Toen Jahweh nog een vriendin had
Hafid Bouazza
We must find a new answer
Instead of a way
Jim Morisson, Whiskey, Mystics and Men
Op pagina 264 staat het, in het hoofdstuk gewijd aan Julianus (331-363), bijgenaamd Apostata – de afvallige – de laatste heidense keizer van het Romeinse Rijk die de heidense religie in ere herstelde en het christendom als officiele staatsreligie afschafte; tijdens de oorlog tegen de Perzen nam hij voor zichzelf als oorlogsbuit slechts drie gouden munten en een doofstomme jongen die zich elegant met zijn handen uitdrukte’, zoals de geschiedschrijver en ooggetuige Ammianus meldt. Wat een kostelijk detail om ’s mans ascese te beschrijven!
Op dat moment sprong het hart van deze lezer even op, want God against the gods, the history of the war between monotheism and polytheism van Jonathan Kirsch is mooi en aanbevelenswaardig, helder geschreven en aantrekkelijk verteld, maar toch een deprimerend boek.
Deprimerend omdat tijdens het lezen plotseling het besef gloort hoe actueel het boek is, al bestrijkt het de tijd van 1364 voor Christus, de periode van Akhenaton (gest. circa 1347 v.C.), de eerste monotheist, tot 415 na Christus, toen het Christendom zich bloederig en gewelddadig definitief had gevestigd. De pogingen van genoemde Julianus om het christelijk monotheistisch geloof terug te dringen en alle geloven op basis van gelijkheid te erkennen, waren mislukt. Kirsch schrijft met onverholen bewondering over deze keizer, met zijn lelijk voorkomen, lange baard waarin vlooien rondsprongen als was hij een struikenbos voor wilde beesten’, zoals hij zelf schreef, en vingers die altijd zwart waren van de inkt. Julianus was tevens een begenadigd schrijver en satiricus. Het deel aan hem gewijd is het mooiste en tevens de climax van het boek.
Kirsch eindigt zijn boek nog optimistisch door te stellen dat de godsdienstvrijheid in het Westen de verwezenlijking is van het polytheistisch ideaal van Julianus. Dit is opvallend omdat velen hameren op de christelijk-joodse basis van de Westerse maatschappij en onze minister-president zich inzet om God in de Europese grondwet te wurmen (O schaamte! Waar is je blos?). Maar dat is de essentie van zijn boek en van de strijd tussen het polytheisme en monotheisme: aan de ene kant religieuze diversiteit en tolerantie en religieus rigorisme (extreme strengheid in geloof en geloofspraktijken) aan de andere kant respectievelijk. Driehonderdzestig goden en godinnen tegenover de ene, ware God. Het islamitisch fundamentalisme in de huidige tijd, ook binnen Europa, vertegenwoordigt het lelijkste aspect van monotheïsme.
Eerst ontdoet Kirsch de term paganisme, heidendom, van zijn pejoratieve connotaties. Pagan stamt van het Latijnse paganus, dorpeling en bij uitbreiding boerenkinkel, maar in militaire zin betekende het burgerling, iemand die, in tegenstelling tot een soldaat, niet ten strijde trok, maar achterbleef. En het is in de zin van achterblijver dat de Christelijke schrijvers het woord gebruikten: de christelijke rigoristen beschouwden zichzelf als soldaten van de ene, ware God en wie weigerde de wapens op te pakken in de heilige oorlog dat het geloof voor hen was, was een achterblijver, een Jantje-van-Leiden, een paganus’.
De negatieve connotatie die aan de term kleeft is geheel onterecht, want het heidendom is, volgens een omschrijving van een historicus, een sponzige massa van tolerantie en tradities.’ Natuurlijk kende het heidendom zijn intolerante figuren, onder wie Antioch IV (215-164 v.C.) wel het meest weerzinwekkende voorbeeld is. Deze koning van Syrië en bezetter van het land Judea probeerde met geweld de joden het hellenisme op te dringen en was verantwoordelijk voor het ontstaan van het begrip martelaar (letterlijk ‘getuige’) toen een langdurige guerilla van de joodse zeloten, de Maccabeeën genaamd (van maccabee, hamer), zijn bewind omverwierp.
Maar de kern van het heidendom of polytheisme is diversiteit, idereen kon een god of godin naar eigen keuze aanbidden, goden en rituelen van verschillende culturen werden gemengd of ingelijfd, een fenomeen dat syncretisme wordt genoemd. Er was dus vrijheid van aanbidding en geloofspraktijk, anders dan onder montheïstische religies. In de islam is shirk, het aannemen van een god naast Allah, de grootste zonde en dient met de dood te worden bestraft. En hoewel Alexander de Grote, bijvoorbeeld, zijn oorlogen niet zonder bloeddorst voerde en van zijn overwonnen tegenstanders slaven maakte, heeft hij nooit iemand vervolgd wegens zijn geloof. Alexander was overigens de succesvolle verspreider van het Hellenisme onder de joden; in de tweede eeuw voor Christus studeerden zij ijverig het Grieks en zo graag wilden zij Hellenen zijn dat ze zelfs hun toevlucht namen in een primitieve vorm van plastische chirurgie om te verbergen dat ze besneden waren!
Een andere kernwaarde van polytheïsme komt meer tot uitdrukking in de politiek dan in religie. De oudste politieke tradities van Rome, evenals van het oude Griekenland, schrijft Kirsch, was dat geen individu het recht had om als autocraat te heersen. Gedeelde macht was het motto. Griekenland was uiteindelijk de geboorteplaats van een primitieve democratie.
Totalitarisme en monotheïsme gingen al bij Akhenaton hand in hand. Deze farao heette oorspronkelijk Amenhotep IV, maar veranderde zijn naam in Akhenaton (Glorie van Aton’) toen hij het polytheïsme afschafte en beval een god te aanbidden, Aton. Aton betekent zonneschijf en werd geassocieerd met de zon. Een hymne gewijd aan Aton, misschien door Akhenaton zelf geschreven, begint met de volgende regel: O enige God, er is geen andere God dan U’ hetgeen doet denken aan de geloofsbelijdenis van moslims.
Volgens sommige wetenschappers is het solaire beeld dat opduikt in de psalmen U bent gekleed in glorie en majesteit, gehuld in een gewaad van licht; U spreidt de hemelen als een tentdoek’- een teken niet alleen van beïnvloeding door de Egyptische teksten, maar zelfs een vertaling ervan. En zouden de woorden Aton en Adonai niet dezelfde oorsprong hebben? Ook wordt wel eens gesuggereerd dat Jezus aan het kruis niet Eli aanriep (‘Eli, Eli, lama sabachtani‘), maar Helios, de zonnegod. Volgens Sigmund Freud was Mozes een priester in dienst Aton die de Israëlieten tot het nieuwe monotheïsme van de farao bekeerde na diens dood, toen de Egyptenaren hun oude veelgoderij hervatten. Monotheïsme is naar alle waarschijnlijkheid een Egyptische en niet een joodse uitvinding. En volgens Freud was Mozes niet een jood, maar een Egyptenaar.
Bij Akhenaton ontstond een ander nieuw fenomeen in de historie van de religie: de fusie van politiek en religie tot een machtig wapen in de handen van een man. Hij was wat betreft een voorloper van Mohammed.
Het probleem dat polytheisten hadden met monotheïsten was de onwil van laatstgenoemden om andere goden zoniet te aanvaarden, dan in elk geval te respecteren. Joden en christenen beschouwden de heidense goden als demonen en duivels, of, zoals de profeet Jeremiah het zegt, on-goden’. Dit exclusivisme is kenmerkend voor het monotheïsme. De meest fervente monotheïsten hebben altijd mensen buitengesloten die hun ware geloof niet aanhingen. In moderne tijden is het gemak waarmee islamisten anderen tot ongelovigen uitroepen tekenend. De Bijbel waarschuwt voor mensen die aan demonen offeren: Dan buiten zal het zwaard beroven en uit de binnenkamers de verschrikkingen ook de jongeling, de maagd, het zuigende kind met de grijze man.’ (Deut.32:25)
De Greco-Romeinse heidenen waren bereid elke nieuwe god te aanvaarden, ze lijfden zelfs Jahweh in en noemden hem Iao. Afvalligheid was hen vreemd. Een keizer had in zijn persoonlijke kapel standbeelden van Abraham, Orfeus, Apollonius en Christus. Het was een kwestie van religieuze verzekering. Het ging erom elke god tevreden te stemmen. De onwil van christenen om de andere goden te accepteren werd door de Romeinen gezien als een bedreiging van de Pax Deorum, de vrede van de goden.
Een simpel offer aan een van de vele goden werd door de Romeinen gezien als een burgerplicht en de weigering van joden en christenen om aan deze burgerplicht te voldoen was wat de Romeinen schokte. Deze onwillige gelovigen werden dan ook atheïsten genoemd, deze term werd aanvankelijk en ironisch genoeg dus voor de christenen gebruikt. Maar goed: gehenna, de hel, was oorspronkelijk de naam van een vuilnisbelt buiten Jeruzalem.
Ook de weigering van Mohammed om in elk geval drie van de 360 goden te erkennen, te weten Al-Lat, Oezzah en Manaat, stuitte de aristocraten van de machtige clan van Mekka, Qoeraysh, tegen de borst. De reden voor de weigering van Allah om deze drie godinnen, die door de pre-islamitische Arabieren werden aanbeden als de dochters van oppergod Allah, zoals opgetekend in de koran, is amusant: Hebben jullie zonen en Hij dochters?’ Wat een wrang gevoel voor humor vertoont Allah hier, maar de punt is dat hij ze niet erkent omdat ze van het vrouwelijke geslacht zijn! Met andere woorden, als Allah al een nageslacht zou willen, dan verkoos hij zonen.
Misogynie is een andere oorzaak voor de minachting van montheisten van het polytheisme. Het heidendom kende zowel vrouwelijke als mannelijk goden en kende functies toe aan zowel mannen als vrouwen in hun rituelen. Tegenover de ene, ware God, een man, een einzelgänger en een vrijgezel, en zijn mannelijke priesters staat de polytheïstische traditie die het feit erkende en eerde dat mensheid bestaat uit feminiene en masculiene elementen. Sterker nog, de dierbaarste goden waren vrouwelijk: Fortuna, Afrodiet, Ishtar, Astarte, noem ze maar op. Monotheïsten moeten het doen met Eva, die verantwoordelijk is voor onze erfzonde, en Maria, een maagd. Lilith was een demon.
Het goede nieuws is dat God ooit een vrouw moet hebben gehad. In Kuntillat Ajrud, een plek in de woestijn van Sinaï, is een keramieke kruik gevonden die stamt uit de late negende eeuw voor Christus. Het monotheïsme was daar toen al vier eeuwen gevestigd, volgens de Torah. De inscriptie op de kruik luidt als volgt: Ik zegen u bij Jahweh en bij zijn Asherah’. De godin Asherah, gesymboliseerd door een bloeiende boom, wordt in de Bijbel genoemd, maar enkel als een kwade en verachtelijke demon de liefde was blijkbaar over. Maar deze vondst blijkt aan te duiden dat zowel de Israëlieten als de heidenen van Canaan de godin Ahserah aanbaden. En hoewel van Jahweh bekend staat dat hij zich niet met vrouwen inlaat en geen kinderen voortbrengt, moeten de antieke Israëlieten geloofd hebben dat goden altijd in paren kwamen.
Deze felle intolerantie jegens een voormalige gezellin steekt schril af bij de verdraagzaamheid van heidenen. Religieuze verdraagzaamheid en erkenning van het christendom als volwaardige religie vinden we onder het bewind van Constantijn de Grote (247-337), stichter van Constantinopel, een heiden die zich op zijn sterfbed liet dopen, hoewel hij het christendom al omhelsde na het zien van een visioen (volgens een andere bron was het een droom) van het symbool van de gekruisigde Jezus en de woorden in hoc signo vinces, in dit teken, overwin. Er is veel gespeculeerd over wat Constantijn precies heeft gezien. Volgens gelovigen was het een mirakel en verdere verklaring is niet nodig. De aardse verklaring is tevens de meest poëtische: het visioen is volgens wetenschappers het resultaat van het spel van licht op de ijskristallen in de atmosfeer, een fenomeen dat het effect produceert van een kruis op een halo.
In het jaar 313 stelden Constantijn en zijn zwager Licinius het Edict van Milaan op waarin zij zowel het heidendom als het christendom in ere herstelden. Alle goden en godinnen mocht vrijelijk aanbeden worden en de Christelijke god werd op een lijn gesteld met Apollo, Isis, Miothra en andere godheden. De vervolging van christenen, die in 303 begon onder het bewind van Diocletianus (245-316) die dezelfde tactieken gebruikte als de latere Inquisitie, behoorde nu tot het verleden. De christenen kregen complete en totale vrijheid om hun godsdienst te belijden’ en iedereen had het recht om de god van eigen keuze te aanbidden. Het edict is in kern heidens, omdat het de acceptatie inhoudt van alle goden opdat alles dat goddelijk is in de hemelse zetel vredig en voorspoedig jegens ons zal zijn en jegens hen onder onze authoriteit.’ Het doel van de twee heersers was om de pax deorum te herstellen.
Nu de christenen gevrijwaard waren van vervolging via staatswege, begonnen ze elkaar te vervolgen. Er ontstonden schisma’s en de term heresie (van het Griekse woord voor kiezen’) werd kwistig gebruikt. De grote breuk in de vrede die Constantijn had bereikt werd veroorzaakt door de theorie van Arius (250-336) dat Jezus weliswaar de zoon van God was, maar niet God zelf. Er ontstonden twee groepen, een die beweerde dat God en Jezus homoousion waren, dat wil zeggen gemaakt van dezelfde substantie en een groep die beweerde dat zij homoiousion, gemaakt van gelijksoortige substantie. In het eerste geval zijn God en Jezus dezelfde, in het tweede geval is er een onderscheid tussen God de Vader en God de Zoon. In het Grieks worden de twee woorden hetzelfde geschreven, het enige onderscheid is de letter jota, die van homoousion homoiousion maakt. Aan dit schisma hebben we onze uitdrukking het kan mij geen jota schelen’ te danken.
De felle strijd tussen de twee groepen en andere latere schisma’s en gevechten deden de genoemde geschiedschrijver Ammianus verzuchten: Geen enkel wild beest is zo vijandig jegens de mensheid als sommige van de Christenen in hun beestachtigheid jegens elkaar.’ Eenzelfde bittere onderlinge haat vinden we ook bij de moslims en wel tussen de sjieten en de soennieten de oorzaak van die strijd is onenigheid over wie Mohammed had moeten opvolgen. Ook Constantijn maakte zich grote zorgen over de tweestrijd, maar op een paganistische manier: hij vreesde dat God misnoegd zou raken door deze twist en Zijn gunsten zou tergtrekken. Zijn pogingen de twee groepen met elkaar te verzoenen waren echter tevergeefs.
In februari 360 wordt Julianus door zijn troepen in Parijs tot Augustus uitgeroepen, dat is de titel van de heerser over het gehele Romeinse rijk. In november van hetzelfde jaar vaardigt deze onverzorgde man van zelfspot en ironie hij kreeg de bijnaam Cercops, naar het mythische mensenras dat door Jupiter in apen was veranderd – een edict uit ten gunste van het paganisme en beveelt de opening van de oude heidense tempels. Ook wordt het verbod op allerlei voorspellingen opgeheven. Hij was nogal verbitterd over de moraal van de christenen, zoals hij die had leren kennen, toch stond hij een samenleving voor waarin plaats was voor religieuze verscheidenheid.
De beschrijving van deze man van letteren, van dromen en dagdromen, leest als de beschrijving van een kunstenaar, hij vertoonde dezelfde verstrooidheid en gebrek aan belangstelling voor zijn uiterlijk als Stephan Daedalus in Ulysses. Hij stierf op 26 juni 363 tijdens een oorlog tegen Shapur II, de keizer van Perzië. Historici verschillen van mening over de oorzaak en dader, die hem met een speer de lever doorboorde een Christuswond. Een theorie luidt dat het verdomd als het niet waar is een Arabier was, een bedoeïen die in opdracht handelde, maar van wie? (Bedoeïenen waren vaardige speermakers- en werpers.) Zijn dood betekende het einde van het heidendom, dat slechts nog beleden werd in de uithoeken van het Romeinse rijk, ironisch genoeg op het Arabische schiereiland waar na twee eeuwen een andere man zou opstaan om de genadeklap te geven aan de tolerantie en kleurrijkheid van het paganisme, een man van een agressief monotheïsme, Mohammed genaamd.
Hafid Bouazza (1970) schildert, componeert, kookt, goochelt, bedwelmt, prikkelt de zinnen en verruimt de geest met zijn woorden. Onderga zijn boeken. Dit artikel is eerder gepubliceerd in NRC Handelsblad op 7 mei 2004.
Algemeen, 30.06.2007 @ 18:45
54 Reacties
op 30 06 2007 at 23:16 schreef arend:
Echt monotheïsme bestaat natuurlijk niet.
Veel verhalen uit torah/bijbel/koran zijn veel ouder dan het monotheïsme; en er spelen soms dus meerdere goden in mee.
De monotheïsten losten dat op met een duivel, engelen en demonen.
Maar daarmee komt het geloof in 1 god wel weer op de helling te staan.
Want of je de duivel nu aanbidt of niet; als hij bestaat heeft hij toch ongeveer net zo veel macht als god.
op 01 07 2007 at 01:12 schreef Rick de Bie:
Het is echt een heel goed middel tegen blanke racisten om duidelijk te maken dat Jezus dus overduidelijk NIET BLANK was of kon zijn. Dat vervult mij altijd met een gevoel van rechtvaardigheid. Of van duidelijkheid, want iedereen weet dat de racist, enkel en alleen een persoon is die educatie en opvoeding nodig heeft.
op 01 07 2007 at 09:15 schreef Hosseyn:
Hafid: de uitdrukking is: – ik begrijp er geen jota van – Omdat het hier gaat om eindeloze theologische haarkloverijen. Hoewel: godgelijk, of godgelijkend, dat is natuurlijk een groot verschil. Als Hosseyn zich godgelijkend noemt, toont hij zich wars van valse bescheidenheid, noemt hij zich daarentegen godgelijk, dan is hij een megalomane fantast. God bestaat immers niet.
Over die Julianus is een prachtig boek geschreven door Gore Vidal, een van de allergrootste nog (maar vast niet lang meer) levende amerikaanse schrijvers.
op 01 07 2007 at 09:41 schreef hafid bouazza:
Dank Hos; je inburgringscursus heeft je goed gedaan.
en ik heb begrepen dat Jan van Aken, over wie ik je eerder berichtte, een boek in de maak heeft over Julianus Apostata. Ben benieuwd.
Wat betreft de verhalen in de bijbel die veel ouder zijn: in Gilgamesj is er al sprake van een zondvloed en een overlevende (ik ben zijn naam kwijt, Umipash of iets dergelijks), een oer-Noach, die het eeuwige leven heeft omdat hij een bepaalde bloem, die groeit op de bodem van de zee, wist te bemachtigen. Gilgamesj slaagt daar niet in.
En de duivel is ook gecreërd door God, vergeet dat niet, arend.
op 01 07 2007 at 09:58 schreef hosseyn:
Over megalomane fantasten gesproken: ik ken die van aken – die heeft boeken in de maak over zowat alles. Dat boek kondigt hij al jaren aan, maar laat hem dat eerst maar eens waarmaken.
op 01 07 2007 at 10:36 schreef hafid bouazza:
Hos,
Ik schep er eer en trots in het zoveel mogelijk oneens met je te zijn en het is dan ook knarsetandend dat ik je gelijk moet geven wat betreft die Jan, maar eerlijk is eerlijk: je hebt hem treffend omschreven.
op 01 07 2007 at 10:36 schreef hosseyn:
Dank je Bou.
op 01 07 2007 at 12:02 schreef hafid bouazza:
Voor de rest is die Jan een geschikte kerel; gevoel voor humor etc. Als hij een zuiplap wil opvoeren in een van zijn boeken, dan gebruikt hij mij als basis, dientengevolge kom ik vaak voor in zijn werk.
op 01 07 2007 at 12:04 schreef arend:
@Hafid,
Het zondvloedverhaal was in het hele midden-oosten al lang bekend, oa in het Gilgamesh-epos.
Nog ouder is het Atrahasis-epos, ook uit Babylonië.
Leuk detail; de mensen werden in dat verhaal niet verdronken omdat ze zondig waren, maar omdat ze met hun lawaai de god enlil uit zijn slaap hielden. Streng maar rechtvaardig, zullen we maar zeggen.
"De duivel is ook gecreëerd door god", (net als de engelen).
Klopt, maar punt is dat er dus niet 1 god maar meerdere goden in het monotheïsme voorkomen.
Waar die vandaan komen maakt niet uit; ook in veel polytheïstische verhalen wordt een gedeelte van de (half-) goden door andere goden geschapen.
op 01 07 2007 at 12:22 schreef Jimmy:
De grote godsdiensten zijn al jaren achterhaald. De afkomst van profeten lijkt me dan muggenzifterij. Al vind ik het ook vreemd dat Jezus altijd zo Europees uitgebeeld wordt. Zijn roots liggen elders.
Ach, niets is onmogelijk in de overlevering.
Ik blijf het voorlopig houden op het vliegende spagheti monster, een onderschatte, maar belangwekkende religie. Volgelingen hebben elke vrijdag vrij en na de dood wordt het pas echt leuk met onbeperkt bier en strippers naar keuze.
Al met al de beste verklaring.
op 01 07 2007 at 13:23 schreef ivo:
De mens heeft God naar zijn evenbeeld geschapen. In Europa is Jezus dus wit en in Afrika zwart…wat doet het ertoe?
Het blijft lulkoek.
op 01 07 2007 at 15:38 schreef hafid bouazza:
Ivo,
Het geloof erin is lulkoek, maar de ontwikkeling en metamorfoses van oerbeelden en archetypes blijven fascinerend, omdat ze inzicht bieden in wat ik maar de etymologie van de menselijke geest zal noemen.
Homo sapiens is ook homo faber: maker van taal en beelden.
Lulkoek, maar wel lulkoek die nog steeds grote ellende en verschrikkingen veroorzaakt. Helaas.
op 01 07 2007 at 15:40 schreef hafid bouazza:
Trouwens, ik zit hier op een terras bij dertig graden in een strelende en een barmhartige schaduw, tegenover een bergketen, tussen de olijfbomen en amandelaars; het gesjirp van krekels en cicaden. De horizon is enigszins heiig alsof hij nog half ligt te sluimeren.
op 01 07 2007 at 16:31 schreef dewanand:
zit ik nu met mijn pijnlijk verzwikte rug te typen en lees dit. Ik definieer monotheisme anders en let op het mens zijn. alles hierover kan je nalezen in mijn boek over Altecrea.
Volgens mij is religie een simpel regelsysteem van ons menselijk brein. Ik ga proberen dit ooit te modelleren.
voor liefhebbers, hier nieuws over mijn oorlog met een fascistische christelijke fundamentalist: zie deze tekst op site.
Oorlog Dewanand versus Richard van Dillen
Kritiek op het Christelijk geloof.
Wat iedereen moet weten over het Christendom.
http://www.dewanand.com/wfor1068.htm
Men zou op elk heilig boek een sticker moeten plakken van:
Religie maakt meer kapot dan je lief is.
lang leve het seculiere fundamentalisme van PEter breedveld. aub meer info hierover publiceren.
dewanand
ps
mijn rug is verzwikt nu door een goedkoop foute stoelkussen van ikea. klote hoor. nu overal pijn en ik moet een week in bed liggen.
op 01 07 2007 at 16:37 schreef Jimmy:
@Dewanand
Ikea, is een valse profeet. Vertrouw nooit een bedrijf dat goedkope producten aanbiedt, die jezelf af moet maken.
op 01 07 2007 at 20:31 schreef ivo:
@ hafid
Vanachter mijn computer klinkt een hevig tandenknarsen op!
(Vrij naar Hector Berlioz’s; "Mijn Leven" misschien wel de leuktse autobiografie die ik gelezen heb. Romantiek!).
op 01 07 2007 at 20:50 schreef hafid bouazza:
Ivo,
Vanwaar dat tandenknarsen?
Ik ken alleen de muziek van Berlioz, heb zijn autobiografie net gelezen. Componeerde ook onder invloed van opium – zijn opiumervaring verwerkt in Symphonie fantastique -, een gedeelte uit de opera Les Troyens, ben vergeten welk deel: niet dat je het kunt horen, maar altijd leuk als je het weet.
Geweldige componist.
op 01 07 2007 at 20:51 schreef hafid bouazza:
Ivo:
Ik ben een liefhebber van Berlioz’s muziek, maar heb zijn autobiografie niet gelezen.
Vanwaar dat tandenknarsen?
op 01 07 2007 at 22:01 schreef ivo:
@ hafid
Mijn tandenknarsen is kinderachtige afgunst vanwege je omschrijving van je huidige omgeving. Ik moet straks om 4:30 op om te gaan werken in een fabriek. (Geen zin!).
In deel 1 van "Mijn leven" (prive domein, 2e hands), zit Berlioz in een biechtstoel in de St Pieter te lezen over Lord Byron en wordt hevig jaloers. Die autobio is een aanrader voor iedereen die eens wil lezen over een echte 19e eeuwse romanticus en eveneens zijn eigen gebit wil verknallen.
op 01 07 2007 at 22:33 schreef zahra:
waar zit je hafid?
op 01 07 2007 at 22:43 schreef DvR:
Hier nog een Berlioz-fan! Les Nuits d’Éte is godsgruwelijk mooi. Ik heb de versies van Crispin en Callas, maar die van Brigitte Balleys moet nog mooier zijn.
op 01 07 2007 at 23:24 schreef hafid bouazza:
Zahra,
Ik zit in de streek Alpujarras.
DvR,
En ken je zijn Romeo&Juliette? Zijn symphony fantastique ongetwijfeld. En zijn opera Les Troyens? Geen groot opera-componist, maar wel geweldig in bepaalde fragmenten.
op 01 07 2007 at 23:30 schreef hosseyn:
hey die Alpujarra, ons oude grasland, dat is geweldig, zit je in de bergen? Ik heb wel eens overwinterd in het kuuroord Lanjarón.
op 02 07 2007 at 09:03 schreef hosseyn:
waar wij (nou ja, onze voorvaderen) vreedzaam neerhurkten in het schapenvoedende gras en onze dieren inwijdden, uitweidden, uitwijdden en tenslotte ontweiden.
op 02 07 2007 at 09:05 schreef FFI:
Ook leuk is Deuteronomium 32 waarin door de oppergod El(yon) de verschillende volkeren worden verdeeld onder zijn zonen en Yahweh het joodse volk krijgt toegewezen:
[8] Toen de Allerhoogste[Elyon] bezit toewees aan de volken en Hij de mensen ieder hun deel gaf,
heeft Hij de grenzen van de volken bepaald naar het getal van Gods zonen.
[9] Het deel van de heer[YHWH] was zijn volk, Jakob het land dat Hem ten deel viel.
op 02 07 2007 at 09:09 schreef daniel:
Het probleem ligt ‘em bij die ene ultieme waarheid.
Als het voordeel van het polytheïsme is dat het vanzelf accepteerd dat er meerdere waarheden zijn, vraag ik me hevig af of monotheïsme een stap voorwaarts is in de menselijke ontwikkeling of juist niet.
Als ik het goeg begrepen heb dan kon Christendom in het Romeinse rijk gedijen wegens de religeuze tolerantie. Een religeuze tolerantie die het Christendom vreemd was vanwege de monotheïstische overtuiging in één absolute waarheid. Dan is de opkomst van het Christendom in het Romeinse rijk te vergelijking met de opkomst van de Islam in Europa. Tolerantie voor intolerante mensen is niet altijd even verstandig.
Wat Gilgamesj betreft, de Bijbel moet wel het enige historisch document uit de oudheid zijn waarvan gebeurtenissen die ook in andere teksten worden beschreven, het bewijs zouden moeten leveren dat het geen authentiek werk is. Da’s raar en meestal precies andersom.
op 02 07 2007 at 18:24 schreef hosseyn:
In het gnosticisme had God ook een vrouw. Onze norse woestijnpatriarch, de monopolistische schepper die zich bij voorkeur Onverderfelijkheid noemt, deelt het al even onvergankelijke en goddelijke huwelijksbed met Pistis Sophia.
Maar dat moet wel fout gaan, want zoals vrouwen nu eenmaal zijn, wordt zij jaloers op zijn macht. Hij kan scheppen, dus wil zij ook. Zij schept een wezen uit stof en schaduwen en dit komt tot leven op een kwade dag. Zijn eerste woorden zijn iets van: "Ik ben degene die God is, buiten mij is niets."
En zie: een stem kwam uit de hemel die zeide: "Je hebt het mis, Samaël, dat is: Blinde God."
Die Samaël, a.k.a. Jahweh, Jehova of Tetragrammaton was de demiurg, degeen die dacht dat hij God was en de valse werkelijkheid schiep. Precies, ja, die waarin wij leven. Thanks a lot, Sammy!
(Dit is na te lezen in de Nag Hammadi Codes, Hypostasis van de Archonten)
op 02 07 2007 at 18:30 schreef hosseyn:
excuseer; nag hammadi codex
op 02 07 2007 at 20:32 schreef hosseyn:
Ik heb mij – om even terug te komen op Alpujarra Ô Al busherat! – wel eens afgevraagd of de vele gerookte haramhammen die overal aan de zolderingen hangen, zelfs boven de barretjes, waar ze vaak al jaren extra gerookt worden door de sigaretten van de kroegtijgers, of die hammen niet dezelfde functie vervullen als knoflook bij het buitenhouden van vampieren – in dit geval dus moslims, opdat ze maar eeuwig mogen wegblijven.
op 02 07 2007 at 20:58 schreef Lagonda:
Vanuit gnostisch perspectief krijgt het scheppingsverhaal uit Genesis ook een totaal andere betekenis. De Demiurg schept het aards paradijs, maar dat is voor de Adam Kadmon juist een gevangenis; zijn goddelijke ziel verlangt naar hoger sferen, maar zijn zinnen worden begoocheld. Dat is het aard paradijs; een slaaptoestand waarin aan alle aardse verlangens gehoor wordt gegeven. Zo is de lust tot spirituele evolutie ons ontnomen.
Totdat de echte God, vermomd als slang, binnendringt in de Hof van Eden, en de mens een onoplosbaar raadsel aanbiedt; de kennis van het verschil tussen goed en kwaad. Op dat moment wordt de roes van de Demiurg verstoord, en raakt het aards paradijs haar betovering kwijt. De mens gaat op zoek naar zijn daadwerkelijke goddelijke oorsprong.
op 02 07 2007 at 21:10 schreef hosseyn:
Juist. Uiteindelijk zijn lijden en genot twee zijden van één medaille, dat zouden al die oppervlakkige types in die vaginathread eens moeten beseffen.
op 02 07 2007 at 21:15 schreef Lagonda:
Ik heb me voorgenomen me niet met de vaginathread te bemoeien, al speel ik met de gedachte er een foto van mijn lul te posten.
op 02 07 2007 at 21:29 schreef hosseyn:
*shocked!*
En ik maar denken dat Lagonda een geil wijf was.
op 02 07 2007 at 21:30 schreef Lagonda:
Nee, ik ben een geile cryptogaam.
op 02 07 2007 at 21:33 schreef hosseyn:
Hmmm, ik ben gerustgesteld.
op 02 07 2007 at 21:44 schreef Lagonda:
Dat is fijn. Ik ga ook niet *echt* een foto van mijn lul neerzetten.
op 02 07 2007 at 22:26 schreef Hannah:
De vaginathread is dat de topic over schaamhaar of al een eerdere discussie
en waarom heb jij je eig. voorgenomen om daar niet aan mee te doen, Lagonda?
op 02 07 2007 at 22:33 schreef Hannah:
O ja en heet de Hagia Sofia Sofia naar de vrouw van God?
Je hebt ook nog de Wijsheid uit Spreuken 8 geschapen door JHWH voor alle eeuwen, de vrouwe van God.
Hoe zit dat eigenlijk in verschillende joodse stromingen Daniel, worden daar ook tradities overgeleverd in some bronnen er tijden dat God nog een vrouw had?
op 02 07 2007 at 22:51 schreef hosseyn:
Haghia Sophia is heilige wijsheid (van God). Het is een vroeg christelijke aanduiding van Gods wijsheid, en heeft niets met de vrouw van de Gnostische god te maken, dat zagen zij als ketterij.
op 03 07 2007 at 12:42 schreef barry:
Hafid, Ik begrijp wel waar je naar toe wil en ben zeker niet ongevoelig voor je boodschap, maar je stapt wel heel gemakkelijk over een paar grote dilemma’s heen.
Die verplichte offers die de Romeinen als burgerplicht zagen, hadden volgens mij niets met religieuze tolerantie te maken maar eerder met machtspolitiek verpakt in een vrijblijvende publieke cultus, die in weze vandaag de dag nog steeds wordt gevoerd onder het mom van "diversiteit" en respect voor andere religies en zorg over de globale opwarming. Argeloze burger in de EU worden nu ook in het kader van diversiteit en transnationaal burgerschap gestimuleert tot respect betuigingen aan de islam.
Tot die burgerplichten behoorden destijds bijvoorbeeld ook de Keizerverering die meer en meer totalitaire en religieuze trekken begon te krijgen.
Daaraan weigerden Joden aan mee te doen en dat heeft wel wat. Met als gevolg de twee Joodse opstanden die de Romeinen met grof geweld hebben neergeslagen. In de Bar Kochba opstand zijn er volgens Romeinse bronnen en schattingen ongeveer een half miljoen Joden in het door de Romeinen inmiddels omgedoopte Palestina omgebracht. Geen misselijk aantal voor die tijd
Die opstanden betekende het einde van de Joodse invloed in het Romeinse Rijk. Aan het begin van de jaartelling was één op de tien inwoners van het Romeinse rijk Joods en zij vormden met hun monotheïstische ideeën een grote bedreiging voor het politieke systeem. Een systeem waarin het bijvoorbeeld mogelijk was dat de helft van de inwoners van Rome slaven waren. Bovendien was het religieuze stelsel hierarchisch en selectief. Bepaalde bevoorrechte bevolkingsgropen mochten hun hoofdgod wel met Mars associëren anderen niet Onderknuppels als de Bataven moesten het als de Romiense Ghurka’s met Hercules doen. Hercules Magusanus
Volgens de monotheistische ideeën van de Joden was de keizer per definitie naakt en was iedereen gelijk voor de wet. Ongeacht het feit of hij meester of slaaf was. Dat is trouwens de essentie van het beruchte Oog om oog en tand om tand vers in tegenstelling voor wat het nu geacht wordt te staan.
In weze kan je het monotheïsme opvatten als atheïsme. Dat het in populaire versies is getrivaliseert is een andere kwestie. Juist door de afwezigheid van het zendingsaspect in het Jodendom liet het juist ruimte voor ieder zijn heug en zijn meug zonder dat de ander werd gedwongen tot onwelgevallige handelingen
Het Christendom was voor de Romeinen de oplossing voor deze uitdagingen. Het is in feite de monotheïsering van de keizerverering inclusief het lurken aan de moederborst. En de Islam is op zijn beurt weer de verafgoding van het monotheïsme.
Dat betekent niet dat het idee in zich zelf slecht is of de bron van alle intollerantie.
op 03 07 2007 at 13:25 schreef DvR:
In weze kan je het monotheïsme opvatten als atheïsme
Hoe bedoel je dit Barry? Dat er door het aanbidden van één god geen ruimte was om ook de Keizer nog eens als een god te vereren zodat monotheïsten in politieke zin een soort ketters waren?
op 03 07 2007 at 17:18 schreef Zarathoestra:
Het was weer prachtig Hafid,
zoals altijd trouwens.
Hoeveel mensen zouden er zijn afgeslacht omdat ze er net zoals jij over durfden te denken?
Valt dit uberhaubt nog te achterhalen?
Is dat niet de grootste grap ooit:
-Dat er wel goden zijn maar geen god!
Opvallend hoe vaak je goed zit als je de woorden van farizeers en priesters omdraait: zie hier waarom de realiteit zo krachtig ontkent wordt: zij druist maar in tegen het heilig woord, en dat was toch perfect?
HAHAHA
gewone opium was zeker te duur voor het volk?
Vooral daar waar het allah betreft is het volstrekt helder dat deze maangod eens een god onder zijn gelijken was, en dat men die vervolgens "opgehemeld" heeft als dank voor het succes van "zijn" stam.
In het ritueel van de Hadj zijn de polytheistische wortels van de islam nog goed te zien; sterker nog: de Mullahs zouden het waarschijnlijk verbieden als het niet zo’n diepgewortelde traditie was!
Het monotheisme is de afgelopen 2 millenia de grootste vijand van het leven geweest!
Hoe komen we er dan vanaf?
Net zoals we het katholicisme tot (enigzins) acceptabele proporties hebben teruggebracht!
En -mind you- de begrippen "tollerantie, respect, begrip, vrede, naastenliefde en verdraagzaamheid" komen niet in dat verhaal voor!
Pas toen de paapsen doorkregen dat we niet te beroerd waren om met hen te doen wat zij met ons zouden doen,(als ze daartoe wederom bij machte waren geweest) en hebben gedaan, werd men in Rome een beetje redelijker!
Het moge ook duidelijk zijn dat de protestanten en seculieren vervolgens heel clement zijn geweest! (Zo slecht gaat het ze in Amerika ook weer niet!) maar natuurlijk pas toen de paus had ingebonden.
Laat God weten dat wij hem dood zullen maken als hij zich vergrijpt aan dat wat des keizers is!
Wanneer staat de arabische ataturk nou eens op!
op 03 07 2007 at 17:47 schreef Zarathoestra:
Zie hier het probleem:
De islam is een vinding van een bloeddorstige tiran!
En voor het christendom (zoals wij dit kennen) geldt hetzelfde: niet Jezus maar Constantijn was namenlijk de grondlegger van deze stroming!
Stel je voor: je beheert als absoluut vorst een gigantische hoeveelheid slaven en onderdanen.
Hoe hou je die nou een beetje effectief onder de duim?
– juist: leer ze vergeving- dat voorkomt dat je nog eens rekenschap hoeft af te leggen
– leer ze dat het wereldlijke niets waard is- dan zullen ze het aan jou laten
– hoe slecht het ook is alles wordt beter als je dood bent- berusting is beter dan opstand en verzet, toch
– Als je geslagen wordt op je wang (bijv. door de keizer!) dan keer je de andere wang gedwee toe!- jammer dat mensen geen drie wangen hebben eigenlijk!
– Schep een deugdenleer waarvan je vervolgens "god" de schuld geeft, dat wat je goeddunkt laat je doorgaan voor "goed" en dat wat je slecht uitkomt verklaar je tot een smet in gods aangezicht- en zie hoe de gelovigen een "zelfreinigend" vermogen ontwikkelen en in gods naam jouw werk doen!
Dan hoef je alleen nog maar gezapig achterover te leunen en dan zit je zo weer voor een kleine duizend jaar goed. Zorg er maar wel voor dat anderen niet beter worden in jou spelletje want dan is het snel gedaan!
Vergeet ook niet om alle heilige teksten nauwkeurig op toelaatbaarheid te testen alvorens je ze tot het "heilig boek" toelaat!
Deze verwerpelijke schapenmentaliteit is het beste dat er ooit voor pottentaten en dictators bedacht is! zo wordt onderdrukken een eitje!
op 03 07 2007 at 22:25 schreef Nietzsche:
Zarathoestra, in je hok!
op 05 07 2007 at 12:24 schreef Zarathoestra:
Woef!
laat ik dat maar doen ja:
Straks gaan we mensen nog op hun verantwoordelijkheden aanspreken:
En dat zouden we toch niet willen he.
Wat zou nou eens een passende straf voor 2000 jaar onderdrukking en vervolging zijn?
op 05 07 2007 at 14:41 schreef hosseyn:
een islamitisch Europa?
op 06 07 2007 at 11:23 schreef barry:
@DvR; Nee zo bedoel ik het niet. Ik bedoel het meer in de trant dat het feit wordt vereert dat niemand gebonden is wat of wie dan ook te vereren. Dus dat monotheïsten destijds atheïsten werden genoemd, waar Hafid over schrijft, is zo gek nog niet.
Trouwens wat betreft de uitwassen die ik gemakshalve in de schoenen van het christendom en islam schoof daar werd in het Jodendom ook ruimschoots mee geworsteld.
Dat de vergelijking tussen het Romeinse Rijk en "de boel bij elkaar houden" van vandaag de dag wel degelijk opgaat bewijst het volgende kleine feitje: "De jaarlijkse dag van de dialoog" dat steeds meer de trekken krijgt van een verplicht zoenoffer wordt georganiseerd door een projectbureau met de naam "De Nieuwe Maan". bemand met vrolijke blozende Amsterdamse grachtengordelmeisjes
op 06 07 2007 at 17:09 schreef hosseyn:
Hafid:
Freud schreef dit in 1939, omdat hij het allemaal zag aankomen. Hij zag het monotheïsme als de gruwelijkste uitvinding van de mens en wilde de schuld van de uitvinding afwentelen op de Egyptenaren, die waren toch min of meer uitgestorven.
Hij had natuurlijk buiten de wraak van de mummie gerekend.
op 06 07 2007 at 18:05 schreef barry:
Freud heeft monotheïsme dan ook niet overleefd
op 06 07 2007 at 20:40 schreef Mystery guest:
Het polytheïsme van de Romeinen was dus niet zo tolerant als in dit artikel gesuggereerd wordt. Hopelijk gaat Hafid Bouazza nog in op wat Barry daarover heeft geschreven.
In 1934 Sigmund Freud came to the conclusion that Moses was an Egyptian. It was the result of a careful reading of the Bible, a brief reading of the works of the American Egyptologist James Henry Breasted and his own experience as a psychoanalyst in the science that he had named 40 years previously.
But Freud was unwilling to publish his results as the year 1934 was a difficult one for him and his fellow Jews. He did not wish to undermine Jewish faith at a time when it was being threatened by the rise of official and repressive anti-Semitism in many parts of Europe. He also did not wish to antagonize the Catholic Church, which controlled his native Vienna, and which needed a Jewish Moses as much as the Jews did. Freud worried that in revenge they might well have tried to restrict his successful medical and psychiatric practice.
It should be remembered that Freud was a good Jew in the sense that he consistently refused to convert to Christianity at a time when it would have enabled him to achieve an earlier professorship and a better income. He refused to follow the example of Gustav Mahler and others in Germany and Austria, who had traded their religion for a professional post. Freud was not a believer, but he was very sensitive to his Jewish culture and in 1930 he wrote, in the preface to the Hebrew translation of his Totem and Taboo, in answer to those who might doubt his beliefs and ask him, "What is there left to you that is Jewish?" he would reply, "A very great deal, and probably its essence."
Lees hier de rest van "A psychoanalysis of Pessah"
http://www.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1173879190046&pagename=JPost%2FJPArticle%2FPrinter
op 06 07 2007 at 21:56 schreef hafid bouazza:
Wie schrijft er hier onder mijn naam? Ik mag hopen dat het niet Hosseyn is, want – zonder dollen – er zijn natuurlijk grenzen.
Helaas kan ik op dit moment, hoe graag ik het ook wil, niet ingaan op Barry om de simpele reden dat ik de uitgebreide notities voor dit artikel (dat, zoals Peter in het onderschrift heeft aangegeven, drie jaar geleden is verschenen) niet bij de hand heb (mijn aantekening schrijf ik altijd met de hand).
Maar wat @hafid bouazza – niet ik dus – hier aanhaalt, doet de stelling van Freud niet wankelen; er zijn andere wetenschappers geweest die hetzelfde hebben gesteld. Wat ik bijv. in mijn stuk aanhaal, de opvallende overeenkomst tussen de zonnehymne en de psalm, heb ik, voor zover ik mij kan herinneren, niet uit Freud.
Wanneer ik terug ben in Amsterdam en de tijd heb, zal ik dit artikel vervolgen; het is uitermate boeiende stof. Zoals ook blijkt uit de reacties.
op 07 07 2007 at 09:11 schreef Peter Breedveld:
Degene die onder Hafids naam postte, geen idee wie het is, had vast niet de bedoeling dat te doen, gezien de inhoud van zijn reactie. Een onhandigheidje, neem ik aan. Ik heb, om verdere verwarring te voorkomen, hem maar ‘mystery guest’ gedoopt.
op 07 07 2007 at 10:56 schreef Lagonda:
"@hafid bouazza" houdt in dat hij/zij zich richt tot hafid bouazza. @ = at
op 07 07 2007 at 12:18 schreef Hosseyn:
Broeder! Ik ben onschuldig! Ik heb de hele avond tussen het kleinvee vertoefd, ziehier mijn ali b.
RSS