De Ruwe Gids
Peter Breedveld
Hanco Kolk moet wel een slecht mens zijn. In De Ruwe Gids, zijn vierde album in de reeks Meccano, laat hij mij voor de tweede keer hardop lachen om een verkrachting. De eerste keer was in de vorige Meccano, Schlager, die verkrachting speelde zich af tegen de oorlog in Bosnië, dus dat is dubbel erg.
Lachen om verkrachtingen kan natuurlijk niet. Een verkrachting is het ergste wat een vrouw kan overkomen, ze blijft er haar hele leven door beschadigd. Enfin, u kent de clichés. Maar God, wat maakt Kolk er altijd een feest van, zeg. In De Ruwe Gids neemt hij er zeventien pagina’s voor, als je de hele aanloop naar de verkrachting meerekent. Zeventien pagina’s perfecte beeldregie, subliem gemonteerd, met een adembenemende choreografie. Net The Bourne Ultimatum, maar dan anders.
De rest van De Ruwe Gids steekt in elkaar als de betere Tarantino-film, ik bedoel met verschillende plotlijnen die uiteindelijk samenkomen in een verrassende ontknoping. Tussen de regels (plaatjes?) door lijkt Kolk commentaar te leveren op de situatie in de wereld, de strijd der seksen en wat niet al. Verder ga ik over het verhaal niets meer zeggen, want dan zou ik van alles verklappen. Het volstaat te constateren dat de laatste Meccano een razendknap gecomponeerd geheel is, met een verhaal als een Chinese puzzel, zwierig verteld, zwierig getekend, nergens laat Kolk een steekje vallen, altijd blijft hij alert, up-tempo, energiek. Complimenten ook voor de inkleuring van de onvolprezen Marloes Dekkers, de beste inkleurster van Europa. Haar kleuren voegen een extra laag aan de vertelling toe (zonder die in de weg te zitten, meer door te accentueren wat al in het verhaal zit), en dat is niet overdreven, dat zult u zien.
Kopen dus dat album, het is het album van het jaar, het beste dat Kolk tot nog toe heeft gemaakt. Ik ben zo bevoorrecht geweest hem eraan zien te werken. De energie! Het enthousiasme! En niet alleen dat, Kolk is ook de meest professionele striptekenaar van het land. Hij heeft altijd werk bij zich om te laten zien wat hij kan. Je weet nooit wie je tegen het lijf kan lopen, nietwaar? Dat hij een opdracht van The New Yorker kreeg, heeft niet alleen te maken met de kwaliteit van zijn werk, maar zeker ook met het feit dat hij het aan de man brengt, naar New York gaat en daar redacties platloopt. Kolk is niet iemand die naast de telefoon gaat zitten totdat een belangrijke opdrachtgever zich op mysterieuze wijze (bijvoorbeeld door middel van een visioen) realiseert dat Kolk een genie is en besluit hem meteen te gaan bellen.
Nu een punt van kritiek. Kolk grossiert in politiek incorrecte grappen over vrouwen, seks, verkrachting, christenen, abortus, oorlog, genocide, noem maar op. In een interview hekelde hij echter niet lang geleden de Deense krant Jyllands-Posten vanwege de publicatie van de beruchte Mohammed-cartoons, die alweer twee jaar geleden de wereld op z’n kop zette. Eerder had dezelfde krant namelijk cartoons geweigerd waarin het christelijke geloof werd bespot, meende Kolk.
Hij vergeet dat er geen noodzaak (meer) is om met het christelijke geloof te spotten. Dat de Jyllands-Posten die Mohammed-cartoons wel publiceerde, was uit protest tegen de manier waarop de moslimwereld de rest van de wereld in gijzeling houdt: Wij willen respect, of anders !’
Kolk doet in De Ruwe Gids precies het tegenovergestelde: overal maakt hij foute grappen over, dat vindt hij overduidelijk erg leuk, maar de kans om ook eens iets prikkelends te zeggen over de islam of over moslims (één van de personages in De Ruwe Gids is een afvallige moslim genaamd Hafid) laat hij schieten. In plaats daarvan krijgen we een satire op de overspannen manier waarop de wereld reageert op moslims.
Dat is lekker veilig en uiterst politiekcorrect, maar dan vind ik de Jyllands-Posten toch een stuk dapperder.
Kolk toont zich met De Ruwe Gids de Theo Maassen van de Nederlandse strip: een vaardig verteller, een meester qua vorm, een briljante grappenmaker, grof en charmant tegelijk, maar uiteindelijk altijd veilig. Want laten we eerlijk zijn: de kans dat er een Valerie Solanas zal opstaan om Maassen en Kolk een lesje te leren, is te verwaarlozen.
Eerder gepubliceerd in Stripschrift.
Algemeen, 08.03.2008 @ 09:15
24 Reacties
op 08 03 2008 at 16:21 schreef Max J. Molovich:
Heb zojuist het interview met Kolk gelezen. Volgens mij bedoelde hij enkel te zeggen dat de Jyllands-Posten, bij de beslissing om de bewuste cartoons te plaatsen, de afweging heeft gemaakt of het hen abonnees zou kunnen kosten.
En waarom haal je in die laatste zin Valerie Solanas er nu bij? Om te zeggen dat kunst pas echt waardevol wordt als je er vijanden mee maakt? In dit geval ook nog eens een vijand die handelt uit een volstrekt verwrongen beeld van de werkelijkheid?
op 08 03 2008 at 22:06 schreef Peter:
Dit is het relevante citaat uit het interview met Kolk:
In dit album evalueer ik begrippen als vrijheid en liefde. Die worden met motieven aangewend die niks met vrijheid of liefde te maken hebben.
Neem zon Partij voor de Vrijheid, of de Deense cartoonrel. Een van de kranten die zon Mohammed-cartoon had afgedrukt, had twee maanden eerder een cartoon geweigerd die beledigend voor christenen was. Het is de cynische afweging: waarmee verlies ik abonnees?
Ten eerste is het speculatie dat die christelijke cartoons zijn geweigerd vanwege de abonnees. Voor zover ik kan opmaken, zijn ze geweigerd omdat ze beledigend zijn voor christenen. Niet dat ik dat een goede reden vind. Je kunt gelovigen niet hard genoeg beledigen.
Ten tweede zegt het niets over die latere Mohammedcartoons. Dat was wel degelijk een daad van verzet, en de reden voor de weigering van die christencartoons doet daar niks aan af.
Valerie Solanas omdat Kolk eigenlijk alleen feministen schoffeert. Dat was vroeger gevaarlijk, maar nu krijg je het hoogstens aan de stok met Myrthe Hilkens.
Ik bedoel dus eigenlijk: het lijkt allemaal heel oneerbiedig, maar het is allemaal veilig en vertrouwd en volstrekt ongevaarlijk.
Niet dat dat niet mag, natuurlijk. De grappen blijven leuk, het verhaal blijft knap geconstrueerd, Kolk zegt iets wat het is om te bestaan. De Ruwe Gids is niets minder dan een meesterwerk.
op 09 03 2008 at 01:56 schreef Tjerk:
Een braaf meesterwerk. Somehow, that just doesn’t cut it, now does it?
op 09 03 2008 at 10:12 schreef Paco:
Mensen, er moet meer gelachen worden.
op 09 03 2008 at 12:59 schreef Peter:
Een braaf meesterwerk. Somehow, that just doesn’t cut it, now does it?
op 10 03 2008 at 13:08 schreef Paco:
Nou Peter, dit vind ik verschrikkelijk. Dierenmishandeling.
op 10 03 2008 at 14:44 schreef Peter:
‘Dierenmishandeling’? Ik dacht dat Spanjaarden dat woord niet kenden!
op 10 03 2008 at 15:00 schreef Pluimvee:
Goede review. Mijn nieuwschierigheid naar De Ruwe Gids is geprikkeld.
Alleen jammer dat het er de review vooral om gaat om het beledigen van de islam tot een nobele plicht voor volk en vaderland te verheffen. Ooit bij stil gestaan dat sommige tekenaars en grappenmakers er helemaal geen trek in hebben om Mohammeds met bomtulbanden of met hondenlijf te tekenen?
Dit heeft niets met politieke correctheid of angst te maken. Het is gewoon veel meer de moeite waard om de spot te drijven met de overtrokken islamofobe reacties dan met een profeet die 1400 geleden geleefd heeft.
Er wordt op internet al genoeg gekankerd op de islam, waarom moet Hanco Kolk per se blindelings achter deze trend aanhobbelen?
op 10 03 2008 at 15:15 schreef Peter:
Hanco moet niets. Maar hij spaart het christendom ook niet, maakt grove grappen die, zo beweren boze tongen, ‘vrouwvijandig’ zijn, en dan gaat-ie in De Pers lelijke dingen suggereren over mensen die grappen maken over moslims! Dat klopt gewoon niet.
Het is gewoon veel meer de moeite waard om de spot te drijven met de overtrokken islamofobe reacties dan met een profeet die 1400 geleden geleefd heeft.
Die bewering staat stijf van de onwetendheid en de bevooroordeeldheid. Of het waar is dat het de moeite meer waard is te spotten met ‘islamofobie’ waag ik te betwijfelen, en dat spotten met moslims of de islam een soort synoniem zou zijn voor spotten met de profeet is onzin. Dat die 1400 jaar geleden geleefd heeft, maakt niet uit. Dat-ie nog steeds invloed heeft, dáár gaat het om.
Ooit bij stil gestaan dat sommige tekenaars en grappenmakers er helemaal geen trek in hebben om Mohammeds met bomtulbanden of met hondenlijf te tekenen?
Maar dat is ook al gedaan. Wie grappen maakt over de islam of over moslims, gelieve iets nieuws te verzinnen.
Er wordt op internet al genoeg gekankerd op de islam
Spotten is iets anders dan kankeren. Er wordt op Internet ook genoeg gespot met vrouwen. Waarom moet Hanco wél achter die trend ‘aanhobbelen’?
op 10 03 2008 at 15:58 schreef pluimvee:
Als ik de quote van Hanco in het interview in de Pers nalees, zie ik dat hij een afkeer heeft van hoe begrippen als vrijheid en liefde worden "aangewend met motieven die niets met vrijheid of liefde te maken hebben," en noemt als voorbeelden de PVV en de cartoonrel.
Hieruit maak ik op dat Hanco van mening is dat al die mensen die steeds weer moslims beledigen uit de naam van vrijheid niet altijd erg fris bezig zijn. Vandaar dat hij ervoor kiest om zelf hieraan niet mee te doen. Dit vanwege zijn eerlijke overtuiging, niet vanwege lafheid of politieke correctheid.
Het is toch niet zo vreemd dat een politieke overtuiging van een artiest bepaalt welke thema’s er in hun werk wel en niet aan bod komen? Theo Maassen, met zijn afkeer van commercie, zal eerder een grap maken over iemand er precies volgens de laatste mode bijloopt, dan dat hij iemand op de hak neemt die niets van mode moet hebben. Geenstijl bespot liever iemand van de PvdA dan dat ze iemand van de PVV pakken.
op 10 03 2008 at 16:04 schreef Peter:
Pluimvee, van mij hoeft Hanco geen grappen te maken over moslims, maar het is hypocriet om wel grove grappen te maken over abortus, verkrachting en het christendom, om daarna in de krant af te geven op mensen die grappen maken over de islam.
Dat hij de grappenmakers vervolgens nog verdacht maakt met de zinsnede ‘aangewend met motieven die niets met vrijheid of liefde te maken hebben’, maakt de zaak in mijn ogen alleen maar erger.
op 10 03 2008 at 17:01 schreef Tjerk:
Peter, ik vraag me al een dag af wat je nu wilt zeggen met dat plaatje van dat schaap.
Is dit een voorbeeld van een ‘braaf meesterwerk’?
Ik vind het namelijk bepaald niet braaf. Dat lieve, onschuldige schaapje krijgt straks een mes in de keel, ter hoogte van die donkere schaduw in de hals, dat lijkt me duidelijk.
Moord en doodslag is nodig om te overleven, dat is wat deze prent mij zegt.
op 10 03 2008 at 17:13 schreef Peter:
It’s all in the eye of the beholder, Tjerk. Voor mij symboliseert dat schaap onze heiland Jezus Christus, die zijn leven gaf opdat wij gereinigd worden van onze zonden en toe kunnen treden tot het Koninkrijk Gods.
op 10 03 2008 at 17:18 schreef pluimvee:
Spotten met religie en andere gevoelige onderwerpen is altijd welkom. Het is helaas wel de realiteit dat iedere rel over islam gekaapt kan worden door de PVV en dergelijke groeperingen om te verkondigen dat we bedreigd worden door de moslims. En die groeperingen zullen vervolgens onder de noemer van het beschermen van onze vrijheden middels verboden allerlei vrijheden willen inperken. Wat dat betreft zit het citaat van Hanco er niet ver naast.
Ik kan me goed voorstellen dat grappenmakers er geen zin in hebben om grappen te maken over de islam. Voor ze het weten gaat er een één of andere anti-islam site of forum mee aan de wandel, en wordt hun werk ingezet voor propagandistische doeleinden waar ze niets mee te maken willen hebben.
Dit overigens is geen oproep tot censuur; als anderen wel willen spotten met de islam, moeten ze dat vooral doen. Ik wil alleen zeggen dat het ook een goede zaak is als een artiest stil staat bij de gevolgen van zijn werk.
op 10 03 2008 at 17:21 schreef Tjerk:
Dat zeg ik Peter: moord en doodslag – zelfs langdurige foltering van een onschuldig slachtoffer – zijn noodzakelijk om te overleven.
Maar wat is daar braaf aan, zo het een meesterwerk is?
op 10 03 2008 at 17:27 schreef Peter:
De meeste grappenmakers hebben geen zin om grappen over de islam te maken omdat ze bang zijn. Een betere reden dan waar jij mee aankomt, namelijk dat het wel eens zou kunnen gebeuren dat een groep, waar de grappenmaker niet mee sympathiseert, wel eens met zijn grap aan de haal zou kunnen gaan.
Wie zo redeneert, moet wel in een heel erg politiekcorrecte kramp zitten en van gevoel voor humor getuigt het ook al niet. Dat je je er niet druk om maakt dat antichristelijke groeperingen met je grappen aan de haal gaan, dat het alleen erg is als anti-islamitische groepen dat doen.
Waarom is het erger om anti-islamitisch te zijn dan anti-christelijk, Pluimvee?
op 10 03 2008 at 17:27 schreef Peter:
Zeg Tjerk, ga masturberen of zo.
op 10 03 2008 at 17:48 schreef Tjerk:
Je bent een slechte verliezer, Peter.
op 10 03 2008 at 17:50 schreef Peter:
Ik kies mijn gevechten zorgvuldig uit, Tjerk. Hier is geen eer aan te behalen. Als jij in dat schaap per se moord en doodslag wil zien: go ahead. Ik vind het gewoon een verdomd knap geschilderd ding, met een stichtelijke boodschap. Daar ga ik echt niet over in discussie.
op 10 03 2008 at 18:37 schreef Tjerk:
Okee, dus ‘meesterwerk’ heeft voor jou strikt betrekking op de technische kwaliteit van een werk.
Dat kan. Duidelijk. Dank je.
op 11 03 2008 at 04:39 schreef DvR:
Van dat Lammeke Gods word ik heel niet vrolijk. De last van mijn zonde trekt als een kille hand langs mijn rug, omsluit al mijn nek, en zal zodadelijk van schuld en verdriet mijn keel dichtknijpen.
’t Is niet omdat ik de Heer niet dien die zo voor mij geleden heeft, maar omdat ik gisteravond nog met verve in een pan stond te roeren, waarin een heerlijke lamsbout, omgeven door knoflook en rozemarijn, een hoogtepuntje in mijn culinaire CV bijschreef. Arm, arm schapie.. waarom kon ik geen eenvoudige kaasschijf bakken, een paar vissticks desnoods?
Ondertussen heeft Tjerk natuurlijk wel een punt dat ’s Lams ras naderende noodlot dat schilderijtje zijn unieke pregnantie verleent. En daarin schuilt een twijfelachtig trekje van het Christendom, dat wil, dat lijden nobel is. Zoals ook, nog veel explicieter, verbeeld in de Here-Jezus-aan-het-Kruis, die ons daar in zijn eindeloze edelheid hangend en wurgend tot voorbeeld staat te strekken. Er is volgens mij veel voor te zeggen, dat ons landje aan die Calvinistische fascinatie met Het Lijden zijn onuitroeibare neiging te danken heeft om overal slachtoffers en zielepoten te zien en die als helden te onthalen. Och och och wat hebben die economisch vluchtelingen, langdurig werklozen, tasjesdieven en bijstandsfraudeurs een leed voor ons geleden, en wat zijn we ze veel verschuldigd! De christelijke erfzonde als grote motivator van onze vaak volledig misplaatste solidariteit, ook, of zelfs met name, in socialistische kringen (de PvdA telt van oudsher veel (ex-)gereformeerden, daar blijft toch altijd iets van hangen..)
op 11 03 2008 at 07:43 schreef Paco:
Tjerk, je hebt gelijk. Dit land wordt bestuurd door een stel schijters van de eerste orde. Zij noemen dat "Politiek Correct". Door de impact daarvan op de politici is de nederlandse samenleving totaal verziekt, en maar mooi blijven praten in het straatje van de moslims. Het is schandalig.
op 11 03 2008 at 23:05 schreef Tjerk:
Paco, waar heb je het over?
Ik vroeg me gewoon af hoe dat kan bestaan, een braaf meesterwerk. Peter heeft uitgelegd hoe hij dat ziet. Klaar.
Dat had niets met politiek te maken.
op 16 03 2008 at 19:06 schreef N. Molrat:
Lachen om verkrachtingen kan natuurlijk niet
Grapjes maken over gehandicapten kan ook niet en over de holocaust al helemaal niet en over 9-11 niet en ook niet over vreselijke ziektes en zeker niet over ontucht met kinderen of kindermishandeling.
Grapjes maken over gelovigen is bijzonder onverstandig en ook over iedereen die om welke reden dan ook zielig, zwak of achtergesteld is of aan de macht of geen gevoel voor humor heeft.
Geen grappen maken en niet lachen, dat is het veiligst.