Saraha raha

Hassnae Bouazza

Illustratie: Anders Zorn

Algerije-Marokko, het is zoiets als Nederland-België, maar dan anders. Algerijnen zijn nationalistisch, om onduidelijke redenen trots op hun land en ze geven graag af op Marokko en de Marokkanen.

Jarenlang was de grens tussen beide landen gesloten en toen deze open ging, werd Marokko overspoeld door Algerijnen die naar verluidt op de foto gingen met flessen Coca-Cola en meloenen, omdat ze al dat lekkers niet in eigen land konden krijgen. En toch moeten de Marokkanen het altijd ontgelden; al na de onafhankelijkheid verslechterde de relatie en onder de toenmalige president Boumediene moesten alle Marokkanen, die generaties lang in het land leefden, vertrekken.

Na de aardbeving in Al Hoceima werd ook Algerije getroffen, maar de Algerijnse overheid gaf geen soep aan de mensen, aldus president Bouteflika (spottend refererend aan de Marokkaanse hulpverlening). Nee, hij pakte het groots aan: hij liet zich filmen terwijl hij getroffen mensen sleutels van nieuwe huizen overhandigde. Toe maar.

Die Algerijnen. Marokkanen zeggen grappend dat tien Algerijnen het moeten doen met één stel hersens, maar dat ene stel hersens is wél erg grappig met taal, misschien wel het grappigst in de Arabische wereld wat uitdrukkingen betreft. Wat te denken van: ‘Hij heeft zijn gezicht gewassen met hondenpis,’ als je het hebt over iemand die schaamteloos is. Of ‘de dageraadscheet’ voor spuit elf.

Diezelfde onbehouwenheid zie je ook terug op de Algerijnse televisie en dat levert onbedoeld grappige dialogen op waarbij je veel Frans voorbij hoort komen. Een flink aantal jaren geleden besloot Algerije dat het eens afgelopen moest zijn met al het Frans dat de mensen spraken; ze gingen arabiseren en dus de televisie ook. Het resultaat van die arabisering is dat het enige programma op de Algerijnse televisie dat volledig Arabisch is, het Arabischtalige nieuws is. Nee, dit is geen druk- of beredeneringsfout.

Het lijkt wel of Algerijnen niet in staat zijn één volzin Arabisch te formuleren. Het moment dat ze beginnen te parler, ils commencent, hoe zeg je dat, ben, c’est difficile en tout cas. Het is Frans wat de klok slaat en daar waar Marokkanen op televisie hun beste beentje voorzetten en het chic willen houden, zijn Algerijnen volledig zichzelf en doen ze niet aan media-etiquette. Ze praten zoals ze dat op straat ook doen.

Fi Saraha raha betekent ‘in eerlijkheid is rust’ en Saraha raha is de titel van een Algerijns zondagavondprogramma met bekende gasten en publiek. De show wordt gepresenteerd door Tayeb kaci-Abdellah, een gesjeesde jongeman die heel populair doet. Als hij opkomt, schreeuwt hij het publiek een warm welkom toe en doet alsof hij thuis is. Opvallendste decorstukken zijn zijn lange, witte tanden en de tafel waaraan hij en zijn gasten zitten; die lijkt namelijk op het masker van Batman. Ook in Saraha Raha kom je amper één volzin Arabisch tegen.

De titel van het programma suggereert dat er heel wat openhartige gesprekken worden gevoerd, maar in werkelijkheid heeft het programma de diepgang van een doperwtje. De presentator grijnst het volle uur erop los en de gasten praten zoals heel Algerije dat doet: ‘d’abord, vind ik, la musique, c’est… Nou ja, si tu comprends pas les mots, dan, ca fait rien, want la musique ca tire l’attention.’

Geen zorgen als u hier niks zinvols uit kunt distilleren, dat ligt aan de rai-zanger die deze zin uitsprak. De gesprekken met de gasten worden afgewisseld met muziek die uit de boxen schalt en waarop het publiek, presentator en gasten enthousiast meeklappen en meezingen. Saraha Raha is als een soufflé: het lijkt heel wat, maar het vult niet. Wat overblijft, is het Algerijns en dat is meer dan de moeite waard.

Hassnae Bouazza is het kind van een Algerijnse Arabier en een Marokkaanse Berber. Deze column werd eerder gepubliceerd in Vrij Nederland.

Tweet

Algemeen, 20.11.2008 @ 16:29

[Home]
 

Δ