De blinde hoek van Frans Timmermans
Peter Breedveld
Anna Mae Wong in Piccadilly (Ewald André Dupont, 1929).
Overal waar antisemitisme of vreemdelingenhaat de kop opsteekt, moet worden opgetreden’, schrijft Frans Timmermans in zijn essay ‘Liefde is aangeboren, haat is aangeleerd‘. Het is een pleidooi voor het omarmen van diversiteit en tegen alle discriminatie dat desondanks vol uitsluitingsmechanismen zit en eigenlijk alleen over antisemitisme gaat. Antisemitisme als ‘kanarie in de koolmijn’ en ‘graadmeter’, als begin van alle kwaad.
‘Vreemdelingenhaat’, dus haat jegens Marokkaanse Nederlanders en andere biculturele Nederlanders, tegen moslims en vluchtelingen, is in het essay steeds een bijprodukt of een gevolg van antisemitisme en speelt altijd de tweede viool. Haat jegens biculturele Nederlanders, moslims en vluchtelingen wordt altijd na antisemitisme genoemd en onder de parapluterm “vreemdelingenhaat” geschaard.
Conflict in het Midden-Oosten
Waar komt antisemitisme volgens Timmermans vandaan? Van ‘het conflict’ tussen Israël en Palestina. Het komt van ‘extreemlinks, extreemrechts, uit reactionaire hoek en een deel van de moslimgemeenschap’. En we moeten het bestrijden, want waar antisemitisme begint, begint de haat jegens ‘de Ander’ en ‘waar vreemdelingenhaat is, is Jodenhaat’. Dat het goed duidelijk is: zeg je vreemdelingenhaat, dan zeg je antisemitisme en zeg je antisemitisme, dan zeg je vreemdelingenhaat.
We mogen het best met elkaar oneens zijn over ‘het conflict in het Midden-Oosten’, maar niet over antisemitisme, aldus Timmermans. Dus als Timmermans en Ronny Naftaniel zeggen dat ‘From the River to the Sea’ antisemitisch is, dan is dat zo. Zou dat ook gelden voor ‘vreemdelingenhaat’? Ik vermoed van niet. Ik vermoed dat ‘islamkritiek’ niet onder vreemdelingenhaat valt en dat je onder het mom van ‘islamkritiek’ wegkomt met heel wat ergers dan ‘From the River to the Sea’. Dat is geen blinde speculatie, dat hebben we de afgelopen pakweg 20 jaar heel vaak heel duidelijk gezien.
‘Conflict in het Midden-Oosten’ is ook weer zo’n lekker frame, dat suggereert dat ver weg iets gaande is dat door bepaalde lieden naar hier is geïmporteerd, terwijl het conflict natuurlijk het gevolg is van ons probleem dat wij dáárnaartoe hebben verplaatst.
Bezworen Kwaad
Timmermans sluit zijn essay af met de oproep niet te gaan demonstreren op 4 mei en op 5 mei gewoon gezellig mee te doen. Hier strikt ie nog een keer een stevige knoop in het verband dat hij de hele tijd al legt tussen antisemitisme en het ‘conflict in het Midden-Oosten’, dat geen verstoring mag zijn van onze herdenking van de Tweede Wereldoorlog, waarin de Nazi’s met de enthousiaste hulp van onder andere de hardwerkende Nederlanders 6 miljoen Joden hebben vermoord, en nog een miljoen of wat Roma en LHBTI’ers.
Dodenherdenking is namelijk onze bezwering van het Kwaad dat wij zelf hebben aangericht, maar waarmee we hebben afgerekend. Want natuurlijk vergeet Timmermans niet de Holocaust te noemen en ook niet het christelijke antisemitisme dat daaraan voorafging, dat hij vooral legt bij het Rooms-katholicisme, maar dat zal vanwege zijn eigen afkomst zijn. Laat me u verzekeren dat de protestanten er ook wat van konden, hoor. De grondlegger van het protestantisme, Maarten Luther, schreef traktaten tegen de Joden die je aan Hitler zou toeschrijven als je niet beter wist.
Maar er is daarmee afgerekend, het Kwaad is bezworen en die bezwering wordt elk jaar bestendigd op 4 mei, dan zeggen we nog eens vroom “dit nooit meer” om daarna met een streng gezicht degenen te veroordelen die zeggen “Ja maar in Gaza dan?”
Blinde hoek
Timmermans wijst mensen die 4 mei als aanleiding zien tegen de genocide in Gaza te protesteren, als Kwaad aan. Ik denk niet dat hij in de gaten heeft dat hij zich daarbij aansluit bij het groeiende leger van Nederlanders, heus niet allemaal extreemrechts, dat 4 mei de laatste jaren gebruikt om bevolkingsgroepen uit te sluiten, om een duidelijke scheidslijn te trekken tussen henzelf en de Ander. Degene die zegt: “Maar wacht even, je staat jezelf nu te feliciteren dat je geen Joden meer vervolgt terwijl je in het Midden-Oosten, Afrika en Azië het uitroeien van mensen, die er zo uitzien als ik, steunt of er zelfs actief aan meedoet?”
Ik zeg niet dat Timmermans een slecht mens is, of een “witte suprematist”. Hij heeft wel een joekel van een blinde hoek. Hij is intelligent, kan een mooi betoog opzetten. Ik kan me voorstellen dat mensen er met boter en suiker ingaan. O, wat mooi, hij zegt dat je antisemitisme moet bestrijden, maar niet zonder ook vreemdelingenhaat aan te pakken.
Maar hij bedient zich van dezelfde giftige argumenten als de islamofoben en racisten: ‘Joden vormen een kleine Europese gemeenschap die voor niemand een gevaar is, die niemand wil bekeren, die niemand wil bedreigen’, schrijft hij. Dat impliceert heel veel: dat de discriminatie van een minderheid die wèl een gevaar vormt, te begrijpen of misschien zelfs te rechtvaardigen is. Dat er minderheden zijn die wèl een gevaar vormen, die mensen willen bekeren en bedreigen. Hij zal wel niet de gereformeerden bedoelen.
Cultuur van de dood
Als je zegt dat vreemdelingenhaat bestreden moet worden, moet je het ook echt menen en je moet mensen niet de indruk geven dat je het eigenlijk alleen over antisemitisme wilt hebben en dan voor de vorm ook haat tegen biculturele Nederlanders, moslims en vluchtelingen meeneemt “want anders krijg je dat weer.” Dan moet je dus niet de Joden eruit pikken als minderheid die niemand kwaad doet en dus onterecht wordt gediscrimineerd.
Timmermans bediende zich al eerder van racistische retoriek toen hij het had over de “cultuur van de dood” en zichzelf, als witte westerling, als vertegenwoordiger van de cultuur van het leven neerzette. “Ja maar hij doelt op Hamas”, zei iedereen, maar daar gaat het niet om. Hij deed een greep uit de doos klassiek oriëntalistisch racisme om Hamas te typeren en zette dús alle volkeren uit het Midden-Oosten weg als cultuur van de dood. Behalve de Joden, uiteraard.
En zo plant hij nu ook zijn essay vol met verraderlijke landmijntjes over bijvoorbeeld de “explosieve toename” van antisemitisme sinds 7 oktober, de dag van de “pogrom”. Hij citeert CIDI, de rabiaat islamofobe, racistische roeptoeter van Israël, haalt het verhaal aan van die rabbijn die mishandeld zou zijn door een antisemiet in een supermarkt, maar daar naar alle waarschijnlijkheid over gelogen heeft. En kom op, 7 oktober was verschrikkelijk, maar geen pogrom. Het was agressie tegen een onderdrukker, niet tegen een etnische groep.
Vrienden van Israël
Als je de lezers oproept de Israëlisch-Palestijnse zaak van beide kanten te bekijken, niemand uit te sluiten en om iedereen een arm te leggen, gebruik dan niet zo nadrukkelijk de argumenten van Israël en de Vrienden van Israël, die ons de genocide in Gaza proberen te verkopen als zelfverdediging tegen het verschrikkelijkste antisemitisme sinds de Holocaust. Bekijk de zaak dan zelf ook van beide kanten.
Als je wilt dat iedereen z’n kop houdt op 4 mei en gezellig meedoet met 5 mei, zorg dan dat ook biculturele Nederlanders, moslims en vluchtelingen zich herkennen in het verhaal, dat je op die dagen vertelt.
En zoek het kwaad niet alleen bij extreemrechts en bij extreemlinks. Timmermans haalt Lodewijk Asscher aan maar vergeet, of heeft nooit ingezien, of nooit willen zien, dat die één van de fanatiekste aanjagers binnen de PvdA was van de vreemdelingenhaat, en zelfs bereid was keihard te liegen om het land bang te maken voor alle Nederlanders van Turkse afkomst.
Kijk, en dat bedoel ik nou steeds als ik zeg dat je moet zorgen dat je eigen stoepje schoon is als je je buren wijst op de rotzooi voor hún voordeur.
Is het Vrije Woord u écht lief? Steun me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL24 ASNB 8832 6749 39 (N.P. Breedveld, ASBN Rijswijk), BIC ASNB NL21.
Peter Breedveld, 15.04.2024 @ 19:14
RSS