Kiem
Herman van der Helm
Foto: Agent Provocateur
Ouders van wie hun kind overlijdt komen in een onmetelijk verdriet terecht. Geen enkel ander verdriet is daarmee te vergelijken. Het is alsof een groot deel van jezelf wordt weggerukt. Alle emotionele registers worden opengetrokken. Er is geen buitenwereld meer, alleen je eigen ongeloof en verdriet. De wereld staat stil. Om je heen zijn wel mensen, maar die herken je niet meer. De weg van normale communicatie is afgesneden. Alles draait om het ene, namelijk je dode kind.
Sommigen duiken in het geloof, om toch maar een beetje houvast te vinden, de ander wordt opgevangen en jaren op sleeptouw genomen door goedbedoelende vrienden, maar voor velen geldt dat verdriet in de loop der tijd wordt omgezet in kwaadheid. Kwaad op zichzelf, kwaad op de dokter die het had kunnen voorkomen, kwaad op de dader, kwaad op hun familie, kwaad op hun man of vrouw. Kwaad op de wereld om hen heen. Kwaad dat ze gedwongen zijn veranderd: het leven voor en het leven na de dood van hun kind.
Voor broers en zussen van het overleden kind is de emotionele klap vergelijkbaar, waarbij zij ook nog eens hun ouders zien veranderen. De ouders zijn niet meer benaderbaar en in troosteloos verdriet. Terwijl er eigenlijk in zo’n periode een enorme behoefte is aan hun warmte. Ze voelen zich echter wees. Ze zijn opgezadeld met een buitenwereld die de hunne niet meer is, en staan er helemaal alleen voor.
Voor de omstanders, de maatschappij, is het hier beschrevene een bijzonder moeilijk te vatten verschijnsel. Rouw wordt nog wel aanvaard voor een aantal maanden, maar daarna zou het over moeten zijn. Ik spreek uit eigen ervaring dat dit het niet is, ook niet na vele jaren. Begripvolle opvang door de omgeving is de enige manier om een beetje kanalisatie van de heftige gevoelens te bieden aan de getroffen ouders en aan de broers of zussen van het overleden kind.
In onze westerse maatschappij wordt hier de laatste decennia redelijk aandacht aan besteed. Er zijn vele rouwwerkers, geestelijke verzorgers en andere professionals die hier op inzetten, In de media komt het onderwerp op gezette tijden voorbij. Er zijn organisaties van lotgenoten, zoals de Vereniging van Ouders van een Overleden Kind of De Vereniging van Ouders van een Vermoord Kind. Voor veel ouders met deze ervaring is dit een geschenk.
Mensen in Nederland met een andere culturele achtergrond maken echter geen of weinig gebruik van een dergelijke opvang. Ook in hun eigen achterban is weinig plek voor dit extreme verdriet. Het principe niet zeuren maar doorgaan en niet achterom kijken wordt hier veel meer gebezigd dan in autochtone kring.
Maatschappelijk gezien kan het desastreus zijn als de opvang onvoldoende is. Iedereen kent het gezinsdrama uit Hoofddorp. Maar ook de gijzeling van Beslam is waarschijnlijk een gevolg van de ontreddering van gezinsleden bij het verliezen van directe familieleden in de oorlog in Tsjetsjenië. De kwaadheid van de achterblijvers is hier volkomen geëscaleerd. Het zou me niet verbazen als het Mumbai-drama een soortgelijke achtergrond heeft.
Als ik nu hier op Frontaal Naakt een verhaal lees over de steniging van Aisha Ibrahim, zie ik weer een stel ouders, waarschijnlijk broers en zussen en misschien wel neven en nichten waar de escalatie en radicalisering een stap voorwaarts maakt. De kiem voor de toekomstige ellende wordt hier gelegd.
Essentieel voor het voorkomen van deze escalaties is in eerste instantie zorgen dat we als mensheid zoveel mogelijk de dodelijke gevolgen van onenigheid zien te voorkomen, maar als het dan toch heeft plaatsgevonden, de nabestaanden van een goede warme plek voorzien, waar begrip is voor het onmogelijke, namelijk het onmogelijke te vergeten wat er is gebeurd met je kind, broer of zus.
Herman van der Helm is de geestelijke vader van de Naturistenwoonwijk Ypenburg.
Algemeen, 09.12.2008 @ 20:08
9 Reacties
op 09 12 2008 at 23:14 schreef Huub:
Ik zie niet precies de relatie tussen verdriet door omgekomen kinderen, de steniging en Nederlandse lotgenotenstichtingen. Natuurlijk is er de kans dat zulk een verdriet radicalisering in de hand werkt, niet alleen bij familie, maar ook bij iedereen die zich beschouwt als lid van omgeving van de extended familie. Als de buurjongen van jouw achterneef kapot wordt geschoten door Israelische soldaten krijg je een hekel aan israeli’s, dat werk. Maar wat heeft dat te maken met een lotgenotengroep?
op 09 12 2008 at 23:40 schreef ReneR:
tja ik snap de samenhang ook niet zo erg…
Enne…he Peter weat mij betreft mogen je modellen van de laatste tijd wel wat meer vetweefsel hebben…
op 09 12 2008 at 23:49 schreef Bert Brussen:
"Het zou me niet verbazen als het Mumbai-drama een soortgelijke achtergrond heeft."
Oeioeioei…Daar ga je problemen mee krijgen.
op 10 12 2008 at 05:37 schreef Alf Berendse:
De gijzeling in Beslam en de acties in Mumbai, escalaties en radicalisering die voortkomen uit het verlies van een kind? Wat een vreemde speculaties.
En de steniging van Aisha Ibrahim kan leiden tot radicalisering. Was de steniging zelf niet al heel radicaal en een escalatie? Waren alle stenengooiers dan familie van een overleden kind en gooiden ze als vorm van verwerking een ander kind met stenen dood?
Van der Helm heeft persoonlijke ervaring met het verlies van een kind, schrijft hij, en zoekt nu achter elk drama hetzelfde verlies. Heeft het lotgenotencontact hem misschien nog niet genoeg geholpen?
op 10 12 2008 at 08:15 schreef Paco:
Zolang je het verlies van een kind van je niet mee heeft gemaakt kan je dat nooit vatten laat staan er iets over schrijven zoals enkele hier menen te doen.
op 10 12 2008 at 09:00 schreef Daan:
Dat verhaal op Elsevier is wel heel naar zeg. :(
op 13 12 2008 at 10:18 schreef herman van der helm:
Huub zegt: "Als de buurjongen van jouw achterneef kapot wordt geschoten door Israelische soldaten krijg je een hekel aan israeli’s, dat werk. Maar wat heeft dat te maken met een lotgenotengroep?"
Beste Huub, als iemand zoals in jouw voorbeeld niet op een van de manieren opgevangen wordt zoals ik boven omschreef of op andere "warme" wijze is de kiem voor escalatie gelegd. Door het overlijden van een kind of broer of zus, zie je hele families ontregeld worden. Bij de directe gezinsleden is het echter het meest grijpbaar voor de omstanders. En om wat die omstanders zouden kunnen doen gaat het in dit verhaal.
@ bert. verklaar je eens nader?
groet herman
op 14 12 2008 at 23:14 schreef Huuskesgait:
"Maar ook de gijzeling van Beslam is waarschijnlijk een gevolg van de ontreddering van gezinsleden bij het verliezen van directe familieleden in de oorlog in Tsjetsjenië."
En dan te bedenken dat het NOS-journaal de bedenker van die gijzeling, Basajev, een "meesterbrein" noemde…….. Voor mij mag het hoofd van dat Journaal, Hans Laroes, achter slot en grendel.
Goodgoan: Huuskesgait
op 15 12 2008 at 10:27 schreef Thijs:
Korzelig en kort: nogal wat geleuter hoor.
Alleen het belang van die warme plek kan ik van harte ondersteunen.
RSS