeld? Nee. Daarvoor heb ik te veel meegemaakt, net als jij. Toch wil ik blijven geloven in het goede, om het zijig te zeggen. En als je geduldig (traag) blijft wachten, zie je het opeens hier en daar.
op 05 02 2011 at 14:04 schreef Josje:
@Thomas, ik ben doof vanaf mijn geboorte. En bedankt! Dat is ook net weer hartverwarmend voor mij.
op 05 02 2011 at 15:08 schreef Mohamed:
“Toch wil ik blijven geloven in het goede, om het zijig te zeggen. En als je geduldig (traag) blijft wachten, zie je het opeens hier en daar.”
Is de enige manier als je oprechte liefde wil geven en ontvangen.
O ja en anders zijn wordt naar mate je ouder en zekerder alleen maar leuker.. (Eigen ervaring)
op 05 02 2011 at 17:38 schreef Kelele Nyingi:
@ Josje
“Net zo onverdraagzaam zijn mensen die denken dat zij een ander de mond kunnen snoeren door misbruik te maken van de goede bedoelingen van die ander.”
Als ik zo vrij mag zijn: wat bedoel je hiermee?
op 05 02 2011 at 17:45 schreef herman van der helm:
Josje schrijft:
“Oude mensen worden met net zoveel onverdraagzaamheid bejegend. Wegstoppen in bejaardentehuizen en er verder niet meer naar omkijken. Er zit zoveel wijsheid en ervaring in die mensen. Dat hun lichamen en geesten het vaker moeilijk hebben, moet de jongere mensen juist de kans geven hen met eerbied en zachtheid te omringen. Maar nee, oude mensen voldoen niet meer aan de perfectie.”
Is het wel onverdraagzaamheid wat hier speelt? Is het niet de simpele situatie dat ieder mens, oud of jong, met welke handicap dan ook door ervaring groeit in het leven en dat niet alle omstanders deze groei kunnen volgen?
Ik heb hier een stukje over geschreven op freethinker.nl Misschien wil je het eens lezen?
http://www.freethinker.nl/forum/viewtopic.php?f=42&t=8732
op 05 02 2011 at 18:43 schreef Josje:
@Kelele,
Toen ik dat opschreef, had ik vooral de hetze tegen Peter voor ogen. Dit was voor mij ook schokkend, omdat ik toen pas besefte dat zijn woorden totaal verkeerd werden en worden geïnterpreteerd. Het ging niet om zijn uitspraak, waarop hij werd aangevallen. Het ging om iets veel groters: namelijk zijn strijd voor het recht om anders-zijn.
@Herman
Mooi stuk! En wat verdrietig dat je pas na zoveel afschuwelijke ervaringen pas tot diepe inzichten kunt komen. Het verdrietigst vind ik dus dat er mensen zijn niet die inzichten willen erkennen. En jou dus zonder meer afserveren. Eerst dacht ik: laat maar waaien, maar nu wil ik meestrijden voor het recht om anders-zijn.
op 05 02 2011 at 20:39 schreef Kelele Nyingi:
@ Josje
Ah, juist. De opzettelijk arglistige en sophistische, zelfs politieke, reacties daarop ten behoeve van de eigen agenda’s van die reageerders, als ik het goed begrijp. Of gaat het dieper en is het meer de strijd tussen degenen die het recht opeisen om anders te zijn tegen degenen die de plicht trachten op te leggen om hetzelfde te zijn?
op 06 02 2011 at 13:13 schreef brink:
Als je de meeste mensen om jou heen als decor (het decor waar jouw leven zich in afspeeldt) beschouwd word het wat makkelijker om hun onverdraagzaamheid te verdragen.
op 06 02 2011 at 13:13 schreef MNb:
Naar mijn ervaring het eerste, Kelele. Ik was daar als kind al achter. Het tweede, die strijd dus, is naar mijn idee het gevolg van het eerste.
Daarbij speelt de wetenschappelijk vastgestelde machinatie een rol waarbij iemand opzettelijk buiten wordt gesloten om de groepsidentiteit te bevestigen en te versterken.
Ik noemde Jose traag of naief omdat zij zijnde/hebbende doof daarvoor bijzonder geschikt is en vast het één en ander heeft meegemaakt. Overigens pleit ik niet voor misantropie – dat heb ik sinds mijn puberjaren achter mij gelaten. Maar ik pleit wel voor enige zelfbescherming op grond van enig gezond wantrouwen.
op 06 02 2011 at 14:53 schreef Josje:
@MNb, nu begin ik te denken dat je mij schromelijk onderschat. Ik heb keiharde discriminatie, pure onverdraagzaamheid, grote afkeer, ontstellende domheid en enorme neerbuigendheid jegens mijn persoon meegemaakt. Maar nooit en te nimmer zal ik daardoor enig wantrouwen, haat, jaloezie of wat dies meer zij, tot mijn leven toelaten. Afstomping is waar ik voor waak. Dan liever steeds mijn hoofd hard stoten, en daarna weer verder. Zolang ik maar mezelf never, nooit verlies.
op 06 02 2011 at 15:11 schreef Kelele Nyingi:
@ MNb
Ja, iedereen lijkt wel een politicus, tegenwoordig. Oprechtheid is niet zelden aanleiding tot lacherigheid over zoveel naïviteit. Het mechanisme van de zondenbok of de gezamenlijke vijand is natuurlijk al zo oud als de mensheid. Angst lijkt een groter cohesief vermogen te hebben dan liefde. In ieder geval is het beter beheersbaar en dus voor mensen, die streven naar macht en bezit, een aantrekkelijker optie dan het stimuleren van de vrije, zelfstandige, onafhankelijke, creatieve burger.
op 06 02 2011 at 16:48 schreef thomas erdtsieck:
Ik heb het al eerder op FN gezegd (en Kelele zegt het hierboven in andere woorden ook): ‘onverdraagzaamheid’ is gewoon apengedrag. Het zit nog in onze genen. Wie anders is en dus buiten de groep valt (bijv een albino), boezemt angst in. En angst vertaalt zich in agressie. Wegjagen! Pesten in de klas. Treiteren op het werk.
Het is juist onze taak als homo sapiens om ons daarboven te verheffen. Om onze kinderen vanaf peuterleeftijd op te voeden in het besef dat niet iedereen hetzelfde – maar daarom niet minder – is. En dat je elkaar op basis van gelijkwaardigheid mag aanspreken op dingen waaraan je je ergert. Maar NIET op zaken waar iemand niks aan kan doen.
op 16 02 2011 at 01:59 schreef mango:
Josje,
Zo is het! Als je jezelf maar niet verliest. Ik zie je trouwens helemaal niet als “je doofheid” of “je beperking”. Ik reduceer mensen niet tot kenmerken. Wel geloof ik dat mensen in een minderheidsituatie soms beter de machtsstructuren van een samenleving doorzien omdat ze er nadrukkelijker mee geconfronteerd worden. En ik ben geïnteresseerd in de kennis die mensen vergaren als ze niet “normaal” functioneren, ik geloof erg in de creatieve en persoonlijke leerweg. En die zit in iedereen, alleen worden sommigen eerder “gedwongen” hem aan te boren. Ik streef naar een maatschappij die niet normaliserend denkt in beperkingen, maar snapt dat mensen in een minderheidspositie juist ook vaardigheden ontwikkelen die anderen niet ontwikkelen. Iedereen is beperkt, het is te kortzichtig voor woorden om zo te denken. Maar veel mensen wordt geleerd om hun eigen waarneming uit te schakelen en een “consensusstandpunt” voor waar aan te nemen. Dat heet ook wel intellectuele luiheid.
RSS