De beste films van 2021
Peter Breedveld
Dit jaar heb ik weer een ontstellende hoeveelheid films gezien want film = escapisme en escapisme is wat me van een zenuwinzinking weghoudt. Mijn lievelingsfilmland is Japan, dus het is vooral Japans dat ik gezien heb. Het grootste deel van het jaar zijn de bioscopen gesloten geweest (net als de musea, de theaters en de boekwinkels) en dat vind ik misdadig, want het meeste heb ik thuis op televisie moeten kijken. En toen ik in september eindelijk weer in de bioscoopzaal zat, op het Camera Japan Festival, realiseerde ik me wat een gemis het is, een film niet op het grote doek te kunnen zien.
Omdat ik zo belachelijk veel films heb gezien, ook veel nieuwe, is het eigenlijk onmogelijk de beste tien te kiezen. Daarom pak ik het nu zo aan: ik kies de films die me het meeste bijgebleven zijn, die zijn blijven hangen. In een enkel geval is dat een film die ik eigenlijk niet eens zo goed vond toen ik hem zag, en er staat eigenlijk geen film in deze top-10 waarvan ik weet, op basis van rationele argumenten, dat die erin hóórt, omdat alles eraan gewoon klopt.
Ik ga voor het effect dat een film op mij heeft, ik laat me leiden door mijn emotie en intuïtie. Here goes, mijn intuïtieve film-top-10 van 2021.
10) Cooper Raiff: Shithouse
De titel doet misschien denken aan een platte tienerklucht, maar Shithouse is een prachtige film over een sympathieke maar eenzame student die zijn moeder en zus zo erg mist, dat hij ervan moet huilen. Hij probeert het studentenleven, maar zuipen en betekenisloze seks doen het niet voor hem. Dan ontmoet hij een eigenzinnige jonge vrouw die hem meeneemt naar haar kamer. Ze hebben gesprekken en daarna seks, waarna hij haar begint te stalken. Allebei gedragen ze zich onhandig en horkerig, maar gaandeweg groeit er toch iets. Mensen die gesprekken hebben tot diep in de nacht, existentiële eenzaamheid en het mooiste vind ik dat deze troostrijke gedachte van de film uitgaat: je bent niet slecht of eng omdat je dingen dom aanpakt, want iedereen doet dat. Laat de cancelzombies op Twitter maar lullen.
9) Michael Sarnoski: Pig
Deze film vond ik dus vooral raar toen ik hem zag, ook al is Nicolas Cage er ouderwets goed in. Hij is een zonderling die in het bos woont en truffels zoekt voor dure restaurants. Maar iemand steelt zijn truffelvarken en hij struint de hele stad af totdat hij de dader heeft gevonden. Het is Nicolas Cage, dus je verwacht wat harde actie waarin hij wat neuzen breekt en knieën verbrijzelt, maar meteen in het begin al laat hij zich, zonder zich te verdedigen, helemaal in elkaar slaan door een soort trolachtige kelner. En zo gaat het maar door in deze melancholieke film: iedere keer gaat het allemaal totaal niet zoals je verwacht. De sterkste scène is die waarin hij, haveloos en toegetakeld, een clochard, in een pretentieus restaurant waarin het vooral om gimmicks en theater draait, een alom bejubelde chef, die hem verafgoodt, eloquent uitlegt waarom hij een waardeloze prutskok is. Het einde is larmoyant en geniaal tegelijk. Bizarre film, maar ik kan maar niet stoppen eraan te denken.
8) Quentin Dupieux: Mandibules
Ik was niet bekend met het werk van Quentin Dupieux maar ik heb twee van zijn films gezien en nu ben ik een enorme fan: Le Daim en Mandibules. In deze laatste vinden twee imbecielen een gigantische vlieg in de kofferbak van de auto die ze hebben gestolen. Ze laten zich op sleeptouw nemen door een vrouw die ervan overtuigd is dat één van hen een ex-vriendje van haar is en brengen met haar en haar vrienden de zomer door in een zomerhuisje, terwijl ze die vlieg in hun slaapkamer verborgen houden, waar hij het hondje van één van die jongeren opeet. Volslagen absurdistische, nihilistische en aanstootgevende idiotie. De humor is zo rücksichtslos wreed, ik heb er hard om gelachen.
7) Timo Tjahjanto, Chloe Okuno, Ryan Prows en Simon Barrett: V/H/S/94
Met deze horror-franchise was ik ook niet bekend. V/H/S/94 is de vierde in een serie omnibusfilms, waarin vier losse horrorverhalen bij elkaar worden gehouden door een raamvertelling. De films hebben een beetje de sfeer van de oude videotheken, waar alle filmfreaks van mijn leeftijd hun filmkennis hebben opgedaan. Dat betekent dat het allemaal goor en smakeloos, totaal over the top, cynisch en bloedeng is. Beetje Faces of Death (alles is zogenaamd found footage) meets Evil Death. Meteen hierna ben ik alle andere V/H/S-films gaan kijken en ook de ABC of Death-films. Allemaal heerlijke griezelkost, vooral de bijdragen van Indonesiër Timo Tjahjanto.
6) Emma Seligman: Shiva Baby
Een Joodse studente ontmoet op een begrafenisreceptie de getrouwde docent met wie ze het doet en ook de vriendin die ze had gedumpt voordat ze ging studeren. Daarnaast heeft ze haar ouders niet de hele waarheid verteld over de voortgang van haar studie en dit alles dreigt tijdens die receptie te worden geopenbaard. Dit is het recept voor een platte, oneerbiedige klucht, maar regisseur Seligman heeft deze komedie de structuur van een thriller gegeven, waarbij de spanning vooral wordt opgebouwd met het gezicht van hoofdrolspeler Rachel Sennott, die een fenomenale actrice is. Meesterlijke film, opgewonden als de klok van een tijdbom.
5) Shiraishi Kazuya: The Blood of Wolves: Level 2
Dit is het vervolg op Blood of Wolves uit 2018, waarin Matsuzaka Tori een groentje bij de politie speelt die zijn veel ervarener maar ook cynischer en ongedisciplineerdere partner Yakusho Koji (fenomenale acteur) in toom probeert te houden in de strijd tegen de yakuza van Hiroshima. Koji sterft aan het einde van die film en in dit vervolg heeft Matsuzaka zijn haar kortgeknipt, ten teken dat hij harder, woedender, cynischer en verbetener is geworden. Hij raast zich een weg door deze film heen, en wee de yakuza die daar wat vindt. Maar de yakuza zijn ook geen doetjes, natuurlijk, dus het gaat er allemaal hypergewelddadig aan toe in deze spannende film, die meer aan de yakuzafilms uit de jaren zestig doen denken dan aan die van Kitano Takeshi. Bloeddrukverhogend.
4) Paul Schrader: Card Counter
Card Counter gaat over een Irak-veteraan, gespeeld door Oscar Isaac, die verschrikkelijke dingen op zijn geweten heeft en in zijn levensonderhoud voorziet door te kaarten in casino’s. Hij wordt benaderd door de zoon van een andere Irak-veteraan, die onder dezelfde officier als Isaac heeft gediend, dezelfde misdaden op zijn geweten heeft en zelfmoord heeft gepleegd. De jongen wil wraak nemen op de officier, gespeeld door Willem Dafoe, en Isaac neemt hem onder zijn hoede.
Schrader berijdt zijn vaste stokpaardjes schuld en existentiële eenzaamheid in een prachtige, melancholische film waarin de bevreemdende, lege esthetiek van de pokerhallen van Las Vegas een belangrijke rol speelt. Onterecht genegeerde film behoort tot het beste dat Schrader heeft gemaakt.
3) Hamaguchi Ryusuke: Drive My Car
In het begin zien we een naakte vrouw een vreemd verhaal aan haar echtgenoot vertellen over een meisje dat de kamer van een jongen binnensluipt en daar een tampon achterlaat. Het paar is duidelijk verknocht aan elkaar, maar hij betrapt haar, zonder dat ze het merkt, in bed met een andere man. Hij confronteert haar echter nooit en als ze onverwacht sterft, is haar ontrouw nooit uitgesproken geweest.
Dit mysterie wordt langzaam ontrafeld tijdens de gesprekken die de man, een toneelregisseur, heeft met de vrouwelijke chauffeur die hem van en naar het theater rijdt waar hij met een meertalig gezelschap de uitvoering van het stuk Oom Vanya van Checkhov voorbereidt. Ook de vrouw blijkt een zware last mee te torsen. Deze gesprekken, de ontrafeling van de mysteries die de twee personages zijn, zijn zo boeiend en ontroerend dat de drie uur die Drive My Car duurt zo omvliegen.
Regisseur Hamaguchi Ryusuke kan dat. Zijn film Happy Hour (2015), over een groep pratende vrouwen, duurt vijf uur en boeit ook van de eerste tot de laatste seconde. Dit jaar kwamen van hem twee films uit en de andere, Wheel of Fortune, had ook op deze plek kunnen staan. Gaat ook over pratende mensen, is eveneens totaal biologerend met fantastische acteurs.
2) Fukunaga Takeshi: Ainu Mosir
Volgens mij weten veel mensen niet dat Japanners eigenlijk Koreanen zijn (en in het zuiden vind ik de Japanners veel op Indonesiërs lijken) en dat er een oorspronkelijke Japanse bevolking is, de Ainu, die alleen nog in het koude Noorden leven, in Hokkaido. En dat die net als alle andere oorspronkelijke bevolkingen van alle andere landen moeten vechten voor het behoud van hun taal en cultuur en identiteit.
Ainu Mosir gaat over een jongen tussen twee culturen, de Japanse en de Ainu, wiens vader is overleden. Zijn moeder heeft een souvenirwinkel, een vriend van zijn vader probeert hem in te wijden in de Ainu-cultuur door middel van een omstreden ritueel waarbij een beer met pijlen wordt gedood.
Het is het portret van een wat eenzame jongen die zijn eigen weg moet zien te vinden. Een mooie, ontroerende film die ook veel inzicht geeft in het leven van de Ainu.
1) Yamaguchi Junta: Beyond the Infinite Two Minutes
Beyond the infinite two minutes is een retegrappige en ingenieuze film over een caféhouder die ontdekt dat hij via het monitorsysteem dat zijn kamer verbindt met zijn café beneden twee minuten in de toekomst kan kijken en dat hij zichzelf dus instructies kan geven door van boven naar beneden te rennen. Samen met zijn vrienden bedenkt hij dat ze, door meerdere monitors achter elkaar te zetten, steeds verder in de toekomst kunnen zien en één van hen komt op het idee om zo de yakuza, die kantoor houden in hetzelfde appartementencomplex, een paar miljoen lichter te maken. Dat levert uiteraard gigantische problemen op, en daarbij komen er ook nog speciale tijdlijnbewakers uit een andere dimensie roet in het eten gooien. Gelukkig zijn de vrienden weliswaar onhandig, maar ook heel intelligent en vindingrijk, dus het loopt allemaal goed af.
Na het zien van deze übersympathieke film heb ik me een paar uur heel vrolijk gevoeld en een klein beetje dom, want ik weet nog steeds niet of ik het wel helemaal begrijp, hoe dat met het tijdreizen gaat.
Is het Vrije Woord u écht lief? Help me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL59 RABO 0393 4449 61 (N.P. Breedveld, Rabobank Rijswijk), SWIFT BIC RABONL2U. Lees hier waarom dat niet met PayPal kan, maar steunen via Patreon kan weer wel en sinds kort ook met een Tikkie. Wordt dat symbool van de Hollandse krenterigheid tenminste voor iets nuttigs ingezet. Adverteren? Mail mij.
Film Reviews, Lists, Peter Breedveld, 29.12.2021 @ 18:12
RSS