Alleen heidenen gourmetten
Özcan Akyol
Een tijd geleden las ik ergens in een boek dat Kerstmis van oorsprong een heidens feest is. Daar had ik wel eens eerder van gehoord, doch exacte details waren mij onbekend. Het feest trad in de vierde eeuw van lieverlee de rooms-katholieke kerk binnen. Altijd als de zonnewende richting haar einde ging en de dagen begonnen te lengen, waren er grote feesten onder de heidenen die tot begin januari duurden.
De heidenen vereerden een zonnegod. De weinig creatieve gristenen, die hun geloof steeds populairder zagen worden, namen geleidelijk het feest in de vierde eeuw over. Kerstmis werd voor het eerst in Egypte gevierd. Later – in de vierde eeuw na Christus – besloten de katholieken, dat de feestelijkheden ter ere van de geboorte van Jezus waren, het ware licht uit de hemel. Saillant, Kerstmis werd in de eerste eeuwen van de christelijke kerk niet gevierd, aangezien het een algemeen christelijk gebruik was om van belangrijke personen de dood te gedenken in plaats van hun geboorte.
In de vijfde eeuw gebood de westerse kerk kerst voor eeuwig te vieren op de dag van het oude Romeinse feest van de geboorte van Sol (de zon), omdat er geen betrouwbare kennis bestond over de dag van Christus’ geboorte.
Ik constateer dat de ongelovigen terug zijn gekeerd om hun feest op te eisen. Kerstmis zoals wij die in de contemporaine geschiedenis van de twintigste eeuw hebben leren kennen, is niet meer. Het christelijke feest is wederom in handen gevallen van nietsontziende heidenen, die de heilige viering onverbiddelijk bruuskeren op geheel eigenwijze manier. Hele volkstammen, kuddes, hebben hun zinnen gezet op de dag die ooit zo heilig was. En ik vrees dat er niets meer aan te doen is, want ze doen het louter ‘voor de gezelligheid’ en alleen omdat het leuk is om met familie en vrienden bij elkaar te komen. De heidenen hebben een nieuw wapen gevonden om Kerstmis terug te eisen.
Ze gourmetten.
De dagen voor Kerstmis heb ik vrijblijvend in mijn directe en indirecte omgeving geënquêteerd over de invulling van de kerstdagen. Maar weinig mensen voelden zich geroepen om naar de kerk te gaan, een aantal werd gedwongen door de familie doch het merendeel was gewoon van plan om uit te slapen. Daar zit dus de nodige ambivalentie in. Maar op de vraag wat er in de avond ging gebeuren, kreeg ik steevast hetzelfde antwoord. Er zou gegourmet worden. Ik sprak zelfs mensen die niet één, doch twee kerstdagen gingen gourmetten. Dat was me wat, zeg. Twee dagen achtereen armoedig vlees van de supermarkt van een kooktoestelletje afknabbelen. Ga d’r maar aanstaan.
Er zijn dus mensen die doodleuk vertellen dat ze niets met kerst hebben, maar zogezegd alleen gaan gourmetten omdat iedereen dat doet, en ‘omdat het leuk en gezellig’ is. Dat zijn enge mensen. De moderne heidenen. Het gourmetten schijnt ergens in het afgelopen decennium verworden te zijn tot een van de belangrijkste, vaderlandse kersttradities en daar is volk voor verantwoordelijk dat niets met Jezus van Nazareth heeft.
Dat profane karakter van het gourmetten is niet eens zo erg, het kan me weinig verrotten, maar wat wel verwonderlijk is, is de kuddegeest die het crapuul zo massaal doet besluiten om een gourmetstel van Tefal te kopen, net als de buren, om vervolgens het verstand uit te schakelen en meedoen met de meute.
Bij ons thuis waren alle dagen hetzelfde. We deden niet aan feest- en gedenkdagen. In mijn vroegste jeugd vond ik dat raar, vooral als ik de verhalen van mijn vriendjes en vriendinnetjes op school hoorde. Doch nu, met terugwerkende kracht, ben ik blij dat mijn ouders zich afsloten van andere mensen, en dan vooral van hun gebruiken.
Net als carnaval is Kerstmis een aangelegenheid zonder betekenis, een feest gekaapt door hersenloze mensen die van alles een bierfestijn willen maken, lekker samen de polonaise lopen. De moderne heidenen zijn ontembaar. Er zit niets anders op dan wachten, net zolang tot er een nieuw fenomeen opduikt. Over honderd jaar zullen onze kleinkinderen lezen over gourmet en dan smadelijk lachen, niet bewust van hun eigentijdse waanzin.
Özcan Akyol is een megalomane verhalenverteller met een pathologische geldingsdrang en een chronische schrijf- en leeswoede. Lees zijn blog.
Özcan Akyol, 21.12.2010 @ 09:18
34 Reacties
op 21 12 2010 at 10:08 schreef Thjallfi:
hmm , beetje een zeurstukje , vanavond
nog maar eens al zelfkastijdend
wat verzen oplezen !?
op 21 12 2010 at 10:20 schreef Peggy:
Wat eet jij eigenlijk, deze kerst?
op 21 12 2010 at 10:46 schreef Roy Beukenkamp:
*Bergt gourtmettoestel op*
op 21 12 2010 at 11:04 schreef Tegenstrever:
“Over honderd jaar zullen onze kleinkinderen lezen over gourmet en dan smadelijk lachen, niet bewust van hun eigentijdse waanzin.”
Geniale afsluiting :)
op 21 12 2010 at 11:24 schreef Gerry:
De moderne heiden vieren Joel, het zonnewendefeest. Sunna is overigens een vrouw.
op 21 12 2010 at 12:02 schreef thomas erdtsieck:
Ik geloof niet in Christus. Ik geloof niet in gelovigen. Ik geloof niet in ongelovige bierfeestjes. Ik geloof niet dat gourmetten moet.
Maar ik geloof wel in gezelligheid. Dus je hebt tóch gelijk, Özcan.
op 21 12 2010 at 12:59 schreef Rob:
“Twee dagen achtereen armoedig vlees van de supermarkt van een kooktoestelletje afknabbelen.”
Hahaha, dat is een meesterlijke omschrijving van de terreur die ‘gourmetten’ heet. Geef het beessie een Franse naam en de Hollander denkt dat het allemachtig culinair is.
op 21 12 2010 at 13:10 schreef yurp:
Als ik tegenwoordig lees over het fonduen van veertig jaar geleden moet ik al smakelijk lachen. Dus of het honderd jaar duurt vraag ik me af..
op 21 12 2010 at 13:16 schreef Thjallfi:
Ik geloof dat de ‘heidenen’ met hun ‘kerstfeest’ het christendom ‘overnamen’?
op 21 12 2010 at 14:12 schreef John:
Ik vraag me af wat de Europeanen destijds vonden van de Verchristenisering van Europa.
aangezien die nogal geweldadig was.
op 21 12 2010 at 14:37 schreef Joost:
Kerst nietszeggend noemen is tot daar aan toe.
Het jaarlijkse culturele festival dat carnaval heet daarmee gelijkstellen is echter blasfemie.
op 21 12 2010 at 16:43 schreef MNb:
Ik houd niet van gourmetten.
Ik houd niet van Kerstmis.
Ik houd wel van gezelligheid, maar daar heb ik geen gourmet noch Kerstmis bij nodig.
Gelukkig woon ik in een dorp waar de mensen met geld over het algemeen moslim zijn en geen Kerstmis vieren, terwijl de christenen het geld dat ze hebben liever aan vuurwerp besteden.
Helaas houd ik ook niet van vuurwerk. Gelukkig vind ik dat toch ietsje beter te verdragen dan verplichte kerstellende.
op 21 12 2010 at 17:07 schreef Peter:
Ik had altijd een hekel aan kerstfeest, maar dat kwam omdat ik de weken voor kerst altijd verplicht was in mijn vaders banketbakkerij te werken. Een slavenbestaan, zonder overdrijven.
Maar nu vind ik Kerst helemaal top. Sinds vorige week speel ik alleen maar kerstmuziek (Al Jarreau’s Christmas, Motown Christmas, Greatest Christmas Songs, Rat Pack Christmas, Stings If on a Winter’s Night) ik heb een kerstboom vol lelijke, glinsterende rotzooi, ik kijk kerstfilms met de kinderen (Bad Santa! Je lacht je gek! Gisteren Ice Harvest) en we eten lekker dingen. Op kerstavond dineren met Has en de kinderen, eerste kerstdag lekker gourmetten met de kinderen (moet je die rode koontjes dan zien) en tweede kerstdag met Has naar mijn favo restaurant op de hele wereld – Yamazato!
En zoals u ziet is Frontaal Naakt ook helemaal in kerstsfeer.
op 21 12 2010 at 17:38 schreef frank:
Gourmetten…dat roept bij mij beelden van oranje gordijnen met bruine bloemen en gifgroene stippen op. Bah, dat is niet retro…dat is Holaandsche kneuterigheid ten top….gezellie met zijn allen rond de tafel.. een kalkoen van 10 kilo, kijk dan heb je wat…past gelukkig niet in zo’n gourmet pannetje…
op 21 12 2010 at 17:54 schreef yurp:
een kalkoen van 10 gram past nog niet in zo’n pannetje. Als ik dan toch zelf mijn eten moet maken, geef me dan tenminste een paar fatsoenlijke pannen dan draai ik wel wat lekkers voor mezelf in elkaar. Tenminste dat idee krijg ik altijd bij gourmetten.
op 21 12 2010 at 18:22 schreef Geertjan:
Zag laatst een aangrijpende film met een pratend rendier. Tot grote verbazing van mijn zoon pinkte ik een traantje weg.
op 21 12 2010 at 18:34 schreef Peter:
Lekker janken bij kerstfilms, want daarin komen mensen wél voor elkaar op. Heerlijk!
op 21 12 2010 at 18:50 schreef Marco Knol:
Kerstbomen, lekker eten en drinken, leuk hoor. Gezellig ook meestal.
Maar degene die bij mij een gourmetding binnen brengt gooi ik er direct uit. Dat kinderen dat gefröbel met eten leuk vinden snap ik wel. Mogen ze eindelijk zelf koken/met hun eten spelen.
En nee, Joel doe ik ook niet aan. Doe mij maar gewoon midwinterzonnewende.
op 21 12 2010 at 20:37 schreef vetklep:
Ik heb een gloeiende hekel aan kerst.
Het opdringgedram in de media is onontkoombaar. Bijna een maand lang is er geen shot te zien zonder zo’n kloteboom opvallend expres in beeld. In alle programma’s, op alle zenders, de godganse avond lang. Op de radio worden ieder jaar opnieuw dezelfde twintig afgezaagde tingelingbelletjesliedjes weer zum kotzen grijsgedraaid.
De hele binnenstad ziet eruit als een kopekopekope Disneynachtmerrie en in de buurten die met EK’s oranje zijn crossen nu de verlichte kerstmannetjes over alle huizen. Zelfs serieuze bedrijven schieten massaal in de kleuterschoolmodus.
Ook het schijnheil ervan staat me vreselijk tegen. Het hele jaar kan de hele wereld doodvallen en je naasten in het bijzonder, maar met kerst gaan we opeens met vochtige ogen een potje sentimenteel zitten doen.
Deze overweldigende opdringerige dramterreur leidt trouwens ieder jaar tot een opvallende suicidegolf. Want als je toevallig eenzaam bent, wordt je dat in de donkerste periode van het jaar een maand lang nonstop maximaal ingewreven.
Gourmetten vind ik beregezellig, maar niet zo lekker. Er kunnen of moeten natuurlijk allerlei extra’s bij, maar het blijft een overdosis vlees en weinig culinair.
op 21 12 2010 at 20:38 schreef vetklep:
Voor wie er wel lol in heeft: vrolijk kerstfeest!
op 21 12 2010 at 20:50 schreef thomas erdtsieck:
LOL@vetklep
Mooi proza. Het heeft iets weg van het WK voetbal, maar dat is godzijdank om de 4 jaar.
op 21 12 2010 at 21:12 schreef Beukman:
@Özcan
Je spreekt met enig dedain van “hersenloze mensen”. Als lid van de Elite kan ik dat dedain wel invoelen.
Maar word jij niet ook zo nu en dan overvallen door een verwarrende jaloezie? Jaloezie jegens al de hersenloze lieden die één keer per jaar schaamteloos een kerstboom kopen en een bus kerstbomengeur, elkaar schaamteloos nietszeggende wenskaarten sturen, schaamteloos naar de Nachtmis gaan alsof ze in de kerk geboren zijn?
Benijd jij de hersenloze gourmetstelletjes niet, die elkaar uitnodigen om schaamteloos op roodwit geblokte tafellakens, of godbetert: voorgedrukte groene papieren servetjes met besneeuwde kerstklokken erop, met poppenharkjes voedsel uit poppenpannetjes te schrapen alsof de Hongerwinter nog in volle hevigheid woedt?
Ik wel; ik geef het toe. Wij van de Elite mogen dan hersens hebben; of die ons gelukkiger maken, is weer een heel andere vraag. Bescheidenheid is op zijn plaats.
op 21 12 2010 at 21:38 schreef MNb:
Daar zit wel iets in. Aan de andere kant: het vooruitzicht hersenloos stapels kerstkaarten te moeten schrijven maakt me nog veel ongelukkiger. Daar doe ik dus ook al 25 jaar niet meer aan. Als een ander mij een te verzenden kerstkaart onder de neus schuift wil ik nog net mijn naam erbij schrijven (vier letters), maar dat is ook alles.
De kerstterreur op tv is natuurlijk gemakkelijk te omzeilen. Daarvoor zit er een uit-knop op elke afstandsbediening. Mocht je toch niet zonder kunnen dan is er nog de DVD-speler. Elke avond een andere spaghetti-western, als moreel tegenwicht zeg maar, is wel passend. Met als hoogtepunt The Great Silence, die laat zien dat sneeuw niet alleen voor de gezelligheid is.
Op de twee kerstdagen luister ik steevast naar Tsjaikovsky’s Opus 41, de Liturgie van St. Johannes Chrysostomus of Opus 52, de Vespers voor gemengd koor a capella (deze niet ’s avonds).
Het vereist enige creativiteit, maar dan is het wel mogelijk de kerstperiode mentaal onbeschadigd door te komen.
op 21 12 2010 at 21:50 schreef thomas erdtsieck:
Kindekejezusnogaantoe, iederéén schrijft vanavond prachtig proza!
op 21 12 2010 at 22:20 schreef Beukman:
@MNb
Voor het kerstkaartenprobleem bestaat er inderdaad een eenvoudige oplossing: er gewoon niet aan meedoen. Scheelt een paar vellen met postzegels waar dan weer een goed e-book van kan worden aangeschaft, en de slopende bezigheid van een logboek bijhouden van wie wel en wie niet een kaart te versturen (“Heb ik van hem/haar vorig jaar een kaart ontvangen?” “Staat de kerstkaartkandidaat hoger in de pikorde dan ik?”) valt ook weg, waardoor er zomaar als een godsgeschenk tijd ontstaat om eindelijk die OU-studie Sociale Psychologie eens te voltooien.
Mijn persoonlijke ideaal in het omgaan met het Kerstfeest en alle randverschijnselen, is de beheersing van een gemoedstoestand die wel wordt aangeduid als Totale Onverschilligheid. In rollenspelen neem ik de rol in van een nieuwe tefal koekenpan, die het kerstgebeuren als een vet spiegeleitje van zich af laat glijden. In alle bescheidenheid kan ik zeggen dat ik de laatste jaren onverwacht vorderingen heb gemaakt. Dankzij een onbewust proces van verinnerlijking dat kennelijk al een tijdje heeft geborreld, voel ik amper nog weerzin, jaloezie en sarcasme, doe overdag de gordijnen niet meer dicht,en wandel ik door kerstdecors alsof het parallelle universa zijn.
Zou kerstfoben geld uit de zakken te kloppen zijn met het organiseren van therapiesessies “Omgaan met kerst”? Daar ga ik eens rustig over nadenken. Het gaat voornamelijk om intellectuelen uit de Elite die goed in de slappe was zitten, dus daar ligt een markt bloot.
op 21 12 2010 at 23:19 schreef Thjallfi:
Het is eigenlijk gewoon een *stukje !
op 21 12 2010 at 23:27 schreef Roy Beukenkamp:
Dat schreef je al twee keer eerder. Jij gaat zeker ook twee dagen gourmetten.
op 21 12 2010 at 23:49 schreef Thjallfi:
misschien wel op een heidense manier in m’n nakie , maar wacht even heh , dat wil niet zeggen dat ik gelovig / ongelovig ben ! snap je dat ?
op 22 12 2010 at 03:32 schreef vetklep:
I’m dreaming of a white X-mas.
http://www.youtube.com/watch?v=qYS732zyYfU
op 22 12 2010 at 03:35 schreef MNb:
@Beukman
Dank je wel dat je voor mij een oplossing aandraagt die ik 25 jaar geleden al gevonden heb, zoals ik al schreef.
Zeer attent.
Die Totale Onverschilligheid is inderdaad ideaal. Het lukt me perfect deze op te brengen bij religieuze plechtigheden in het algemeen. Maar die duren slechts een paar uur; de kerstterreur toch ietsje langer.
Toch denk ik niet dat ik behoor tot je doelgroep voor je therapiesessies. Ik heb niet genoeg geld in mijn zakken om uit te laten kloppen.
op 22 12 2010 at 18:25 schreef Saira:
Ik ben atheist maar doe tot een bepaalde hoogte aan alles mee. Suikerfeest, kerst, sinterklaas, divali, holi enz.
Interessant om te herdenken wat de mensen vroeger en nu vierden en hoe ze dachten.
Bij de geboorte van mijn dochter heb ik het uitdelen van beschuit met muisjes gecombineerd met de geboortegebruiken uit mijn land. Geloof ik in de achterliggende filosfieën? Nee. Waren de gebruiken betekenisloos? Nee. Die betekenis heb ik voor mezelf ingevuld.
Vroeger heb ik vaak gegourmet. Ergens moet ik een gourmetstel hebben, in verhuisdozen die meerdere keren verhuisd, maar nooit uitgepakt zijn.
In de gourmetcirkel waarin ik me bevond hadden we meestal; krieltjes, stokbrood, sauzen, verschillende soorten vlees, champignons, verschillende kleuren paprika, uitjes, bakjes geklutst ei en pannekoekdeeg. Banaan en ananas.
Het kerstdiner scoor ik bij een afhaalrestaurant.
op 22 12 2010 at 23:09 schreef leo schmit:
Ik wens jullie allemaal fijne Kerst en goed nieuw jaar.
Onze kersteend ligt op Schiphol sind 17 december. Ik begrijp nu dat ie door gestuurd wordt naar onze bestemming.
Dat wordt een mooie maaltijd, rijp als een begraven eend-ei
op 22 12 2010 at 23:10 schreef Dewanand:
Mijn Hindoe kat, Wieroe heeft mij verboden om kerstkaarten te versturen, omdat hij het een dom en asociaal blank feest vindt uit de middeleeuwen. Wieroe is een Hindoe en is solidair met alle arme en eenzame mensen, en hierom eet hij elke dag voor minder dan een euro.
Leer van de wijsheden van een Hindoe kat uit de verre toekomst.
Dewanand en Wieroe.
op 02 01 2011 at 18:25 schreef Lady Kant:
Gourmetten doen ze omdat het rekbaar is. En mode.
Trendy eten, dat moet. Zoals je daar nouvelle cuisine had en na een peperduur diner nog even de Febo aandeed of de Mac, voor je naar huis ging.
Vroeger stopte mijn moeder een versgeslacht konijn met een heel pakje roomboter in de wildpan, ook als het een tam ding was geweest. Opa kreeg de kop na de nachtmis [burp] en dan kon kerst beginnen.
Mijn eigen kroost wil geen konijn, want dat is zielig. En mijn man vind het geklooi aan tafel met apnnetje hopeloos. Dat gedoe op plaat of steen echter wil hij wel, maar fondue in kokende bouillon geniet voorkeur.
Ik geloof niet meer. Wel in God, maar niet in het door mensen in elkaar geknutselde gebeuren waar Kerst dus een uitvloeisel van is.
Maar wat zal t mij bommem. Iedere reden om feestelijk en vreedzaam tezamen te zitten en te genieten van elkaar en elkaars gezelschap, even de onderlinge onmin vergetend, is een reden om te vieren.
Ik wens het U. Vrede, Goed gezelschap en Voorspoed.
RSS