De Brexit-kronieken (3): Nazi-praktijken
Marco de Baar
Scène uit ‘Elysia, Valley of the Nudes‘ (1935)
Bijna twee jaar geleden gingen de Britten naar de stembus, en kozen met een kleine meerderheid voor de Brexit. In deze serie bekijk ik de Brexit van verschillende kanten. Vandaag deel drie over één van de duistere kanten van de Brexit: de propaganda met als doel een klimaat van angst en woede te scheppen rond immigratie en het “establishment”.
De twee voorgaande stukken over de Brexit hebben een zeker ‘Yes minister‘-gehalte. Incompetente ministers vliegen de wereld rond en beledigen andere staatshoofden. Ministers en parlementsleden doen aantoonbaar onjuiste maar verstrekkende uitspraken en ontkennen die uitspraken dan weer. Maar we hebben ook al gezien hoe de Brexit een zeer duistere kant heeft, die te maken heeft met de propaganda, met emotionele stellingnames, met intimidatie, met opruien, en met racisme en xenofobie.
Nazipraktijken
Tijdens de campagne voor het referendum werden sterke anti-immigratiesentimenten aangewakkerd. Het door UKIP gestarte Leave.EU zette bijvoorbeeld dit propagandamateriaal in. Het cynisme en de effectiviteit van de Leave-campagnes werden pas echt zichtbaar na de onderzoeksjournalistiek van Carole Cadwalladr (Observer) en Channel 4 News. In een serie van artikelen en programma’s werd aangetoond hoe de bedrijven Cambridge Analytica en Aggregate IQ Facebookprofielen gebruikten om de psychologische beïnvloedbaarheid van gebruikers in te schatten. Daarbij ging men bijvoorbeeld op zoek naar mensen die makkelijk bang en boos te maken zijn. Deze kregen dan emotieve Leave-propaganda op zich afgevuurd door bots.
Als ik concludeer dat dit gewoon Nazipraktijken zijn, dan zit ik met Geerten Waling bij het Buitenhof. Geen zin in. Gelukkig kun je de Brexiteers gewoon zelf aan het woord laten. Lees hoe met bewondering wordt gesproken over de campagnevaardigheden van hun historische voorbeelden. Met de bewuste feitenvrije en sterk emotieve campagne heeft Leave extreemrechts verbonden met rechts-extremistisch.
Als je met honden slaapt, krijg je vlooien. Als je vluchtelingen, in het bijzonder moslims, als acuut en groot gevaar presenteert, dan impliceer je wat over moslims die al in het VK leven. En wat zeg je dan eigenlijk over politici die zich sterk maken voor humane opvang van vluchtelingen uit Noord-Afrika en Syrië?
Verrader van blanken
Een week voor het referendum, op de dag dat de beruchte UKIP-poster met de vluchtelingenstroom werd gepresenteerd, werd de politicus Jo Cox vermoord door de rechts-extremist Thomas Alexander Mair. Cox was uitgekozen door Mair omdat hij haar een “gepassioneerde verdediger van de EU and immigratie een collaborateur” achtte “en een verrader van blanken.”
David Cameron en George Osborne wezen op de verschrikkelijke atmosfeer die was ontstaan door de agressieve en emotieve campagnes. Gove haastte zich om te melden dat de Leave-campagne hier niets mee te maken zou hebben en Farage zag zich als slachtoffer en maakte zich voornamelijk zorgen dat de moord een effect zou hebben op het referendum en dat de moord werd aangewend voor politieke doeleinden.
Geweld en intimidatie
Alle krokodillentranen en gefingeerde verontwaardiging ten spijt, Farage vindt precies hetzelfde als Mair. Dat bleek toen in december 2016 een aanslag plaatsvond op een kerstmarkt in Berlijn. Direct stelde Farage, precies volgens Mairs weerzinwekkende argumentatie, Merkel per tweet verantwoordelijk vanwege haar acceptatie van vluchtelingen.
Na het referendum werd een sterke toename in geweld en intimidatie tegen buitenlanders gerapporteerd. Conservatieve politicus Hannan was er als de kippen bij om te claimen dat de Leave-campagne hier niets mee te maken had. In een zeer recent rapport van de UN wordt echter een duidelijke relatie tussen Brexit en een toename in openlijk racisme door het hele politieke spectrum genoemd.
Met de onderzoeken van Cadwalladr komen ook andere issues boven die te maken hebben met het Britse kiesrecht. Voor het referendum was er niet één Leave-campagne, maar er waren er welgeteld vijftien! Mag ik u voorgaan? Better Off Out, Bpoplive, Business for Britain, Campaign for an Independent Britain, Conservatives for Britain, Democracy Movement, Get Britain Out, Grassroots Out (GO), Labour Leave, Leave Means Leave, Leave.EU, Students for Britain, Vote Leave en BeLeave. De verschillende Leave-campagnes richtten specifieke propaganda op specifieke doelgroepen.
Regels omzeilen
De Britse kieswet voorziet in een ‘official campaign‘ en de Electoral Committee wees hiervoor Vote Leave aan, dat hierdoor zeven miljoen pond mocht besteden aan haar campagne. De andere veertien campagnes mochten elk een maximum van 0,7 miljoen pond besteden. In samenwerking tussen de verschillende campagnes is niet voorzien.
Vote Leave en Leave.Eu waren de belangrijkste twee van deze organisaties. Vote Leave deed het intellectueel aandoende deel over soevereiniteit en Leave.Eu (of de Brex Pistols, zoals ze zichzelf graag noemden) richtte zich op de ‘gevoelsmatige aspecten’ van immigratie.
Leave.EU claimde met Cambridge Analytics te hebben gewerkt, terwijl BeLeave met Aggregate IQ werkte. Het bleek dat BeLeave was opgezet door VoteLeave met als enig doel om geld door te sluizen van VoteLeave naar Aggregate IQ waardoor VoteLeave de regels voor het maximaal toegestane budget maximum spending rules kon omzeilen.
Aggregate IQ bleek weer contractuele relaties te hebben met SCL waarvan Cambridge Analytica een dochter is. De implicatie zou dus zijn dat Leave.EU, Vote.Leave en BeLeave feitelijk een campagne hebben gevoerd met gecoördineerde geldstromen. Leave.EU krabbelde terug en claimde nu dat ze, om serieus genomen te worden, heeft gebluft over haar werk met Cambridge Analytica. Gelooft u het? Nee hè?
Culturele oorlog
Aangetoond is dat Leave.EU zich niet heeft gehouden aan haar maximum budget. Ze heeft de maximale boete opgelegd gekregen en het hoofd campagne, Liz Bilney, is aangehouden door de politie. Ondertussen heeft een derde klokkeluider van Vote Leave zich gemeld, met correspondentie die het verband tussen BeLeave en Vote Leave zou aantonen. En het onderzoek gaat door: Op 16 mei verklaarde Facebook in een brief aan de Electoral Commission dat BeLeave en Vote.Leave gecoördineerd hebben samengewerkt en dezelfde datasets hebben gebruikt.
Bijna op het zelfde moment getuigt klokkeluider Christopher Wylie in de Senate Judiciary Committee Hearing in Washington dat Robert Mercer en Steven Bannon Cambridge Analytics wilden inzetten als een van de wapens in hun arsenaal om een culturele oorlog te voeren. Hij legt uit hoe tijdens de campagne van Trump, Cambridge Analytics heeft geprobeerd om bepaalde groepen kiezers te ontmoedigen om te gaan stemmen. Het US Department of Justice en de FBI zijn een strafrechtelijk onderzoek gestart naar Cambridge Analytica.
Schuld en slachtofferschap
Eenmaal in de feitenvrije, emotieve modus wordt alles feitenvrij en emotief. Oorzaak en gevolg en schuld en slachtofferschap zijn dan nog maar moeilijk te onderscheiden. Wat doe je als Vote Leave-politicus als je betrapt bent? De BeLeave klokkenluider Shahmir Sanni, moslim van Pakistaanse afkomst, werd in reactie op zijn openbaringen geout door Stephen Parkinson, de politieke secretaris van May. Wat werd in de tabloids geschreven over Brendan Cox (de weduwnaar van Jo Cox), zes weken nadat hij Farage op de vingers tikte over Berlijn? Dit, dit en dit. En wat doe je als rechts-populist als je bent betrapt op onrechtmatig gedrag? Je geeft links de schuld en noemt de bevindingen een politiek gemotiveerde aanval van het Electoral Commission, dat natuurlijk vol zit met ‘Remoaners’ van het establishment. Je zegt dat het een politieke aanval is op de Brexit zelf en de 17,4 miljoen mensen die in opstand kwamen tegen het establishment en stemden voor een onafhankelijk Britain.
De propaganda gaat continu, onverminderd, onvermoeibaar en schaamteloos voort.
De tussenstand
We hebben gezien dat de groepen die sterk hebben gemaakt voor de Brexit
1) hebben geëxperimenteerd met moderne vormen van beïnvloeding, waarbij informatie wordt aangeboden op grond van psychologische profielen op sociale media,
2) zich niet wensen te houden aan de Engelse kieswet, en
3) als ze betrapt worden, dat dan proberen te framen als een politieke daad.
4) Leave.EU is glashelder over hun voorbeeld: de Nazi-propagandamachine.
5) De sterk emotieve propaganda heeft een atmosfeer gecreëerd waarin racisme, angst, achterdocht en haat genormaliseerd zijn.
6) De Brexiteers nemen geen verantwoordelijkheid voor het klimaat dat ze gecreëerd hebben of voor hun daden. Eenmaal betrapt op oneigenlijk gedrag wordt dat gepresenteerd als een aanval van het establishment op het volk en de Brexit. Ze brengen democratische instellingen en het democratische proces in diskrediet.
7) De Brexiteers nemen anderen ongegeneerd de maat. Ze smeren anderen verantwoordelijkheid aan die ze zelf niet accepteren. Ze outen homo’s uit wraak.
Dit is het derde deel van de Brexit-kronieken. Het eerste leest u hier en het tweede hier.
Fysicus Marco de Baar is hoofd van het kernfusieonderzoek in DIFFER, het Nederlandse instituut voor fundamenteel energieonderzoek. Als liberaal is hij voor de volledige ontplooiing van het individu, inclusief een rijke intellectuele en culturele ontwikkeling. Hij kan niet accepteren dat de VVD de anti-intellectuelen en de cultuurbarbaren van de PVV gedoogt. Lees zijn blog over Wetenschap en Wetenschapsbeoefening.
Marco de Baar, 21.05.2018 @ 08:47
RSS