De beste films van 2024
Peter Breedveld
Deze eindlijst is heel persoonlijk en weerspiegelt mijn eigen voorkeuren. Daarom staan er bijvoorbeeld veel Japanse films in van makers wier werk ik goed ken.
Dat gezegd hebbende: ik kijk bijna elke dag een film en dat al vele jaren lang, dus ik heb er best een beetje verstand van. Ik weet waar ik het over heb.
Je kunt dus gerust een door mij aanbevolen film gaan kijken en als je het niks vindt, bijvoorbeeld te saai of te langzaam, dan ligt dat helemaal aan jou. Dan heb je gewoon nog niet zo’n gesofisticeerde smaak ontwikkeld, of je weet helemaal niks van Japan, waardoor je de motivatie van de personages niet begrijpt. Of je hebt gewoon een hele andere smaak. Een minder goede smaak.
10) Hirokazu Kore-eda: Monster
Kore-eda maakte altijd nogal intieme films, waarbij hij zich focuste op een kleine groep mensen in een korte periode. De laatste jaren pakt hij het wat groter aan, met veel personages en ingewikkelder plots. Ik vind hem daarin minder sterk, maar hij is nog steeds een meester.
Monster is een Rashomon-achtig verhaal waarin een schijnbaar klare zaak vanuit verschillende perspectieven wordt beschouwd: die van de moeder die stennis op school komt schoppen omdat een docent haar zoon geslagen zou hebben, die van de beschuldigde docent en die van de jongen.
De waarheid moeten we zelf zien te achterhalen, maar die is minder interessant dan de dynamiek tussen de personages die elk in hun eigen sociale normen gevangen zitten. Voor mij is Sakura Ando, één van mijn favoriete acteurs die de moeder speelt, dé ster van deze film.
9) Takeshi Kitano: Kubi
Ik maar wachten tot de laatste film van Takeshi Kitano in de Nederlandse bioscopen zou draaien, bleek hij in 2023 ergens op een vaag festival te zijn vertoond en verder nergens. Ik heb er dit jaar eindelijk de hand op weten te leggen en het is godverdomme een meesterwerk. Het zal zijn dat dit zich afspeelt in een periode die voor de Japanners gesneden koek is, een beslissend moment in de Japanse geschiedenis, zoals hier de Slag bij Nieuwpoort, maar Jezus, dit is Takeshi Kitano, de Martin Scorcese van Japan.
Bloedig en sardonisch met hier en daar een vleugje absurdisme, Kubi is Kitano op zijn best. Manisch, oneerbiedig en meeslepend. Een mix van Akira Kurosawa en, nou ja, Takeshi Kitano.
8) Dev Patel: Monkey Man
Eenling neemt het op tegen de corrupte, zeer invloedrijke politicus die zijn moeder heeft vermoord in een kinetische, prachtig gefilmde actiefilm die me soms deed denken aan On Her Majesty’s Secret Service, visueel de interessantste James Bond-film ooit. Dit vanwege de abstractheid van sommige beelden.
Patel heeft echt risico’s genomen door zijn snoeiharde actiefilm niet alleen kunstzinnige, maar ook literaire pretentie te geven. Ik meen in elk geval de invloed van Arundhati Roy te bespeuren.
7) Denis Villeneuve: Dune Part Two
Dit is eigenlijk niet het soort film waar ik voor voor de deur ga liggen, zeg maar, maar godverdomme, wat kan die Villeneuve vertellen met beeld. Het ziet er niet gewoon waanzinnig mooi uit, maar Villeneuve laat de film helemaal dragen door die schoonheid, de schoonheid is het verhaal. Ik zag heel wat dat ik eerder had gezien, onder andere bij de Marokkaanse fotograaf Laila Essaydi, Katsuhiro Otomo van Akira and Moebius, maar beter goed geïnspireerd dan slecht verzonnen, zeg ik altijd maar. Het formele verhaal interesseert me nauwelijks, het gaat me puur om de beelden.
6) Jane Schoenbrun: I Saw The TV Glow
Jongen is geobsedeerd door een horror-tv-show die zijn ware zelf wakker maakt. Dit is een verbluffende, geestverruimende en phantasmagorische Rorschach-test van een film. Oogstrelend van uiterlijk en ik werd er diep door geroerd. Deze film wordt zonder enige twijfel een cultklassieker.
5) Cameron en Colin Cairnes: Late Night With The Devil
Een eens populaire talkshow probeert de kijkcijfers op te krikken door de duivel te interviewen via een jongedame met speciale talenten. Glorieuze horrorfilm waarin de spanning meesterlijk wordt opgebouwd en die uitmondt in een helse orgie. Maar wat ik het mooiste vind zijn de aankleding en de sfeer van deze film, die speelt in de jaren zeventig. Perfect getroffen, echt dat late avond-gevoel en die rare mix van gezellig en eng, die wat mij betreft typisch is voor die tijd. Zwarte humor, over-the-top schokeffecten, helemaal goed. Ik vond ‘m niet eng, maar mijn zoons waren echt bang.
4) Francis Ford Coppola: Megalopolis
Laat je niks wijsmaken, dit is Coppola’s Magnum Opus. Een visueel overdonderend, Shakespeariaans drama vol ideeën en knettergoede acteurs. Groots en meeslepend, megalomaan, waanzinnig ook en vernieuwend, baanbrekend. Hiervoor bestaat film, om een wereld te creëren en mensen daar in te trekken. Coppola is een visionair.
3) Shinya Tsukamoto: Shadow of Fire
Tsukamoto werd wereldberoemd met de manische horrorfilm Tetsuo The Iron Man en hij heeft sindsdien bijna alleen maar meesterwerken afgeleverd. Shadow of Fire is zeker één van zijn beste films. Bedriegelijk simpel maar des te krachtiger. In een paar streken zet Tsukamoot een complete, gelaagde wereld neer.
Een prostituee ontfermt zich vlak na de Tweede Wereldoorlog over een piepjonge dief, of hij over haar, zo kun je het ook zien. In zijn kielzog volgt één van zijn slachtoffers, een ernstig getraumatiseerde soldaat, die steeds gevaarlijker wordt. Diep-menselijk drama en waanzinnig mooi gefilmd.
2) Kiyoshi Kurosawa: Cloud
Kiyoshi Kurosawa vertelt eigenlijk altijd hetzelfde moralistische verhaal over mensen die door Het Kwaad worden getransformeerd. In dit geval draait het om een jongeman die spullen opkoopt en op het internet met veel winst weer verkoopt. Hij dupeert nogal wat mensen, waarvan een aantal wraak komt nemen.
Klinkt als een redelijk banale thriller, maar in de handen van Kurosawa krijg je dan een Faustiaanse horror waarin elke zorgvuldig geconstrueerde scene zwanger is van dreiging. Het zijn niet zozeer de dingen die mensen doen, die eng zijn, maar wat hen ertoe drijft.
Ik ben verknocht aan Kurosawa’s films en op de één of andere manier doen ze me vaak aan het werk van W.F. Hermans denken. Het is die kille afstandelijkheid, denk ik, waarmee Kurosawa zijn sadistische universum verbeeldt. Hij maakte in 2024 ook nog de korte film Chime, ook een gruwelijk meesterwerk.
1) Ryusuke Hamaguchi: Evil Does Not Exist
Deze film is gebaseerd op de muziek die Eiko Ishibashi, met wie Hamaguchi ook samenwerkte voor zijn Oscar-winnaar Drive My Car, ervoor componeerde. Dus eerst de filmmuziek, toen de film.
En wat een film! Op het eerste gezicht lijkt het te gaan over de bewoners van een bergdorp, puur in de natuur, die hun mooie woonomgeving naar de gallemiezen zien gaan door de komst van een luxe glamping. Maar Hamaguchi doet niet aan stereotypen, en de vertegenwoordigers van het glampingbedrijf blijken geen onverschillige geldwolven, maar empathische mensen met hun eigen zorgen. De dorpelingen zijn op hun beurt ook geen authentieke natuurmensen maar hebben ook zo hun onhebbelijkheden. En de natuur, die geeft geen fuck.
Die natuur is de hoofdrolspeler van de film. Die strekt zich uit en vouwt zich om de personages heen, eet ze op en spuugt ze weer uit. Het maakt niet uit of je aardig bent of niet, of je een lief klein meisje bent of een onbehouwen zak. De natuur is onverschillig, net als het lot. Hamaguchi vertelt zijn verhaal in lange takes, als een documentaire die wordt gedragen door de behoorlijk dramatische muziek van Ishibashi. Die is sacraal en hypnotisch, dan weer geheimzinnig en onheilspellend, dan weer warm en troostend. Ishibashi is wat mij betreft de interessantste muziekmaker van deze tijd.
De films van Hamaguchi zijn niet voor iedereen; ze zijn langzaam en Hamaguchi is niet van de grote emoties en het melodrama, hij zoekt het altijd in de kleine gebaren, de terloopse intimiteit. Uitleggen doet hij ook niet. De kijker zoekt het zelf maar uit. Ik weet dat mensen gefrustreerd waren door deze film en dat begrijp ik. Voor mij is-ie juist heel geruststellend. Pure, vervreemdende maar ook troostende poëzie.
Is het Vrije Woord u écht lief? Steun me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL24 ASNB 8832 6749 39 (N.P. Breedveld, ASBN Rijswijk), BIC ASNB NL21.
Eindlijstjes, Film Reviews, Peter Breedveld, 30.12.2024 @ 20:50
RSS