‘Dat je niet denkt dat ik gestoord ben’
Peter Breedveld
Illustratie: Justine Lai
In Vrij Nederland deze week mijn interview met de Britse schrijfster Hilary Mantel, die een nieuw boek uit heeft, Wolf Hall. Het is misschien kinderachtig, maar ik ben er apetrots op.
Hier volgt een kleine amuse, voor de rest moet u Vrij Nederland kopen. Staan tegenwoordig ook mijn striprecensies in.
Het Kwaad schuilt overal in Mantels werk. Zelfs in haar relatief lichtvoetige roman Fludd (1989), over de romance tussen een twijfelende non en een rebelse priester, hoor je de zware adem van de Duivel vanachter een gesloten deur. In haar autobiografie Giving up the Ghost (2003) beschrijft Mantel een ervaring die ze als zevenjarige had. Een vormloze, onzichtbare aanwezigheid van het Kwaad in haar achtertuin, die met de snelheid van een gedachte’ bezit van haar nam en ziek weergalmde in de binnenkant van mijn botten en mijn lichaamsholten’.
Het is niet de enige metafysische ervaring die ze beschrijft. Het boek begint met een flikkering’ op de trap waarvan Mantel zegt te weten’ dat het de geest van haar overleden stiefvader is, en de beschrijving van een constant bewegende achtergrond van kleine schedeltjes’ die een tijdje haar gezichtsveld domineerde toen ze klein was.
Ik had meer van dit soort ervaringen, vertelt Mantel. Ik zag gaten in de wereld, lichtpatronen, ik had vaak het gevoel dat er altijd iemand links naast me stond. Soms, als ik vroeg op moet, lijkt het alsof iemand me wakker roept vanuit een andere kamer. Maar ik heb nooit hallucinaties gehad, ik zie geen dingen zoals ik jou nu zie. Dat je niet denkt dat ik gestoord ben.
Mantels ervaringen zijn het gevolg van haar migraine, die werd verergerd door de medicijnen die ze lange tijd heeft geslikt vanwege haar ziekte endometriose, een chronische gynaecologische aandoening die interne bloedingen veroorzaakt.
De neuroloog Oliver Sacks heeft een boek geschreven, Migraine, dat me heeft gered, omdat erin duidelijk werd dat mijn ervaringen niet uitzonderlijk waren en dat ik dus niet gek was. Sacks laat zien wat migraine met je bewustzijn kan doen. Voor de één is migraine gewoon hoofdpijn, voor de ander een bijna mystieke ervaring. Sommige vormen van migraine lijken op epilepsie, wat soms gezien wordt als de oorzaak van bepaalde religieuze of mystieke ervaringen of zoals een reductionist zou zeggen: religie is een epileptische stoornis.
Streng ongelovig
Mantel is Rooms-katholiek opgevoed, maar sinds haar twaalfde is ze streng ongelovig. Na die ervaring op mijn zevende was alles, dat ik over religie had geleerd, irrelevant. Maar als je vanaf je geboorte katholiek bent opgevoed, word je voortdurend gedwongen na te denken over een realiteit die de alledaagse realiteit overstijgt. Van jongs af aan leef je met het besef dat er meer is dan wat je ziet. Dat druist in tegen een letterlijke interpretatie van de wereld, wat absoluut essentieel is voor een schrijver. Dus ik vind het helemaal niet erg, dat ik zo ben opgevoed. In Everyday is Mother’s Day heb ik als motto een citaat van Blaise Pascal opgenomen: Twee dwalingen: 1. alles letterlijk opvatten. 2. alles geestelijk opvatten.’ Dat zou het motto van al mijn boeken kunnen zijn, en eigenlijk ook van mijn leven.
Peter Breedveld staat trouwens ook in het nieuwe nummer van Pulpman.
boeken, Peter Breedveld, 20.05.2009 @ 12:01
12 Reacties
op 20 05 2009 at 15:36 schreef Max J. Molovich:
WE HEBBEN HIER NATUURLIJK MET EEN OVERDUIDELIJKE, ZEER CYNISCHE WIN-WIN-SITUATIE TE MAKEN. IN RUIL VOOR UW BEKERING TOT DE ISLAM HEEFT MEVR. BOUAZZA ERVOOR GEZORGD DAT U EEN ARTIKELTJE IN DE DHIMMIBODE KREEG!!!$!
Maar van harte hoor. Ik begrijp die trots wel.
op 20 05 2009 at 17:51 schreef hassnae:
He Max, hadden we bij de knipknip-ceremonie niet afgesproken dat we dit tussen ons zouden houden?
op 20 05 2009 at 22:17 schreef Max J. Molovich:
O. Excuses. Dat is me kennelijk ontgaan. U mag het gerust verwijderen.
op 21 05 2009 at 07:18 schreef assyma:
@Peter
Het wordt me niet helemaal duidelijk waar je nu apetrots op bent, dat je een interview in Vrij Nederland hebt, dat je een interview met deze schrijfter had, of dat je het interview geweldig goed gelukt vond???
En waarom is het kinderachtig?
We zijn allemaal nog steeds kinderen, ouder worden betekent niet dat we ineens veranderen in een buitenaards wezen en niets meer gemeen hebben met het emotionele wezen dat een kind is.
Als ik het niet vergeet, of als de financieen het toelaten (waar blijft overigens mijn voorschot?)
dan koop ik Vrij Nederland en lees ik het geheel op zoek naar het apetrotsingredient.
op 21 05 2009 at 10:14 schreef Peter:
Dat ik een artikel in Vrij Nederland heb, Assyma, daar ben ik trots op. In de Republiek der Letteren nog wel.
Antichrist? Volgens mij is Lars von Trier de Antichrist. Ik ga nooit meer naar een Von Trier-film. Zelfs niet als Hafsia Herzi erin zit.
op 21 05 2009 at 12:50 schreef Tjerk:
Over knipknip-rituelen gesproken: wanneer gaan we naar Lars von Triers Antichrist?
"Antichrist was originally scheduled for production in 2005, but its executive producer Peter Aalbæk Jensen accidentally revealed the planned ending (that the Earth was created by Satan rather than God). Lars von Trier got furious and decided to delay the shoot so he could rewrite the script."
op 21 05 2009 at 15:00 schreef hj:
Wat heb je tegen von Trier?
op 21 05 2009 at 16:16 schreef Peter:
Ik vind zijn films onverdraaglijk. Gekunsteld, druipend van zelfvoldaanheid.
op 21 05 2009 at 23:46 schreef persephone:
Komt goed uit dat ik hem net heb opgezegd!
op 22 05 2009 at 09:23 schreef vetklep:
Deze amuse smaakt naar meer.
Trots is niet kinderachtig. Werd er maar meer media met trots gemaakt.
op 22 05 2009 at 13:41 schreef judas:
zo, het samenwerkingsverband tussen pb en hb gaat resultaat opleveren voor breedveld. een stukje geplaatst in een "groot, echt weekblad"dan ga je pas echt meetellen in de journalistieke wereld.
hb helpt pb met zijn carriere en pb helpt hb met haar islamisereingsmissie.
en breedveld is zo trots als een puber die zijn eerste interview met de plaatselijke deelneemster aan Idols in het schoolkrantje geplaatst weet..
maar ja, breedveld is de pubertijd nog niet ongroeid.
op 22 05 2009 at 15:32 schreef hj:
Ik vind zijn films onverdraaglijk. Gekunsteld, druipend van zelfvoldaanheid.
Ik heb alleen Dogville gezien. Vond het wel een indrukwekkende film, maar inderdaad ook wat gekunsteld.
En Von Trier zelf moet ook best een naar mannetje zijn met overdreven Amerika-haat terwijl hij er nooit geweest is, maar dat hoeft z’n films natuurlijk niet in de weg te staan.
RSS