Bint
Anita Brus
Illustratie: Earl Moran
Ik dirigeer elke dag tenminste drie verschillende orkesten. Niet eenvoudig, met steeds weer een andere partituur en andere spelers op verschillende plekken. Terwijl ik mijn ene hand stil houd om de lawaaierige types te sussen probeer ik met mijn andere hand de slaapkoppen tot actie te bewegen. En dat alles vol overgave.
Technische perfectie volstaat niet in de dirigeerkunst. Het orkest komt pas tot leven als de dirigent contact maakt met de spelers. Daarvoor moet hij zich ontspannen en opgaan in het stuk, maar ook weer niet te veel, want dan verliest hij zijn spelers uit het oog.
De hel van 5havo
Ik denk aan Bint van Bordewijk. Daar zitten ze; Peert, Bolmikolke, Klotterbook en Whimpysinger uit ‘de hel’ van 4D. Mijn hel is 5havo. Van 5havo heeft M. zich gespecialiseerd in bloed zuigen, T. in het bekrassen van het schrift van I. zodra die even niet kijkt. En I. maakt onophoudelijk dierengeluiden. Laten wij hen Miserio, Terrible en Idiota noemen. Allemaal jongens die elkaar niet met rust kunnen laten, vaak lui zijn en dat geraffineerd botvieren op elkaar en de les. Een van mijn moeilijkste orkesten, waarover ik elke keer weer mijn hoofd breek. Ik kan partituren schrijven zoveel ik wil, met mijn armen zwaaien, me ervoor gooien met hart en ziel, maar het blijft moeilijk de juiste toon aan te slaan. Soms lijkt mijn moeite zich te lonen, maar dan vliegt er toch ineens weer iets door het lokaal en breekt opnieuw ‘de hel’ los.
Orde en tucht
Ik probeer van alles, stuur de dissonanten weg of praat met ze, leg het hele orkest stil en praat met allemaal. Soms krijg ik er met veel moeite toch nog een normaal geluid uit en een enkele keer zelfs mooie klanken. Maar dan ineens zakt de hele boel weer in elkaar en komt het niet verder dan wanklanken.
Orde en tucht. Dat had directeur Bint bedacht voor klas 4D. Het leidt er in de roman toe dat een van de leerlingen uit die klas zelfmoord pleegt. Is dat wat Bint wilde? Wat willen wij met onze leerlingen? Een harde aanpak of juist een aai over de bol? Zelfmoorden hebben altijd bestaan, ook onder jongeren. De ene keer helpt een harde aanpak en een andere keer toch die aai over de bol. Mijn ervaring is dat er geen kant en klare formules bestaan. Veel hangt af van de gedrevenheid van de orkestleider en zijn betrokkenheid bij het orkest.
Kluwen van klierders
Onze school heeft veel betrokken docenten en geweldige leerlingen. Toch blijven docenten ook worstelen met sommige klassen en moeten er heel spitsvondige partituren worden bedacht om die lessen gaande te houden. In de les Spaans moeten ze behalve schrijven ook praten en luisteren, want dat hoort nu eenmaal bij het leren van een taal. Maar wat doe je als er op een gegeven moment alleen nog dierengeluiden uit komen?
Het is onbegonnen werk om altijd alles in de hand te houden in deze kluwen van klierders. Er wordt voortdurend gepest, alle pestprotocollen ten spijt. Pubers botvieren nu eenmaal hun onbenul en frustraties op elkaar of op volwassenen. Vaak is helemaal niet duidelijk wie nu eigenlijk wie pest tot zich iemand voor een trein werpt omdat hij of zij niet meer opgewassen is tegen de beestenbende. Hoe wil men dat docenten het altijd op tijd zien zodat zij er iets aan kunnen doen?
Schop onder de kont
Misschien ligt hier toch ook een taak voor de ouders. Houd uw kind in de gaten! Voed het op. Geef het niet altijd maar gelijk, maar wijs het ook op het gelijk van anderen. Houd het niet bij het minst geringste piepje thuis. Leer het dat niet altijd alles ‘leuk’ kan zijn. Leer het de nodige discipline zoals Bint van Bordewijk. Geef het af en toe eens een stevige schop onder de kont. Maar dan wel met de aandacht en liefde van een goede opvoeder. Zoals een goede leraar zijn klas dirigeert, of een goede dirigent zijn orkest.
Anita Brus is docent in de Spaanse taal/literatuur/kunst en schrijft over tango in het tijdschrift La Cadena. Zij publiceert ook teksten in het Spaans en in het Nederlands op haar eigen weblog. Lees het verbijsterende relaas over haar domrechtse date. Volg haar op Twitter.
Anita Brus, 18.12.2012 @ 09:45
13 Reacties
op 18 12 2012 at 10:55 schreef leo schmit:
Mijn ervaring als leerling in 3C is dat achter het tumult een persoon als aanjager, zoniet aanvoerder, optreedt. Mijn kortstondige ervaring in de jaren ’70 als docent aardrijkskunde(een keetvak, 4 jaar alles bij elkaar, meestal als invaller voor een gesneuveld collega) is dat het nuttig is zo’n figuur te identificeren en te isoleren. Het mooie uit die tijd was de komst van de Surinaamse leerlingen en de tweede generatie kinderen, die allen zeer gemotiveerd en leergierig waren. Daarbij kostte het weinig moeite de etterbakjes aan de zijlijn te plaatsen.
Verder veel sterkte en hopelijk toch nog een mooi examenresultaat: suerte!
op 18 12 2012 at 11:01 schreef Babe:
Precies, Anita. Niet de docent faalt, maar de hele maatschappij van nu is er debet aan. Als alles ‘moet kunnen’ gaat het mis. Kinderen hebben van jongs af aan de veiligheid van een kader nodig. Dit kan wel, dat niet. Daarbij moeten opvoeders uiteraard een geloofwaardig voorbeeld vormen. Op klasse-uitvoeringen maak ik mee dat ouders uitbundig staan te klappen voor een kind dat volledig vals staat de krassen op een viool. Alsof het een wonderkind is. Nog maar 40 jaar geleden had zo’n slecht voorbereid kind niet eens mogen optreden van zijn ouders. Ik vrees dat dit alles een erfenis van de jaren ’70 is.
op 18 12 2012 at 13:11 schreef Maarten:
Prachtig stuk, geschreven als een tango.
op 18 12 2012 at 14:58 schreef vander F:
Exactemundo,
orde en tucht moet men van huis uit meekrijgen,
die basis is nodig zodat een docent hier gebruik van kan maken in de les.
Is die basis er niet gaat het mis en je kunt niet van een docent verwachten dat hij pubers dit bijbrengt, al lijken vooral sommige ouders dat te verwachten.
Men verwacht idioot veel van scholen tegenwoordig terwijl opvoeding per definitie een taak van de ouders is.
dus ‘Misschien ligt hier toch ook een taak voor de ouders.’?
Laat dat misschien maar weg, de opvoeding is de basis van alles in het latere leven.
op 18 12 2012 at 15:29 schreef Fridjof:
Een hele mooie vergelijking; de onderwijzer als dirigent.
Het orkest bepaalt of het Bach wordt of Lange Frans. De onderwijzer kan een beetje dirigeren, maar van de opvoeders leren de kinderen de muziek. Of niet.
op 18 12 2012 at 17:15 schreef Niels:
Wat een kinderachtig gedrag voor een 5H klas. Bekladden van andermans schrift een irritante geluiden maken is meer iets voor de basischool. Het verbaast mij dat de klas met name het dierengeluiden maken accpeteert, dat kan toch niet alleen jouw probleem zijn?
op 18 12 2012 at 20:00 schreef Ana:
Nee Niels, niet alleen mijn probleem; wij hebben er vanmiddag een speciale vergadering aan gewijd.
op 18 12 2012 at 21:18 schreef hemaworstje:
In de meeste gevallen krijgt men een ongemotiveerde leraar die lesbevoegd is maar niet voor dat vak.
Een duits leraar die Engels er even bij doet, een goede leraar weet de klas stil te krijgen door zijn boeiende wijze van lesgeven en het op maat snijden van de leerstof voor die klas.
Ken je leerlingen.
op 18 12 2012 at 22:01 schreef Ana:
Hahaha, ik heb leerlingen die jij helemaal niet wilt kennen hemaworstje! En was het maar zo eenvoudig. Ik ken heel goede leraren die toch moeite blijven houden met bepaalde klassen.
op 18 12 2012 at 22:12 schreef MNb:
Niels, je zit er naast – dit soort gedrag is niets voor de basisschool. Het is meer voor 13, 14-jarigen. Dus je punt, dat deze 5HAVOers zich kinderachtig gedragen, blijft staan.
“orde en tucht moet men van huis uit meekrijgen”
VanderF, je presenteert een vals dilemma. Er zijn meer smaken dan laisser faire en autoritair. Persoonlijk denk ik dat een autoritatieve opvoedingsstijl het beste werkt (ik ben collega van Anita; alleen geef ik wis- en natuurkunde). Geef kinderen verantwoordelijkheid binnen duidelijke grenzen, die wijder worden naarmate die kinderen ouder worden.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Autoritatief
Wat wikipedia stelt over de koppeling vaders-autoritatief en moeders-permissief is overigens flauwekul. Je zal de vaders de kost moeten geven die klakkeloos goedpraten wat hun kinderen ook uitvreten; moeders stellen wel degelijk grenzen. Die hoeven niet dezelfde te zijn als vaderlijke grenzen en dat is helemaal niet erg.
op 19 12 2012 at 13:06 schreef vander F:
@MNb,
die kende ik nog niet, autoritatief, beetje overdreven om allerlei tussenvormen te benoemen maar het klinkt goed.
Belangrijkste punt is volgens mij de acceptatie van (een) autoriteit, extreem laisser faire veronderstelt het ontbreken van autoriteit, autoriteit op school zal dan ook niet geaccepteerd worden wegens onbekend. Extreem autoritair veronderstelt totale onderwerping, autoriteit op school zal dan niet geaccepteerd worden wegens onbemind.
En misschien nog een schaal dingetje, grote onpersoonlijke leerfabrieken maken het er ook niet beter op qua sociale controle en het gevoel ‘in beeld’ te zijn, hiding in numbers.
op 19 12 2012 at 22:00 schreef MNb:
Nee, VanderF, dat is nou net het verschil tussen autoritair en autoritatief. Bij de laatste is het toekennen van verantwoordelijkheid aan het kind even belangrijk als de acceptatie van autoriteit. Weet je wat overdreven is? Onderscheid maken tussen autoritair en extreem autoritair, waar beide vormen nalaten het kind die verantwoordelijkheid te geven dat het aankan en dat bij zijn/haar leeftijd past.
op 29 12 2012 at 09:09 schreef You On A Gin:
Om een goede leraar te zijn lijkt me het beste wanneer je zelf alle kutgeintjes wel kent. De popie jopie uithangen prikt elke puber doorheen.