Glazen huis
Frans Smeets
Afgelopen week zijn we zoals elk jaar weer getrakteerd op de actie van het Glazen Huis. Daarbij laten enkele radiopresentatoren zich vrijwillig opsluiten en nemen ze een week lang geen voedsel tot zich.
En nou moet je oppassen met kritiek op goede doelen. Bij kritiek op kunst krijg ik altijd het verwijt een gefrustreerd kunstenaar te zijn, bij kritiek op goede doelen het verwijt van cynisme en de wedervraag wat ik zelf dan doe?.
Daarmee sla je elke discussie dood en kunnen de deelnemers op een gemakkelijke manier kritiek ontlopen. Het doel heiligt immers de middelen. Bij kritiek trek je gewoon een blik hongerige kindjes open. Psychopaten schijnen zich, vanwege het gebrek aan concrete verantwoordelijkheid afleggen, altijd uitstekend thuis te voelen binnen de goededoelenwereld.
Buiten het Leger des Heils blijken de directies van bijna alle goededoelenorganisaties zich een marktconform’ salaris toe te eigenen. En die dwaze naïeve vrijwilligers maar marktconform’ langs de deuren zeulen.
Ik heb met mijn Bono-beeld een tendens in onze samenleving proberen bloot te leggen. Namelijk, die van beroemdheden, bedrijven en mensen die uit egoïsme, eigenbelang en narcisme zich inzetten voor een goede zaak. Ik heb er weinig moeite mee als dit gebeurt met musea, voetbalverenigingen en andere maatschappelijke clubs, maar vind het stuitend als dit gebeurt over de ruggen van levende wezens.
Ik vraag me altijd weer af als ik een vermagerd Afrikaans kindje voor een goed doel op de tv zie of ze er stroop op gesmeerd hebben om vliegen aan te trekken. Hoe het reclameteam zich het hoofd breekt of de belichting op de ribben niet sterker moet en welke lig-pose het hoogste rendement oplevert. Aan beelden van de stervende, ondervoede en mishandelde Afrikaan in sommige hulpgebieden wordt goed verdiend door deze te gebruiken voor fondsenwerving. En wie er eens echt lekker voor wil gaan zitten, adviseer ik de film Enjoy Poverty, het cynisme voorbij.
Een man als Bono is gestoord, omdat hij armoede gebruikt om zijn eigen identiteit en imago van de coole rocker -je mag het een product noemen- te verkopen. Er is geen verschil tussen het eten van een hamburger tegen kanker en het kopen van Emporio Armani-bril van tweehonderd dollar (Bonomethode) om een Afrikaans kind te redden. Buiten het feit of het zin heeft, het is beide pervers.
Celebs zijn niet de moeder Teresa’s van deze wereld die dagelijks de diarree van stervende mensen opruimen. Bono begeeft zich het liefste tussen de rich and famous. Zonder camera’s in de buurt zal hij waarschijnlijk nooit een negerkindje op zijn arm nemen. Armoede staat in dienst van Bono en elke zweetdruppel die hij hiervoor laat, moet op de een of andere manier naar zijn ego terugvloeien. Hij wroet als een heilige in het geweten van anderen, maar laat het, zodra er zelf een opoffering gedaan moet worden, niet thuis. Bono, de man van zevenhonderd miljoen dollar, roept landen op meer ontwikkelingshulp te betalen en verkast zijn eigen multinational wegens fiscale voordelen van Ierland richting grachtengordel.
En dichter bij huis. Je moet toch wel erg naïef zijn om te denken dat wanneer je met je kankerkind naar een Mac-Donaldhuis strompelt, deze hamburgergigant uit oprechte liefde dit huis gebouwd heeft. Natuurlijk niet. Kanker wordt gewoon op een indirecte manier geëxploiteerd om hamburgers te verkopen door het bedrijf een positief imago mee te geven. Of een Live-Earth-Alert-concert in het Westerpark, gesponsord door Nuon. Lekker gemakkelijk en goedkoop een groen imago aanmeten.
Bij de actie van het Glazen Huis, afgelopen week, kreeg ik ook een sterk Bonogevoel, met name bij Giel Beelen. Giel interesseert zich maar voor één ding en dat is Giel en hij zou graag een vluchteling een extra duwtje over de rand van de afgrond geven als beneden de camera’s klaarstaan om zijn reddingsactie te filmen.
Want welke opoffering wordt er nou eigenlijk gedaan? De ellende van armoede zit hem niet in tijdelijk hongerlijden, maar in uitzichtloosheid. Een week niet eten in een publieke ruimte in ruil voor een hogere celeb-status voor de deelnemers, die zich op termijn in een hoger inkomen zal vertalen. Het is uiteindelijk goed verdienen voor de heren in het glazen huis.
Giel zou ook kunnen zeggen dat hij de komende tien jaar voor een modaal inkomen werkt, in plaats van de 27.000 Euro die hij in 2006 per maand bij de publieke omroep opstreek. Ik denk niet dat dit zal gebeuren. De prijs voor de roem wordt door het publiek betaald.
Acties als het Glazen Huis verwerp ik omdat het middel dient het doel-methodes zijn waarin de geldinzameling onderhevig is geworden aan narcistisch egotripperij van enkele dj’s en een te groot het moet altijd leuk zijn-gehalte. Terwijl de heren dj’s binnen hun toekomstige inkomen aan het verdienen zijn, zit het publiek te zuipen en te vreten. Leuk, een feestje! Bier voor vluchtelingen, klok-klok
Ditzelfde geldt voor de Postcode -en de Staatsloterij. Terwijl iedereen nog even plichtmatig met een totale desinteresse naar de goededoelenfilmpjes kijkt, zit het publiek als smachtende junkies te wachten op hun shotje geld dat waarschijnlijk nooit zal komen. Het moet immers wel leuk blijven.
Bij de giften aan goede doelen draait het allang niet meer om altruïsme, maar om de methodiek van fondsenwerving en het belang van de eigen professionele organisatie. Het zijn reclamebureaus geworden die het product ellende verkopen en waarbij het binnenkrijgen van geld belangrijker is gemaakt dan de doelstelling waarvoor ze ooit zijn opgericht. Goede doelen zijn een goedverdienend circus waarbij we door de aapjes vermaakt worden en onder het gevreet af en toe wat toegooien.
Frans Smeets is kunstenaar en heeft onder andere dit voortreffelijke beeld van christen Bono gemaakt.
Algemeen, 28.12.2008 @ 12:43
11 Reacties
op 28 12 2008 at 16:28 schreef Tofuburger:
Als de wereld daadwerkelijk beter zou worden van acties door beroemdheden of door dure directeuren, zou er niet zoveel mis mee zijn. Het Rode Kruis lijkt mij gebaat bij een hoog gekwalificeerde baas. Die vrijwilligers heten niet voor niet zo: ze zouden ook iets anders kunnen gaan doen.
Giel Beelen, Dolf Jansen, Bob Geldof, Bono, Sting en Ronald McDonald zijn irritant omdat ze irritant aanwezig zijn. Maar over bv Bill Gates als filantroop valt nooit iemand.
op 28 12 2008 at 16:50 schreef smeets:
dat is ook waar
op 28 12 2008 at 17:10 schreef toevallige voorbijganger:
Als jullie mij allemaal promoten tot supersterdom (talent heb ik niet echt nodig toch?) zweer ik bij deze dat ik al het geld wat ik verdien puur ga inzetten om onze westerse wereld nog beter te maken. Eigen lijn Grado headphones voor fatsoenlijke prijzen in Europa, Arrarex Caravel opnieuw in productie, een eigen TV zender met louter goede TV, ik ga grond opkopen naast snelwegen om de hele zwik te verbreden, de hele 2e kamer omkopen om electrische fietsen te verbieden. Een vliegkampschip laten bouwen om Somalische piraten te verdoemenis in te schieten. Ook komt er een goede film met daarin Eva Green, Doutzen Kroes (als doofstomme, want dat friese geknauw is niet mooi), Mila Kunis, Charlize Theron, Sophie Marceau en Monica Bellucci. En dan echt een goede film. Zo goed dat de schoonheid van de daarnet opgenoemde dames eigenlijk volstrekt overbodig zou zijn.
En dat ik -zoals het een superster betaamt-
gewelddadig en plotseling om het leven kom. Mijn exacte replica van een Auto Union type C tegen een boom parkeren met 300 km/u ofzo.
op 28 12 2008 at 18:59 schreef VerVanVrijheid:
Alles wat hier staat klopt helemaal, het is de spijker op z´n kop etc.etc. Maar toch niet helemaal…
Altruisme is natuurlijk nooit belangenloos geweest. Moeder Teresa hoopte op een plekje in de hemel, Bono hoopt op een fijn socialistisch imago en de kerk is qua goede doelen natuurlijk altijd al van god los geweest.
Iedereen heeft zo zijn eigen reden om goed te doen. Ik ken een lijmsnuivertje wat van mij altijd een lekker belegd broodje krijgt. Geen geld, want dan koopt ´ie lijm. Zulke dingen doe ik vaak. Maar dat is niet omdat ik zo´n goeie boy ben, dat is omdat ik hoop dat als ik ooit in de afgrond beland mensen voor mij hetzelfde zullen doen… Een soort van boedhistisch what goes around comes around zeg maar. Karma, of wat voor populaire New Age term er tegenwoordig weer in zwang is.
En het hele 3 FM circus, en McDonald met het kanker huis is eigenlijk uitstekend! Hieraan kan je zien dat bedrijven en personen (waarom is Bill Gates ineens een filantroop??) geneigd zijn goed te doen.
Waarom? Dat dondert toch helemaal niet zeg…
Het laat slechts zien dat we de overheid helemaal niet nodig hebben. Geld dat je zelf bij elkaar verdient en vervolgens weggeeft, geef je voorzichtiger weg dan een socialistische boven-ons-gestelde dat doet. Dus ga zo door allemaal, koop af dat schuldgevoel en werk aan dat imago!
op 29 12 2008 at 01:11 schreef deDeurs:
Gates schenkt vele miljoenen, er zijn meer van die vrijgevige miljardairs. Je zou zeggen dat zulke bedragen een relevant effect zouden moeten hebben op een noodlijdende sector. Met een paar 100 miljoen extra bovenop die westerse overheidsschenkingen moet toch wel iets te doen zijn dacht ik zo.
Maar er is een andere kwestie die een vieze bijsmaak geeft: van al die schenkingen komt zelden iets op de eindbestemming aan, of slechts een deel. Onze minister van ontwikkelingshulp hoor je er niet over lullen, maar inzake de tsunamiramp is er enorm veel geld bijeengebracht en ook enorm veel verdwenen. ‘Achjee, niet goed gedistribueerd’ zeggen ze dan. Er is gewoon voor miljoenen en miljoenen gestolen. Maar de zakkenvullers strijken ook niet over hun hart als het om een druppel op de gloeiende plaat a 20.000 is, of goederen zoals medicijnen.
Ik heb er al eens over geschreven, en een reactie was dat zoiets mondiaal nu eenmaal nooit naar behoren te regelen en te controleren is. Mooie taak voor de Kerken, dan, vind ik. De enige echt mooie, nuttige taak die de westerse en oosterse molochaanbidders kunnen vervullen. Laat de Rat van Vaticaan zich daar voor inzetten, in plaats op toernee te gaan om reclame te maken voor een genomineerde zaligverklaarde, of zijn jihad tegen condoomgebruik uit te spreken. Helaas, ook die broeinesten van mindfuckerij bakken er weinig van. Ook daar zitten zelfverrijkers onder.
Toch maar doneren? Dat moet ieder voor zich weten, maar ik ben afgehaakt. De pens van een egoïstische smeerlap nog vetter maken of een hongerkind redden dat uiteindelijk toch gedoemd is een kloteleven te lijden in een land dat door oorlogen en hongersnood verscheurd blijft worden; de keus is voor mij niet zo moeilijk.
op 29 12 2008 at 09:10 schreef Peter:
Ik geef nooit aan goede doelen, wel aan bedelaars.
op 29 12 2008 at 11:06 schreef Conan:
Het afkopen van schuldgevoelens is ook altijd bloeiende handel van de (Katholieke) Kerk geweest. Hang een prijskaartje aan een (al dan niet denkbeeldig) probleem en je bent binnen (een oplossing bieden is niet noodzakelijk, de expliciet uitgesproken goede doelstelling wel..).
Handel; niets meer, niets minder. Van een vrij luchtig allooi, dat dan weer wel.
Overigens (inderdaad) een schitterend en bijtend beeld van Bono.
op 30 12 2008 at 11:14 schreef Paco:
Giel Beelen maar naar beneden duwen, lijkt mij veel beter.
op 30 12 2008 at 15:53 schreef Tokkie Tok:
Sterk stuk. Hulde.
op 30 12 2008 at 21:36 schreef Huub:
Lastige zaak. Ik vind DJ’s verschrikkelijk (waarom luis6teren mensen niet zelf muziek?) en zelfverheerlijking zit er zeker bij. Van de andere kant is er al genoeg cynisme en doen ze in ieder geval iets. Je kan ook dat Balkenende+ -salaris in je zak steken en vervolgens niets meer doen. Dat is nog erger.
op 01 01 2009 at 15:58 schreef Tofuburger:
"Je kan ook dat Balkenende+ -salaris in je zak steken en vervolgens niets meer doen. Dat is nog erger."
Het erge is juist DAT ze dat Balkenende+-salaris verkrijgen met talentloze activiteiten. Geldt ook voor McDonald’s: veel verdienen, slecht eten. Het steekt vervolgens dat dit soort misdadigers vervolgens de heilige uit gaan zitten hangen. Zoiets als Arafat die de Nobelprijs voor de vrede krijgt. De oplossing -in godsnaam dan maar- is dat ze wel veel van hun geld weggeven maar daar niet al te luid over in de media verschijnen.
RSS