De beste games van 2024
Tom Breedveld
Nou, 2024 was geen ideaal jaar voor grote gameproducties, om het zacht uit te drukken. Flop na flop na flop, waarvan ik sommigen persoonlijk beledigend vind – Suicide Squad: Kill the Justice League moest het vervolg worden op de geniale Arkham-trilogie, en dit YouTube-filmpje waarin de dialogen worden vergeleken laat perfect zien hoe je zo’n kast van een serie de grond in werkt. Het is om je te schamen, om nog niet te spreken over de bagger-gameplay en het pay-to-play model waarmee de grote bedrijven je eeuwig willen laten betalen voor een spel dat je al hebt gekocht.
Alt-righters doen graag alsof het ligt aan woke, met bijvoorbeeld het bizarre spel Dustborn, over een stel stereotype woke millennials die als aanval mensen kunnen triggeren en werkelijk waar alles zien als een persoonlijke aanval (lang werd gedacht dat het een onvriendelijke parodie was, maar ze schijnen alles serieus bedoeld te hebben). Ik denk niet dat het ligt aan woke; het is gewoon allemaal ontzettend kut geschreven door mensen die klaarblijkelijk nog nooit een ander persoon hebben ontmoet.
Nee, je moet het zoeken in de indie scene, waar je door een stel nerds in de garage gecreëerde intense, filosofische, interpersoonlijke narratieven kunt ontdekken, mét leuke gameplay. Je gelooft zowaar dat het ze niet alleen ging om algoritmische winstoogmerken. Zie MiSide, een anime dating simulator van twee jongvolwassenen die verandert in een stalking horrorgame (spoiler); The Holy Gosh Darn, een schattig geanimeerd spel waarin je letterlijk hemel en hel moet bewegen om ervoor te zorgen dat de Aarde niet ontploft; Vampire Therapist (nuff said); retro-horror Alisa, gemaakt door een Belg; nog een retro-horror, Crow Country; goed, nog eentje dan, Threshold; en de schattige nieuwe Shin Chan-game uit Japan; allemaal voor luttele euro’s op de Steam-Store.
En he, er zijn ook nog een paar leuke ‘grote’ games, zoals de nieuwe Indiana Jones and the Great Circle die zo bij de films kan gaan zitten; de Chinese Black Myth: Wukong, gebaseerd op de legende van de Apenkoning; het vervolg op Hellblade, Senua’s Saga.
Mijn favoriete videogame-serie Fallout heeft ook een goed jaar gehad, met een goede televisieserie, en de compleet door fans gemaakte enorme mod Fallout: London, de eerste keer dat de postapocalyptische serie zich buiten de Verenigde Staten afspeelt. Mind the gap.
Dat is dus het thema van dit jaar: de games die duidelijk met liefde gemaakt zijn en een boodschap hebben, en die zo laten zien dat er nog mensen met passie in deze industrie werken! Ik ga niet meer solliciteren bij de grootbedrijven; ik zoek ook een knutselhoek op.
5. INDIKA
Developed by Odd-Meter (Rusland), 24,99 op Steam
Ask and you shall be deceived
Die poster alleen al was voor mij genoeg reden om dit spel uit te proberen. Je speelt als de Orthodoxe non Indika, die zich geïsoleerd en alleen voelt in haar klooster, waar de andere graftaknonnen haar geen blik waardig keuren en de priester haar niet vertrouwt. Het helpt niet dat Indika de stem van Satan hoort (in-game gerepresenteerd als de besturing van de speler) die haar constant over haar geloof en situatie ondervraagt, en vaak gewoon een goed punt heeft. Bizarre cinematografie, een geweldig script, een heerlijke soundtrack en ingetogen gameplay creeren een magisch realistische verfilming van ‘The Master and Margarita’, als je het mij vraagt.
De makers van het spel moesten Rusland ontvluchten omdat ze pro-Oekraïne waren en maakten het af in Kazachstan waarna het werd gepubliceerd door een Poolse studio, twee landen die wel weten hoe het is als Rusland het op je gemunt heeft. Ik zie in Indika dan ook de metafoor dat gemeenschap in cultus verandert als we onze waardigheid niet weten te bewaken tegen de heersende orde die deze het liefst aan stukken scheurt.
4. Batman: Arkham Shadow
Developed by Camouflaj (Verenigde Staten), gratis bij een Meta Quest 3.
You are the Knight
Ik ben enorm fan van VR, en ik ben enorm fan van Batman. Suicide Squad: Kill the Justice League was een abortus, maar when God closes a door, he opens a window. Daar was ineens een geweldige Batman-game in Virtual Reality, zodat ik nu zelf de petsjes uitdeel en dat zwarte maskertje op m’n toet plant. Elijah Wood speelt een verrassend goede Scarecrow, and verschillende mentaal gecompromitteerde Batman-schurken komen langs in een goed uitgewerkt verhaal over Batmans effect op de psychologie van de minder bedeelden. Enige nadeel is dat je een Quest3-VR-bril moet kopen die nu nog zo’n 550 euro kost.
3. Mouthwashing
Developed by Wrong Organ (Zweden), 12,79 op Steam.
God is not watching.
Retro-analog-horror is in, waarin games met de uncanny valley spelen door te lijken op de PlayStation 1-animatie van 30 jaar geleden (denk aan Buckshot Roulette, Teleforum, Drowned Lake), en god, het werkt werkelijk waar altijd. Wrong Organ (uiteraard is een van de beste games weer Scandinavisch) is sowieso van de geniale pareltjes, met games als How Fish Is Made, The Last One and Then Another, en nu Mouthwashing.
Het ruimteschip Tulpar is verongelukt, en de kapitein is nu een zielig hoopje organen en verband. Terwijl hij met de snel oprakende pijnstillers in leven wordt gehouden, gaat de speler op achronologische volgorde door dialoogscenes met de bemanning heen, die uit frustratie en paniek zichzelf dronken houden met hun laatste vrachtlading – enorme hoeveelheden mondwater.
Deze walking simulator is git- en gitzwart, want terwijl je Kapitein Curly hoort schreeuwen van de pijn, gaat zijn bemanning aan stress en delirium tremens onderdoor en hallucineren ze de engste en bizarste dingen. Men moet lachen om niet te huilen. Is een van die spellen waarvan het een straf is dat alleen ik ‘m gespeeld heb in mijn omgeving, want ik wil mijn morbide fascinatie van me af kunnen praten. Dan maar deze lijst.
2. Thank Goodness You’re Here!
Developed by Coal Supper (Verenigd Koninkrijk), 17,99 op Steam.
Explore the strange town of Barnsworth in this cheeky comedy slapformer!
Ontzettend flauw en ontzettend Brits, heb ik me stukgelachen om Thank Goodness You’re Here! De tekenstijl waarin de hele game is afgebeeld doet me denken aan de kinderboeken van Richard Scarry, en de game is op soortgelijke manier een persiflage van de dorpse Britten zoals Father Ted dat was voor de Ieren. Je speelt een reizende verkoper die, wachtend op zijn afspraak met de burgemeester, besluit een wandeling te maken door Barnsworth en de bevolking daar te helpen met steeds absurdere klusjes, van het erect slaan van de salami van de slager tot het tappen van biertjes voor geheelonthouders (beiden geen metafoor… denk ik). Knap hoe compleet onlogische en nutteloze taakjes met een flinke dosis humor het hele spel lang leuk blijven. Uniek, origineel, moeite waard.
1. Still Wakes The Deep
Developed by The Chinese Room (Verenigd Koninkrijk), 34,99 op Steam.
You just let go, and everything’s fine.
The Chinese Room maakte in 2013 een nieuw deel in de Amnesia-serie, A Machine for Pigs, dat niet goed werd ontvangen omdat het kort en redelijk simpel te spelen was, maar dat wat mij betreft briljant geschreven en ontworpen was.
In 2024 gingen ze terug naar de horror met Still Wakes the Deep, wat redelijk werd ontvangen maar bekritiseerd voor diens lengte en simpliciteit, maar waar iedereen het wel over eens kan zijn dat het schrijfwerk, het design en het stemacteren absoluut magnifiek is. Alles is in Schots dialect opgenomen, en je kunt zelfs spelen met Gaelic ondertiteling!
Het is Kerst 1975 in Schotland, en nadat hoofdpersoon Caz McLeary een man het ziekenhuis in slaat, duikt hij onder op een booreiland in de Noordzee. Zijn vrouw dreigt met scheiding, hij mist zijn kinderen, en de manager van het platform is een louche figuur die de boorders dwingt door te boren als ze op iets mysterieus stuiten op de zeebodem. En dan gaat uiteraard alles op Lovecraftiaanse manier mis.
Wat wordt aangeboord, is prachtig ontworpen en doodeng; een in het licht gekristalliseerd glinsterend ‘vleeszeil’ dat met lange tentakels de arbeiders op het platform transformeert in sponzige vleeskwabben die het op hun collega’s hebben gemunt. Caz moet zien te overleven in geweldig ontworpen scenes waar hij wegrent van de monsters, maar de echte kunst zit hem in de onderwaterscenes, waar je nauwelijks wat ziet in het bruine water en hoopt weer lucht te vinden voordat Caz flauwvalt of doodvriest terwijl de lijken rond je heen dobberen.
Ik ben een fan van een ondergewaardeerd aspect van video games: tangential learning. Omdat je persoonlijk aan de slag gaat met unieke concepten, leer je er al snel een heleboel over en ga je ze googelen. Het jaar 1975 was in Schotland de aanloop naar de Schotse ‘winter of discontent’ waar arbeiders enorme stakingen verrichtten en het leger ingezet moest worden om het vuilnis op te halen. Een groot goed dus, en ook iets dat aan de orde is op het booreiland in Still Wakes The Deep, dat perfect is nagebouwd gebaseerd op echte Schotse werkdocumenten, en waar de Marxistische propaganda aan de muren hangt (kun je je dat voorstellen in je huidige werkplaats, met ons huidige kabinet?).
Ook de climax, die anders een beetje doodbloedt, eindigt op hartverscheurende wijze met de vraag: is het beter als we onszelf en onze dromen opofferen voor het grotere goed? Pareltje, en een wijze les voor 2025.
Tom Breedveld is eindelijk zijn universiteitsopleiding aan het afronden, en is bezig met een roman en een tweede filmproject. Hij geeft graag les en heeft als goede voornemen een videospel in elkaar te knutselen.
Eindlijstjes, Games, Tom Breedveld, 06.01.2025 @ 08:26