Bloody Christmas

Peter Breedveld

We zijn weer in Londen geweest. Voor Hassnae is die stad een Mekka voor culinaire fijnproevers en een shop-paradijs, mij blijft vooral de grimmige heidensheid trekken. Over de voorchristelijke druïden wordt gezegd dat ze het cement voor de forten en stadsmuren in Londen vermengden met het bloed van mensenoffers, en op dezelfde manier heeft het uitzonderlijk gewelddadige verleden van die stad een magisch aura, waarover ik de vorige keer al schreef.

Niet dat de huidige bewoners, of moet ik zeggen exploitanten, niet hun stinkende best doen die magie weg te toeteren en te bling-bling-blinken. Zo bezochten we voor het eerst sinds vele jaren weer de Tower, omdat ik net Hilary Mantels meesterlijke roman over Thomas Cromwell, Bring up the Bodies, uitgelezen had. Een prachtig middeleeuws kasteel met kamers waar koninginnen en adellijken op hun gruwelijke dood hebben zitten wachten, waar schattige prinsjes wreed zijn vermoord en visionaire tirannen hebben gezeteld.

Iets vreselijks

Helaas hebben de beheerders ervan gemeend er een soort kermis van te moeten maken, met beelden van apen en olifanten en interactieve video’s en luidsprekers in alle hoeken en gaten waar wapengekletter en het gebrul van leeuwen uit schalt. Alsof er iets vreselijks zou gebeuren als je als bezoeker, slechts gewapend met historische kennis, de ruimte krijgt om je verbeelding te laten spreken.

Gebouwen als de Tower zouden voor zichzelf moeten spreken. Ik hou ervan om in een ruimte te staan en de geesten van het verleden, de angst en de pijn en de vage hoop, in me te laten varen, alsof ik een medium ben, een levende wichelroede van vereeuwigde emoties. De stenen aan te raken die eeuwen geleden door Anne Boleyn zijn aangeraakt, in de slaapkamer te staan waar Edward I, ‘Hammer of the Scots‘ teder de liefde bedreef met zijn vrouw Eleanor, ‘whom living we dearly cherished, and whom dead we cannot cease to love.’

King Little Prick

Exposities van mantels en juwelen en wapentuig kunnen me in kastelen en kloosters doorgaans maar matig boeien, maar bij het harnas van Henry VIII ben ik wel even blijven staan, vanwege de enorme bobbel ter hoogte van Henry’s kruis. Er staat een bordje bij met een uitgebreide beschrijving, maar geen woord wordt er gewijd aan die bobbel, die kennelijk diende om zijn geslacht te bewaren.

Geen enkel ander harnas in de Tower heeft zo’n bobbel en Henry VIII is vooral bekend vanwege zijn grote aantal echtgenotes, waarvan hij er een aantal de dood in jaagde zodra hij op ze uitgekeken was. Dus welk verhaal zit hierachter? Mantel schrijft ergens dat Henry achter zijn rug besmuikt ‘King Little Prick‘ zou zijn genoemd. Moest dat harnas het publiek overtuigen dat die benaming onterecht was?

Heilige bronnen

Waar nu Londen staat, waren in de prehistorie een groot aantal bronnen, die waarschijnlijk werden gezien als heilige plekken, en die die status tot in minstens de 17e eeuw hebben behouden. St. Paul’s Cathedral is bijvoorbeeld gebouwd op zo’n heilige bron, waar ook een tempel heeft gestaan ter ere van de Griekse godin Diana. Vrijwel alle bronnen zijn verdwenen onder gebouwen, behalve één, dat is Clerk’s Well aan de Farringdon Lane.

Die wilde ik graag zien, maar het werd een beetje een teleurstelling, want toen we de plek eindelijk hadden gevonden, bleek het om een rond gat in de grond te gaan dat erg op een toilet lijkt, veilig achter glas. Het was al donker toen we er aankwamen en ik kon het gat alleen zien door mijn gezicht, afgeschermd met mijn handen, tegen het glas te drukken.

Koopzombies

Het mooie van Londen in kersttijd is dat de historische bezienswaardigheden nauwelijks worden bezocht, behalve door schoolklassen en wat babyboomers. De drukte concentreert zich rond Bond Street en Oxford Street enzo, waar de massa zich overgeeft aan de koopwaanzin van kerst, als koopzombies geld uitgevend dat ze helemaal niet heeft. Dat is even leuk om naar te kijken, daarna wordt het deprimerend, ook omdat ik niet geheel ongevoelig ben voor dat alomtegenwoordige materialisme, al die dingen die ik niet kan betalen, en anderen kennelijk wel, waardoor ik me een loser voel.

Voor één van de grote warenhuizen stond een daklozenkrantverkoper. “Buy my bloody Christmas Issue!”, riep hij. “Please won’t you acknowledge me today!”

Barbaars en elitair

Voldoening schiep ik in The National Gallery, die gratis toegankelijk is, zoals dat hoort in een beschaafd land. Musea zijn in Nederland alleen voor mensen met geld, wat barbaars en elitair is.

In The National Gallery heb ik deze keer vooral gelet op de portretten. Zou je die koppen van 15e-eeuwse Italiaanse edelen nu nog tegen kunnen komen? De acteurs in de geweldige televisie serie The Borgias vertonen veel gelijkenis met de geschilderde portretten uit de periode waarin de serie speelt, terwijl ik tijdens het kijken naar The Borgias altijd dacht dat ze totaal niet op Italianen lijken, met hun blonde haar.

Wanstaltig beest

Eén schilderij trok mijn bijzondere aandacht, in negatieve zin. Het is een portret van de Engelse koning Charles I, gezeten op een paard, door Jacob van Dijck, een leerling van de grote Rubens. Met Charles is niet zoveel mis, maar het paard waar hij op zit, zo’n beest heb ik nog nooit gezien, met zo’n raar klein hoofdje op een gigantische nek. Het wanstaltige beest lijkt meer op een kruising tussen een dinosaurus en een zwaan.

Het viel me op dat meer zogenaamde meesterschilders moeite hadden met paarden. Wat een prutsers! En ben ik echt weer de enige die het ziet?

Steun Frontaal Naakt, het enige echte dissidente geluid in Nederland! Doneer via Paypal of met een storting op rekeningnummer 39 34 44 961 (N.P. Breedveld, Rabobank Rijswijk) o.v.v. ‘Frontaal Naakt’.

Christmas, Peter Breedveld, Reizen, 21.12.2012 @ 12:43

[Home]

8 Reacties

op 21 12 2012 at 13:37 schreef Lex:

Over die bobbel in het Harnas van Henry de VIII kan ik wel wat leuke achtergrond informatie geven.

Bekend met de term “flauwekul”?

Die bobbel in het harnas heet (in het Nederlands) een ‘kul’. Ridders en prinsen maakten een dergelijke kul natuurlijk zo groot mogelijk, om dames de impressie te geven dat ze groot geschapen waren. Natuurlijk werd ook in die tijd flink gecopuleerd onder mensen, en de dames wisten natuurlijk al snel genoeg of achter die enorme bobbel ook een enorme penis te vinden was.

En soms was dat dus niet het geval. Dus dan was die enorme bobbel in het harnas maar “een flauwe kul”. Daar komt de uitspraak “flauwekul” dus uiteindelijk vandaan.

Als Henry’s bijnaam ‘King Little Prick‘ was, dan kunnen we over die bobbel in zijn Harnas dus spreken over ‘een flauwe kul’.

op 21 12 2012 at 15:27 schreef yurp:

Leuk stuk weer Peter, je weet je reizen altijd meeslepend onder woorden te brengen. Dat van die paarden was mij ook opgevallen en komt wellicht omdat schilderen binnen in het atelier werd gedaan en men een mens nog wel binnen kon krijgen voor een portretzitting maar een paard uit het hoofd geschilderd moest worden. En nog een klein onbenullig detail: de Romeinse godin heet Diana, de Griekse equivalent Artemis.

op 21 12 2012 at 15:44 schreef MNb:

“Over de voorchristelijke druïden wordt gezegd …”
Het is natuurlijk een mooi verhaal, maar ik betwijfel of die druïden het cement kenden. Natuurlijk laten houten muren zich ook prima met mensenoffers combineren.

“omdat ik niet geheel ongevoelig ben”
Dat valt te trainen. Je moet er wel egocentrischer voor worden: “wat zij kopen hoef ik nog niet te hebben”. Ook dan is het bekijken van een koopzieke massa deprimerend.

“niet op Italianen lijken, met hun blonde haar”
Als je bedenkt dat eerst de Oost-Gothen en daarna de Lombarden de dienst hebben uitgemaakt in Italië, terwijl ook de Noormannen er hebben gezeten, is dat niet zo onbegrijpelijk meer.

Mooie foto’s.

op 21 12 2012 at 16:08 schreef rena:

In januari hebben zoon2 en ik zo genoten van the British museum. Eigenlijk kun je daar met gemak een paar dagen rondstruinen. Heb je verzameling juwelen van de Rothschild familie daar al eens bekeken? Die middeleeuwse juwelen en miniatuur houtsnijwerkjes zijn betoverend mooi en sprookjesachtig in een ronde donkere kamer opgehangen. We waren via een onopvallende achteringang naar binnen gelopen. Alsof het een onbelangrijk museumpje betrof.
Nu willen we graag snel weer naar Londen want er zijn zoveel musea om te bezoeken. Gratis, zoals het hoort. GB heeft zo wel een paar voordelen.

op 21 12 2012 at 17:31 schreef Kees:

Ben je familie van Sheldon Cooper Lex?

op 21 12 2012 at 18:28 schreef Lex:

Haha, nee hoor. :)

En ja het bekijken van een koopzieke massa is intens deprimerend. Alsof de kerstgedachte voortkomt uit materialisme. Zolang je de waarde maar bij ‘elkaar‘ legt ipv dure juwelen.

op 21 12 2012 at 19:12 schreef rena:

Zo verbaas ik me over de vijfpuntige sterren die overal hangen met de punt naar beneden. Heeft de symboliek van de vijfpuntige ster met de punt naar boven ook niet iets te maken met het geestelijk boven het materialisme? Nu ze bijna overal verkeerd om hangen zou je wel kunnen zeggen dat het passend is. Materialisme viert nog steeds hoogtij.

op 25 12 2012 at 00:04 schreef Joachim Stolzer:

Even een kleine correctie: “Jacob van Dijck” moet zijn Anthony van Dijck. En ik geef je gelijk dat het paard er wat misvormd uitziet. Toch zou ik zelf daarin geen reden zien het talent van Van Dijck te ontkennen. Dieren schilderen is nu eenmaal heel anders dan mensen portretteren, en de meesters specialiseerden zich bijna altijd in het laatste – misschien om commerciële redenen. Zelfs één van de grootsten, Dürer, knoeide mijns inziens maar wat aan met zijn neushoorn: http://oneparticularwave.files.wordpress.com/2006/11/durer-rhinoceros.jpg.