Cultural appropriation
Hassnae Bouazza
Scène uit Gate of Flesh (Seijun Suzuki)
Prachtig, dat was mijn eerste reactie toen ik de cover zag van het allereerste nummer van Vogue Arabia dat op 5 maart aanstaande verschijnt.
De Arabische Vogue is al een aantal maanden online, maar gaat nu dan echt in print verschijnen onder hoofdredacteurschap van de Saoedische prinses en fashionista Deena Aljuhani Abdulaziz. Voor de eerste cover is gekozen voor ‘model van het jaar’ Gigi Hadid, dochter van het Nederlandse model Yolanda Hadid en de Palestijnse zakenman Mohamed Hadid.
Een logische keuze voor een Westers blad dat de Arabische markt betreedt en zo de twee werelden weer op een andere manier met elkaar vermengt. Twee werelden die door Gigi’s aderen lopen. De Arabische Vogue heeft dat begrepen en die Arabische wortels van Hadid benut in samenwerking met fotografen Inez van Lamsweerde en Vinoodh Matadin.
Cultural appropriation
Maar nu is er dus ophef. Het zal eens niet. Gigi Hadid spreekt zich wel vaker uit over haar Palestijnse identiteit, maar volgens de culturele en religieuze scherpslijpers doet ze dat alleen wanneer het haar uitkomt. Anderen vinden het idioot dat Hadid geprezen wordt voor de sluier en hijab die ze draagt, terwijl zij ervoor worden aangevallen. En weer anderen vinden dat ze geen hijab mag dragen omdat ze niet religieus is.
Waar te beginnen, hè? Kennelijk moet je als Arabische constant met een soort bord rondlopen dat je Arabisch bent. Kennelijk moet je je ‘islamitisch’ gedragen om het recht te hebben een foulard op je hoofd te zetten. En blijkbaar mag je voor een shoot in een Arabisch blad niet je Arabische wortels profileren. Mag niet. Cultural appropriation.
Racistische politici die verdeeldheid zaaien zijn een verschrikkelijk probleem. Maar de stuitende domheid van mensen, de afgunst, het onbedwingbare verlangen schoonheid kapot te trappen, dáár gaat de wereld echt aan ten onder.
Arabische schoonheid
Verdeeldheid, vijandschap bestrijd je door kennis, door ontmoeting, door versmelting. Door mensen de ander te laten zien, door herkenning te creëren, verwantschap. Daarom zeg ik altijd dat kunst en cultuur opbouwen wat politiek afbreekt. Daarom ook begon ik jaren geleden met het publiceren van stukken over de Arabische wereld. Kunst en cultuur, en eten – laten we het eten niet vergeten – steken moeiteloos grenzen over, raken en overtuigen. Ze laten de andere kant zien, de menselijkheid en de overeenkomsten. Kunst en cultuur tonen een ander perspectief, ze laten zien dat er andere werelden mogelijk zijn, andere interpretaties. ze ontdoen mensen van hun masker, slachtoffers van hun anonimiteit, en brengen de ander dichterbij.
Gigi Hadid, Van Lamsweerde, Matadin en Abdulaziz hebben de schoonheid van de Arabische vrouw laten zien. De pracht van de Arabische-Westerse ontmoeting. Natuurlijk, ze hadden een ‘volbloed’ Arabische kunnen nemen, en die zullen ook vast volgen, maar in een tijd van moslimbans en islamofobie, heeft Vogue Arabia stelling genomen: tegen verdeeldheid, voor erkenning. Erkenning van Arabische rijkdom. Samen met een vrouw die als ‘wit’ wordt gezien, maar dat niet is -en daar trots voor uitkomt.
Seks en zonde
Dit hele gedoe deed me meteen denken aan het gezeik rond de serie Seks en de Zonde. We lieten daarin zeven bijzondere vrouwen in zeven verschillende landen zien die over hun leven, landen en het geloof spraken. Stuk voor stuk gelovige en buitengewoon intelligente vrouwen, maar de Nederlandse moslims krijsten massaal dat ze afvallig waren, dat we iedere moslimvrouw als zielig en onderdrukt wegzetten en nog zo wat meer. Verbijsterend en om gek van te worden. Wanneer je niet het voorspelbare pad bewandelt, proppen mensen hun oren vol watten, doen ze hun ogen dicht, schreeuwen brand en rennen weg.
Ik ben geen huisallochtoon. Ik ben niet blij met elke kruimel die de witte man of vrouw me geeft. Maar ik zie wel de waarde van het gesprek, van de culturele ontmoeting. En deze eerste Vogue Arabia is niet alleen kunst, maar ook een culturele ontmoeting, een zeer respectvolle. Dat er nog maar heel veel mogen volgen.
Hassnae Bouazza is regisseur en eindredacteur van Femke Halsema’s serie Seks en de Zonde, schreef een boek over Arabieren, Arabieren Kijken. En ze heeft haar eigen hedonistische site, Aicha Qandisha. Twee jaar geleden kreeg ze in Beiroet de Arouwad Award voor haar stukken over de Arabische wereld. Lees vooral ook haar relaas over het racisme op de progressieve redacties waar zij heeft gewerkt.
Hassnae Bouazza, 04.03.2017 @ 14:54
9 Reacties
op 04 03 2017 at 16:19 schreef MNb:
“doet ze dat alleen wanneer het haar uitkomt”
En wat is daar mis mee? Mijn zoon doet precies hetzelfde. De wereld kan er alleen maar beter van worden – behalve als je een culturele en/of raciale purist bent, natuurlijk. Moet je ook geen aardappelen eten en tulpen planten. Die komen oorspronkelijk uit de Andes resp. (aargghh!) Turkije.
op 04 03 2017 at 16:35 schreef Chakir:
Helemaal eens en blij dat je geen huisallochtoon bent! Tis vaker gezegd, maar het is altijd leuk om ’s ook een keer een portie amateur psychologie op te scheppen:) De hele ophef is altijd te herleiden naar.. de MAN. Het alfamannetje welteverstaan. Het zit diepgeworteld in ons, die obsessie voor dat mannetje. Mannen willen hem zijn, vrouwen aanbidden hem. We volgen hem en bestrijden wat een bedreiging zou kunnen zijn voor zijn macht en status (en harem). We voeden hem -letterlijk ook- en zorgen dat alle vrouwtjes en mannetjes keurig binnen de lijntjes van het zorgvuldig gekozen territorium lopen EN zich natuurlijk daar ook naar behoren gedragen. Eerlijk zeggen: na t lezen van het stuk meteen foto’s opgezocht van Gigi Hadid? I rest my case…
op 04 03 2017 at 17:27 schreef Martijn:
Cultural appropriation vind ik maar ingewikkeld. Had een keer een discussie met een Amerikaanse die de Braziliaanse versie van de van oorsprong Peruaanse Lambada “cultural appropriation” vond maar Sun City Girls en de Afghaanse versie (die bestaat) wel vond kunnen. Mag ik als witte Nederlander dan Turkse liedjes op mijn oed spelen (of een poging wagen)?
Het is allemaal nogal afhankelijk van context volgens mij. Zo kan je je in een inclusieve maatschappij denk ik meer permitteren dan in de onze. Amerikaanse studenten die zo’n raar gangsta-feestje organiseren is dubieus omdat ze Afro-Amerikanen sws alleen maar in karikaturen lijken te zien. Dan is die verkleedpartij insult to injury.
op 04 03 2017 at 20:00 schreef Hermann:
“…waarde van het gesprek, van de culturele ontmoeting”. En zo is dat. Mijn vrouw gaat naar de Chinese kerk en ik heb tenminste enkele keren per week intense gesprekken met moslims en moslima’s. Mijn vrouw is niet streng in de leer, de moslima’s waarmee ik praat zijn strenger in de leer dan de mannen. Sinds 1830 leiden vrouwen in China moskeeën en houden preken. In Europa nauwelijks – in Berlijn is ’n vrouwelijke predikant in ’n moskee.
Ik weet weinig.
Pechtold wist bij Paul en Jinek ’t verschil niet tussen Indonesiërs en Indisch-Nederlanders. Slechte beurt bij de Indo’s. Over backpay heeft hij moeten stemmen in de 2de kamer.
Ik weet erg veel niet.
Dit wist ik wel. 5 Moslim-generaties (mannen en vrouwen) in Indonesië: https://www.youtube.com/watch?v=cuauZqxq4x8
Dat is de moslimwereld, waar Nederland zich nooit om bekommerd heeft. En vanuit cultureel oogpunt keek men over de grote plas. Haast geen hond schrijft in de westerse wereld over de Chinese schilderkunst, dat tot het beste behoord, wat ooit geschilderd is. Luister: https://www.youtube.com/watch?v=Y9l8XC2bIG4 (https://en.wikipedia.org/wiki/Susanne_Hirzel)
Moslims: https://www.youtube.com/watch?v=j9JxbntnhtA
op 05 03 2017 at 04:09 schreef Murat:
Hermann,
Ik heb het al vaker gezegd. Jij moet eens stukjes schrijven. Je ziet en hoort veel interessants om met de mensen te delen.
op 05 03 2017 at 11:43 schreef ikzelf:
“Wanneer je niet het voorspelbare pad bewandelt, proppen mensen hun oren vol watten, doen ze hun ogen dicht, schreeuwen brand en rennen weg.”
Daar ligt wellicht wel een sleutel voor de tegenwoordig alomtegenwoordige boos- en stuursheid. De wereld verandert steeds sneller en in steeds minder navolgbare mate. Wat we in ons leven zien, maar ook wat we gebruiken, is steeds minder te begrijpen. Een koekoeksklok kun je ontleden en de werking begrijpen, maar wat worden we wijzer van een geopende iWatch? Wie grip en daarmee begrip verliest hangt des te zwaarder aan het gekende. Het schildpadsyndroom.
De enige remedie is JUIST het uit eigen schulp kruipen, het gesprek aangaan, de aanraking van andere culturen, de handreiking.
Vertrouwen in Hegel zegt dat dat er ooit van komt maar het zal zijn (onze?) tijd duren.
op 05 03 2017 at 17:53 schreef Hermann:
Tijdens ’n gesprek in Galerie Krinzinger (http://www.galerie-krinzinger.at/) met Joseph Kosuth (https://www.google.nl/search?q=joseph+kosuth&biw=1536&bih=760&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwik4az-3b_SAhVMfRoKHZgJDtMQ_AUICCgB) – de man die in de vorige eeuw in Amerika op de hoogte was van de kunstgeldstromen aldaar – die vertelde, dat de kunstenaarsgroep General Idea (https://en.wikipedia.org/wiki/General_Idea) veel geld van de Canadese overheid kreeg, om dat land ’n culturele identiteit te geven. Het gesprek ontwikkelde zich tussen Joseph en de makers van dit boek: https://www.luiscius.com/GENERAL_ART/25371/Puckey-Thom-Larsen-Dirk-Reindeer-Werk-Heute-2=Vandaag-Reindeer-Werk-Associates-FINE-COPY.html ’n Staat is zich m.i. dus bewust van het belang van cultuur.
De genoemde cover van Vogue schaar ik niet onder kunst, wel onder cultuur. Dit is trouwens ’n volbloed Arabier: https://www.google.nl/search?q=volbloed+arabier&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjA-qGs5b_SAhXECBoKHWJaBWEQ_AUICCgB&biw=1536&bih=760
Nederland als toenmalige natie met de meeste moslims, ze moeten nu beter weten: https://www.youtube.com/watch?v=SAwotI6iGnA (om religie wordt geen oorlog gevoerd!)
op 07 03 2017 at 09:36 schreef Thomas E:
“Daarom zeg ik altijd dat kunst en cultuur opbouwen wat politiek afbreekt.”
Hartgrondig eens. Naast de politiek zou ik nog de journalistiek willen noemen; en dan specifiek de gewetenloze, fanate hitsers en nepnieuws verspreiders.
op 08 03 2017 at 19:13 schreef Hermann:
Cultuur, ’t heeft wat voeten in de aarde. ’t Komt vaak onverwacht over de grenzen aanwaaien. De ‘godfather’ van de Rembetika, Markos Vamvakaris: https://www.youtube.com/watch?v=HJeB6zAsKx0&list=RDvHHQdE56PS0&index=2 De vader van Corina Vamvakari is de zoon van Markos Vamvakaris. Hier kunt U Corina horen zingen in de typische ‘palingsound’ wat Nederland zo kenmerkt: https://www.youtube.com/watch?v=BF2qz6HmxSU&spfreload=5
De Nederlandse muzikant is schatplichtig aan de Indo-Rock, ook al iets over de grenzen: https://www.youtube.com/watch?v=muKkVufgkAE
De Jordanees en accordeonvirtuoos Johnny Meijer heeft z’n brood gedeeltelijk verdiend, door zigeunermuziek te spelen: https://www.youtube.com/watch?v=zaWySvyjMkA
’t Is nu te laat, had Nederland de grenzen maar eerder gesloten: https://www.youtube.com/watch?v=dUSDo-hUKQ0 Dan reken ik die tijd vlak voor WO II gemakshalve maar niet mee.
Eén van m’n favoriete groepen: https://www.youtube.com/watch?v=9xJzJUIrRI4
RSS