Bij de dood van Kees Kousemaker
Peter Breedveld
Illustratie: Peter Pontiac
Ik kende Kees Kousemaker, die afgelopen zondag op 68-jarige leeftijd overleed, niet persoonlijk, maar hij heeft wel een hele grote rol in mijn leven gespeeld. Hij is de ‘samensteller’ van Wordt Vervolgd – Stripleksikon der Lage Landen, dat ik op mijn elfde verjaardag van mijn tantes kreeg. Ze hadden allemaal geld bijgelegd om dit vreselijk dure boek (een gulden of veertig, meen ik me te herinneren) voor me te kopen.
Het was – hoewel beschadigd – mijn liefste cadeau en ik heb het van voor tot achter gelezen. Het boek bevat een wereldgeschiedenis van de strip, per land behandeld, en daarna een korte beschrijving van alle dode en levende striptekenaars, stripfiguren en bladen in het Nederlandse taalgebied – op alfabetische volgorde. Elke letter werd ingeleid met een grote tekening van een bekende tekenaar. Inhoudelijk én visueel was het boek een feest. Ik was al fan van strips – Donald Duck en Robbedoes en dergelijke, maar door Kousemaker ben ik er echt door bevlogen geraakt en heb ik ook veel verstand van strips gekregen.
Daarnaast is Kees Kousemaker de man achter eerste stripboekwinkel van Europa. In 1968 – mijn geboortejaar – opende in de Amsterdamse Kerkstraat Lambiek en die bestaat nog steeds, zij het op een andere plek in de Kerkstraat. Ik spaarde vroeger altijd geld en als ik een substantieel bedrag bijelkaar had, zeg honderd gulden, kocht ik een treinkaartje naar het verre Amsterdam om daar het overgebleven geld stuk te slaan op een Spirit Magazine, of een prentje van Peter Pontiac.
Ik vond Amsterdam trouwens een enge stad – en dat vind ik nog steeds. Ik durfde ook nooit in één keer Lambiek binnen te stappen. Ik liep altijd een paar keer langs de voordeur om genoeg moed te verzamelen er naar binnen te gaan, en de aandacht van alle aanwezigen op me gevestigd te weten. Dat heb ik nog steeds, bij bijna alle Nederlandse stripwinkels. Nergens word je zo angstvallig in de gaten gehouden als in een stripwinkel. Let er maar eens op.
Ik weet dat Kousemaker een joviale man was, want veel later kocht ik eens iets van de Amerikaanse striptekenaar Michael Mignola bij hem en toen raakten we erover in gesprek. Kousemaker vond Mignola niks, maar er was sprake van dat Mignola naar Nederland zou komen en dan zou hij in de woonruimte boven Kousemakers winkel overnachten. En of ik dan zin had om met hem te dineren. Nou, dat had ik natuurlijk wel en Kousemaker schreef mijn naam en telefoonnummer op.
Dat vond ik zo aardig, dat hij dat aanbod deed aan iemand die hij niet eens kende. Zo atypisch voor stripbobo’s ook. De stripwereld zit vol bobo’s, die zichzelf vreselijk belangrijk vinden, al kunnen ze geen rechte lijn op papier zetten, en die van elke obscure strip precies de cataloguswaarde weten. Kousemaker was niet zo. Bij Kousemaker ging het om oprechte, pure liefde voor de strip, en voor mensen. Dat zie je ook aan zijn Stripleksikon. Van elke striptekenaar en elke strip wist hij precies de betekenis te duiden, en de context en hij deed niemand tekort.
Stripliefhebbers over de hele wereld raadplegen nu zijn Comiclopedia, een virtuele stripencyclopedie die volgens mij al vóór Wikipedia bestond. Dus al is Kousemaker dood, mensen over de hele wereld zullen nog lang blijven profiteren van zijn nalatenschap, die van letterlijk onschatbare waarde is.
Peter Breedveld, strips, 29.04.2010 @ 12:35
12 Reacties
op 29 04 2010 at 13:03 schreef diadorim:
Ik ben op zoek naar een stripboeken serie over de Franse revolutie (in het nederlands) waarvan ik ooit deel 1 had, maar bij een verhuizing ben kwijtgeraakt. Het is een serie van 8 delen (ongeveer) en het eerste deel gaat over een jonge franse aristocraat die in Parijs woont (bij zijn grootvader), later is hij in dit deel ook betrokken bij de bestorming van Toulon.
op 29 04 2010 at 13:57 schreef Tweets die vermelden Frontaal Naakt. Ongesluierde opinies, interviews & achtergronden » Bij de dood van Kees Kousemaker -- Topsy.com:
[…] Dit blogartikel was vermeld op Twitter door Jeroen Mirck, danibal, Robert Schuit, Guido Bootz, KutBinnenlanders.nl en anderen. KutBinnenlanders.nl heeft gezegd: Ziet u wel? RT @FrontaalNaakt Bij de dood van Kees Kousemaker: http://tinyurl.com/2uu7cfx […]
op 29 04 2010 at 14:05 schreef Sevensheaven:
Mooi stukje Peter. Kees was een goeie kerel, jammer dat hij er niet meer is, maar ik hoop dat Lambiek nog lang net zo’n begrip blijft als Kees was, met de altijd gezellige feestjes.
op 29 04 2010 at 14:18 schreef Wampie:
Mooie ode. Boris Kousemaker – met een even warrig kapsel als zijn vader – heeft Lambiek tegenwoordig onder z’n hoede. Hij wordt gesecondeerd door o.a. Klaas Knol, die al 25 jaar in de winkel staat. De dood van Kees Kousemaker is inderdaad niet alleen voor hen een verlies.
Samen met zijn vrouw maakte Kees lange wandeltochten naar het buitenland. Zo vitaal… dat maakte zijn ziekte nog vervreemdender. Hij was bezig met een wandelboek. Geen idee of hij dat nog heeft afgerond.
op 29 04 2010 at 19:09 schreef Elin:
On a side note… fijn om te weten dat ik dus niet de enige ben die zich ongemakkelijk voelt in stripwinkels… die winkeliers staan er doorgaans bij alsof je een juwelier binnentreedt, en dan eentje die van de mafia (ook zo’n “gezellig” ons-kent-ons wereldje) is. Maar wel (wed ik) klagen dat ze weinig verkopen en dat er (dus) zo weinig interesse is voor strips. Meestal bestel ik gewoon online, voor zover mogelijk.
op 29 04 2010 at 21:16 schreef Michael Minneboo:
Mooie tekst, Peter.
op 29 04 2010 at 22:16 schreef hassnae:
Hoe verdrietig ook, er is nog een mooie kant aan sterven: een ontroerend oprechte in memoriam door Peter.
op 29 04 2010 at 22:41 schreef Beukman:
Ach, Kees Kousemaker dood. Wat een verlies. Kwam met name in de vroege jaren 70 vrijwel wekelijks in zijn zaak, was toen nog een kind. Het was er altijd een vreselijke zooi (nog steeds wel een beetje), waar ik me vanwege het hoge verrassingsgehalte op m’n gemak voelde. En Kees vond het geloof ik wel leuk om ook jonge armlastige strippofielen in zijn zaak te hebben; zij waren zijn toekomst.
Aangezien ik vrijwel geen geld had maar wel dol op strips was, gapte ik er wel eens het een en ander, dat biecht ik hier eerlijk op.
Daar staat weer tegenover dat ik mijn Eric de Noorman en Kapitein Rob-strips aan hem verpatste voor een schijntje, die vervolgens voor een veelvoud van dat bedrag hun weg vonden naar de liefhebbers. Zo staan we misschien nog wel quitte.
Kees droeg een met de jaren indikkend aura van stripliefde om zich heen, en ik weet wel zeker dat ik door hem bestraald ben. Dat is mede te danken aan zijn fijne neus voor onbekende en/of vrijwel vergeten strips, waarvan ik Professor Pi in het bijzonder noem (1955), die in de jaren 70 door “Lambiek” werd herontdekt en heruitgegeven, en zodoende nu in 4 delen bij mij in de kast staat. Maar ook voor de toen nog zwaar obscure underground comix haalde hij zijn neus niet op, en dat heeft mij smakken geld gekost.
Kees Kousemaker bezat die aangename combinatie van veelzijdigheid, nieuwsgierigheid en een persoonlijke smaak.
op 29 04 2010 at 23:57 schreef Tjerk:
“Aangezien ik vrijwel geen geld had maar wel dol op strips was, gapte ik er wel eens het een en ander, dat biecht ik hier eerlijk op.”
Heel vreemd ja, dat die striphandelaren naar hun klanten staan te loeren.
op 30 04 2010 at 00:13 schreef Jona Lendering:
Het was een man met leuke dwarse meningen. Terwijl de Grachtengordel had besloten dat, vooruit, van al die beeldverhalen Kuifje dan acceptabel want enigszins literair verantwoord was, zei hij luid en duidelijk dat niet Herge, maar Vandersteen de grootste Vlaamse striptekenaar was.
Wat me ook altijd trof was de wijze waarop hij de telefoon opnam. Niemand kon “Met Lambiek” zeggen zoals hij. Op een leuke manier klonk het totaal niet kokket, was het geen “kijk mij nou”; op een bepaalde manier was hij dat stripfiguur.
op 30 04 2010 at 01:38 schreef JeroenMirck.nl » Blog Archive » Lambiek is dood:
[…] de door hem opgezette Comiclopedia, een virtuele stripencyclopedie die volgens collega-journalist Peter Breedveld ‘al vóór Wikipedia […]
op 01 05 2010 at 09:08 schreef Laatste eer Kees Kousemaker : Michael Minneboo:
[…] memoriam Kousemaker wordt ook op het web geëerd: Collega stripjournalist Peter Breedveld schreef een hartverwarmend stuk over Kousemaker. Jeroen Mirck, oud-stripjournalist, kende Kees persoonlijk en komt vaak in de stripwinkel. Mijn […]
RSS