Boeren zadelen hun eigen kinderen op met hun problemen
Bernd Huisman
Ah, de boer. Jarenlang zijn onze plattelandgenoten geridiculiseerd door menig Randstedeling en andere stadsmensachtigen. Niet alleen agrariërs; ook bakkers, stratenmakers en vakkenvullers uit de buitengebieden werden dikwijls weggezet als ‘stomme boeren’. Iedereen, eigenlijk. Dat gebeurde in dusdanige mate dat het voor velen een geuzennaam werd.
Zo noemen de supporters van voetbalclubs PSV en De Graafschap zichzelf respectievelijk ‘boeren’ en ‘superboeren’, nadat fans van andere clubs hen wilden kwetsen door dergelijke spreekkoren te scanderen. Ook Feyenoorders werden door Ajacieden uitgemaakt voor ‘boeren van Zuid’ en kregen teksten als ‘O, wat zijn die boeren stil’ te horen als ze een wedstrijd verloren. Op hun beurt riepen Feyenoorders weer naar Eindhovenaren: ‘Het blijven kut-kankerboeren’. De boer was in feite synoniem voor dom.
Extreemrechts karretje
Hoe dat sentiment veranderd is, zie je aan de wappievlag die overal wappert, met daaronder als wimpel een rode boerenzakdoek. Vaak niet om de boeren te steunen, maar als middelvinger naar de overheid. Met de groeten van Rusland en Big Agro. Toch is het stereotype van de domme boer lastig te weerleggen, nu een groot deel van ‘s lands veehouders zich voor het extreemrechtse karretje van Triple-B en Forum voor Demagogie laat spannen. Het andere deel van de boeren laat zich een wortel voorhouden door de steenrijke agraaiers achter de geglobaliseerde veevoedercorporatie Koninklijke De Heus. Maar ook de eigenaren van kaasmakers Royal A-ware en kalverenslachters VanDrie behoren tot de veelite die de boeren gebruikt als pressiemiddel om de overheid naar hun pijpen te laten dansen.
Omdat de boeren zich begrijpelijkerwijs zorgen maken om de onzekere toekomst in ons neoliberale landje (wie is dat niet), zijn ze vatbaar voor verdraaiingen en feitenvrije verklaringen van allerlei belanghebbenden. En dus staan boeren in de strontlinie nu zij aan zij met fascisten, wappies en andere “afgehaakten”. Stuk voor stuk groepen die zich door beroepsopruiiers als Wierd Druk en Joost Niemoller laten misbruiken. Weer een stok om mee te slaan, maar deze keer eentje op een met Europese subsidies geleasete John Deere.
Aangesterkt door verwarring-on-demand van (door de sector gefinancierde) veeknieuwsfabriek Agrifacts en opgefokt door agroknokploeg FDF, blokkeren de boeren snelwegen, bezetten ze distributiecentra, brengen ze bedreigbezoekjes aan politici, ploegen ze natuurgebieden om en vernietigen tientallen wilgenbomen. Boeren wanen zich onaantastbaar. Grootschalige mestfraude. Veeteelt onder barbaarse omstandigheden. Stalbranden met miljoenen dierlijke slachtoffers. Het lijkt erop dat ze daar nog gelijk in hebben, ook.
Acceptabel risco
In de periode 2010-2019 waren er in Nederland 172 stalbranden waar in totaal 1.840.000 levend verbrande dieren hun einde vonden. Toen in 2021 een groep activistische dierenliefhebbers de in de zoveelste brand omgekomen varkens wilden herdenken, aarzelde boerenmilitiegroep FDF geen seconde om ze te bedreigen met ‘harde acties’. Stal-Qaeda emir Mark van den Oever durfde in zijn dreigvlog zelfs te beweren dat dierenactivisten de stallen zélf in brand zouden steken.
Maar uit onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid blijkt dat de brandveiligheid van megastallen al jaren ondermaats is. Ook het NIFV concludeerde in 2014 dat de brandveiligheid in stallen afneemt als de compartimentgrootte toeneemt. Onderzoeksplatform Investico kwam in 2020 met een soortgelijke conclusie: de kans op brand is bij zeer grote bedrijven groter dan bij kleinere bedrijven.
Ondanks vage beloftes van verbetering vanuit boeren en overheid is het aantal stalbranden de afgelopen jaren alleen maar verder gestegen. Het scheelt dat het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit stalbranden waarbij 7.000 varkens omkomen als “acceptabel” risco ziet. De meeste slachtoffers worden veroorzaakt door slecht onderhoud (bijvoorbeeld stoffige elektrakasten), het ontbreken van blusinstallaties en stalbouw zonder gebruik van brandvertragende materialen. Ook is te lezen dat sommige isolatiematerialen smelten door de brand, waarna de dieren berregend worden met gloeiend hete druppels kunststof, voordat ze stikken en verbranden. Boeren zijn dierenvrienden? Als ik een dier was, had ik liever een verre buur dan een boer te ‘vriend’.
Dood en begraven
Eigenlijk zijn alle argumenten tegen de stikstofmaatregelen binnen gemakkelijk te weerleggen. Dat is al vaak genoeg gedaan, maar het erfenisargument wil ik toch kort benoemen. Boeren willen de boerderij vererven aan hun zoons of dochters, maar volgens hen wordt dat ze nu ontnomen. Bij Renze pareerde Maxim Hartman dit kort maar krachtig. Verhalen over door de eeuwen heen van vader op zoon doorgegeven familiebedrijven zijn vertederend, maar de droom van generationele ambacht is al jaren dood en begraven. Maatschappelijk gewenste en benodigde beroepen veranderen in het Antropoceen sneller dan Eva Bruin van fascistenliefje.
De huidige problematiek gaat niet weg. Sterker nog, de druk op de boer wordt in de toekomst alleen maar groter als er nu niets verandert. Door de problemen wéér voor zich uit te schuiven zorgen ze ervoor dat niet zij, maar hun kinderen het moeten oplossen. De boeren van straks erven de problemen, de stress en de boosheid van nu, zonder toekomstperspectief.
Bernd Huisman kweekt pepers en schrijft zo nu en dan wat. Te volgen op Twitter.
Gastschrijver, 15.07.2022 @ 11:46
RSS