Bloggen of baan verliezen
Jeroen Mirck
Illustratie: Mirjam Vissers
Dames en heren journalisten, u slaapt. U mist of negeert de belangrijkste trend van dit decennium, maar voelt zich daar eigenlijk best tevreden over. Massaal schrijft u op dat Time Magazine de consument heeft verkozen tot Person of the Year 2006, maar tegelijkertijd schampert u dat user-generated content van te onbeduidend niveau is om iets aan uw vakwerk toe te voegen. U vergist zich. En daarom zullen velen van u de komende jaren hun baan verliezen. Gelukkig is er één remedie: u moet gaan bloggen. Niet alleen die ene internetfreak op de redactie, maar u allemaal. Anders bent u de eerste die eruit vliegt.
Dit verhaal heeft u vast wel eens op een internetcongres gehoord, of tijdens een interview met zo’n wereldvreemde trendwatcher. U lachte wat, schreef het op en leverde uw stukje in. Uw eindredactie lachte wat, haalde er een smeuïge quote uit om te gebruiken in de kop en stuurde het verhaal door naar de vormgever. De volgende ochtend (tijdschriftjournalisten moeten nog veel meer geduld hebben) lag de krant met uw verhaal in de brievenbus bij de lezer. Dat de trendwatcher in kwestie zijn gesprek met u al lang op zijn blog had gemeld inclusief een omstandig betoog over uw schrijnende onwetendheid was u even ontgaan. En zo ontgaat u wel meer.
Ditmaal komt de boodschap niet van Vincent Everts, Cor Molenaar, Marco Derksen of Stephan Fellinger (voor wie deze namen niets zegt: be afraid, be very afraid!), maar van een collega-journalist. Een bloggende collega-journalist, om precies te zijn.
Ik kom ze nog vaak tegen: journalisten die stellig beweren dat het journaille zich verre moet houden van de blogosfeer. Wie wil zich immers verlagen tot die narcistische, verkokerde dagboekschrijvers, potdomme! Als u dit maar vaak genoeg met uw schrijvende kroegvrienden constateert, gaat u het vanzelf heilig geloven. Toch is het een fundamentele misvatting.
Bloggen is niet alleen vorm, het is een nieuw communicatiemedium. Dat klinkt hoogdravend, maar dat is het juist niet. Omgangsvormen veranderen overal (in de politiek, op de werkvloer, in relaties), dus ook tussen journalist en lezer. Net zo min als Jan Peter Balkenende een onbereikbare, afstandelijke minister-president is, bent u voor de lezer nog die hooggeachte expert in zijn ivoren toren. De lezer wil het verhaal horen dat hem raakt, dat ingewikkelde kwesties voor hem inzichtelijk en tastbaar maakt. Journalisten moeten dichter op de huid van hun lezer kruipen, ja, met hen de dialoog aangaan. Niet alleen omdat die lezer vaak veel meer weet van een specifiek onderwerp dan u, maar ook om een band met uw lezer te smeden.
In de baas z’n tijd
Toen ik in 2005, vlak na mijn aantreden bij Adformatie, tegen de toenmalige hoofdredacteur Michael van Os zei dat we nu toch echt eens serieus moesten nadenken over een Adfoblog’, luidde zijn met senioriteit doorspekte antwoord dat dat toch niet zo’n bijster goed idee was. Of zoals hij het later dat jaar verwoordde, nota bene in een voor hem toen nog uiterst zeldzame blogdiscussie op vakblog Marketingfacts.nl: De baas denkt: goh, wat zitten ze weer lekker hard te werken. Anders is het altijd druk rond het koffieapparaat, deze tijd.’ Van bloggers die louter ANP-berichten op hun blog pleuren’ zag hij terecht de meerwaarde niet, maar voor serieuze opinievorming wilde hij best eens langs komen surfen. Maar daarop hebben blogs nog geen monopolie, nog heel lang niet. Laten we dan niet doen alsof.’
Het kan verkeren, want sinds zijn (vut-)vertrek bij Adformatie is Van Os fanatiek aan het bloggen geslagen. Op een eigen weblog over reclame, maar ook op het na zijn vertrek toch echt opgestarte Adfoblog. Onbezoldigd en in de baas z’n tijd. De tijden veranderen.
Respect, man!
Nu kranten, tijdschriften, radio en ook televisie steeds meer van hun nieuwsfunctie kwijtraken aan internet, moeten er nieuwe crossmediale constructies worden bedacht. Zet het nieuws dan maar online en de achtergronden in print, hoor je dan vaak. Toch kan ook opinievorming geen louter papieren aangelegenheid zijn. De diepgang van achtergronden en meningsvorming dient steeds nadrukkelijker volcontinu beschikbaar te zijn. Opinievorming betekent discussie, en discussie betekent interactie. Met de nieuwsconsument uiteraard. Waar kan dat beter en sneller dan op een blog? Het reactieveld staat altijd open, ook als we zelf op één oor liggen. En wat nog mooier is: alles wordt vastgelegd en is op trefwoord te doorzoeken.
Bloggen is passie. Wanneer een journalist dat zegt, klinkt het vaak wat laatdunkend. Fanatisme zonder feitenkennis, bedoelt men dan. Maar van een journalist mogen we toch ook juist passie voor zijn vak verwachten? Dat is dezelfde passie die van bloggers soms zulke geduchte concurrenten maken. Zolang journalisten echter blijven denken vanuit traditionele mediarollen, kunnen die fanatieke bloggers zich exclusief op hun eigen blogterrein ontwikkelen en dus op ons inlopen. De enige remedie is: join them. Ga ook bloggen. Gebruik die eigen expertise om ze zowel qua schrijfstijl, onderwerpen en snelheid naar de kroon te steken. Wie hun spel meespeelt, krijgt daar waardering voor. Respect, man!
Toch is er nog een veel belangrijkere reden waarom in feite iedere journalist zou moeten bloggen. Dat is de verschuiving van de mediabelangstelling. Kranten, tijdschriften en ook radio hebben het moeilijk. Zoals gezegd: hun rol (maar ook die van tv, al is dat fysiek te integreren) wordt steeds meer overgenomen door internet. Die verschuiving zal ook een banenswitch teweegbrengen van traditionele naar nieuwe media. Wie zich niet in die nieuwe media heeft verdiept, staat als eerste op straat. Alleen daarom al moet iedere journalist bloggen. In de baas z’n tijd, wel te verstaan.
Opnieuw leren schrijven
Bloggen vereist ook een mindshift. Vergeet alles wat u op die scholen voor journalistiek of die academische (kop)studies aan schrijfregeltjes heeft geleerd. Lees eens wat vaker GeenStijl, Sargasso of Frontaal Naakt. Niet omdat het per se uw favoriete opinieleiders zijn (mag natuurlijk altijd), maar vooral om opnieuw te leren schrijven. Want schrijven voor een blog is anders, heel anders. U mag bijvoorbeeld grapjes maken, overdrijven, sneren, zeuren en uzelf een beetje relativeren. Ja, zelfs die vermaledijde ik-vorm is geen enkel probleem. Het mag allemaal. En als het u niet bevalt, doet u het gewoon weer totaal anders dan alle anderen. Dat heet originaliteit; die was u in de loop der jaren vast een beetje kwijtgeraakt. En als u de plank eens een keertje faliekant misslaat, dan geeft u dat gewoon publiekelijk volmondig toe (in plaats van: Die boze ingezonden brief van u? Nee, daar hadden we geen ruimte voor). Echt, als u nu in de blogtrein stapt, wordt het misschien nog wel iets met u.
Overdrijf ik? Tuurlijk niet. U overdrijft als u meent dat ik uit mijn nek zit te kletsen. Blijf gerust zo denken, maar ga dan niet pruilen als wij u straks als een bevroren brontosaurus in het natuurhistorisch museum neerzetten. En ik voorspel u: het zal een blogger zijn die daar aan het eind van de dag het licht uitdoet. Wie weet zelfs wel een journalistieke blogger, maar dat heeft u zelf in de hand.
Jeroen Mirck (Utrecht, 1971) is als redacteur van reclamevakblad Adformatie gespecialiseerd in marketing, retail en nieuwe media. In 2006 was hij initiator van Adfoblog, het weblog van Adformatie. Dit stuk is eerder gepubliceerd op De Nieuwe Reporter.
Algemeen, 22.01.2007 @ 13:17
19 Reacties
op 22 01 2007 at 14:04 schreef Elke:
"U mag bijvoorbeeld grapjes maken, overdrijven, sneren, zeuren en uzelf een beetje relativeren. Ja, zelfs die vermaledijde ik-vorm is geen enkel probleem. Het mag allemaal. En als het u niet bevalt, doet u het gewoon weer totaal anders dan alle anderen. Dat heet originaliteit; die was u in de loop der jaren vast een beetje kwijtgeraakt.
Ja!
Het lijkt het echte leven wel!
Heel anders dan dat stoffige rusthuis voor oudsocialistische en derhalve zéér elitaire ambtenaren, ook wel NRC geheten.
Of het PVJC, Het Propagandablaadje Voor Job Cohen, ook wel het Parool geheten.
Het Rotterdamse PvdA-Partijorgaan het AD (waar staan die letters toch in Godsnaam voor? Dat moet ergens in de mist der indoctrinerende tijden verloren zijn gegaan?), wat is die krant opeens weer oeroeroeroersaai trouwens, nu de PvdA weer regeert in Rotjeknor.
De Azijnbode, geniale uitvinding van GeenStijl, blindelings herkenbaar voor een ieder die de redactievloeren van de Volkskrant kent.
De Telegrof, meer en meer een bot hoerapapierke ten bate van de samenwerkingen tussen VVD en CDA (Lunshof heeft naar verluid een veldbeld op het partijkantoor van het CDA staan).
op 22 01 2007 at 15:03 schreef elten:
En ik maar denken dat de Telegrof in Soestdijk werd uitgegeven.
Ik vraag me overigens wel af of Peter Breedveld het op prijs stelt om redactioneel (schrijfregels, stijl, vormgeving) op een lijn te worden gesteld met GS.
Maar dat is meer iets voor bloggers onderling.
op 22 01 2007 at 15:06 schreef Peter Breedveld:
Ik word toch niet op één lijn gesteld met Geenstijl? Frontaal Naakt wordt genoemd als één van de drie alternatieven die Jeroen voorstelt.
Overigens ben ik een enorme fan van Geenstijl
op 22 01 2007 at 16:51 schreef Elke:
Ik vind GeenStijl nogal neo-correct.
Wat ik daaronder versta: schoppen tegen alles, links én rechts, met de kennelijke bedoeling om toch vooral ook maar weer niet te rechts over te komen tengevolge van al dat nieuwe, opwindend-incorrecte uitdelen aan links.
"Hoewel-critici" noem ik ze ook wel, naar de eeuwige relativerende frutsels waarmee ze hun naar hun eigen gevoel op-het-randjekritiek mee politoeren.
Tot een niveau, lekker veilig onder de politiek correcte hetzes-losmakende factor.
Maar origineel is het wel.
op 22 01 2007 at 17:01 schreef Basil Fawlty:
Dat GeenStijl Geert Wilders associeert met "kaalkopjes" zegt nogal wat over het bedenkelijke niveau van de redactie van dat weblog. Schijnbaar beseffen de kneusjes van GeenStijl niet dat Wilders pro-kapitalistische, pro-Amerikaanse en pro-Israëlische stanpunten heeft; allemaal standpunten die nazi’s nooit zouden hebben. Ook de anti-islamistische standpunten van Wilders passen niet bij nazi’s. Hitler en consorten waren namelijk bewonderaars van de islam. Dat vonden zij namelijk een "krijgslustige religie" en dat sprak hen wel aan. En ook tegenwoordig zijn er nauwe banden tussen neo-nazistische partijen als de Duitse NPD en islamisten.
op 22 01 2007 at 18:04 schreef Elke:
Tsja, dat komt natuurlijk omdat het politieke model fascisme (vertikaal corporatisme, zoals marxistische staten bijvoorbeeld) na de oorlog is bekend komen te staan als "van mening verschillend met de socialisten" en/of "niet politiek correct genoeg".
De Telegrof, mede-eigenaar van GeenStijl, heeft daar volop aan meegedaan.
In naam van CDA en VVD, hetgeen tegenwoordig natuurlijk ook gewoon collectviteits-minnende sociaaldemocraten zijn (if you can’t beat them, join them).
op 23 01 2007 at 10:57 schreef cugel:
OT:
Kennen jullie Shadned al:
http://shadned.web-log.nl/
misschien wel, maar voor mij was het nieuw, misschien is er nog iemand die het niet kende.
op 23 01 2007 at 11:46 schreef Klaplong:
Over een paar jaar is kouwes van de geenstijl dichter des vaderlands…
En FN is zeker geen GS. Hier is duidelijk iets meer diepgang, zeker in de comments. Bij GS blijft het toch altijd steken in "ga es dead". En hier commenten landelijk bekende figuren als Mans en de Wit. Jammer dat Gregorius nooit langskomt…
op 23 01 2007 at 19:18 schreef Jeroen Mirck:
Voor alle duidelijkheid: ik noem GeenStijl, Sargasso en Frontaal Naakt niet zozeer samen omdat ik ze vergelijkbaar zou vinden, maar omdat ze ieder op hun eigen manier invloedrijk zijn als blog met een nieuws- en opiniefunctie. GeenStijl zou je de onderbuik van de samenleving kunnen noemen, die door veel journalisten (met name voor de opkomst van Pim Fortuyn) goeddeels genegeerd werd. Sargasso heb ik vooral genoemd op basis van de Dutch Bloggies die ze vorig jaar wonnen – een invloedrijke blog, al is het niet per se mijn favoriet. Frontaal Naakt vind ik op zijn beurt een interessante politieke blog, waar op inhoudelijk wijze over actuele zaken wordt gedebatteerd. Niet alleen de auteurs maar ook de lezers leveren doorgaans prima onderbouwde reacties af. Daar zie je de toegevoegde waarde van interactie met de lezer.
op 24 01 2007 at 07:42 schreef TnT:
Het doet me denken aan een voorbeeldzinnetje uit de computerlinguïstiek every program halts. De computer maakt er een fraaie universele forall formule van
en – Oh wonder der techniek de vraag does every program halt wordt moeiteloos met yes beantwoord.
Elk programma stopt? doen alle programmas stoppen?
Het programma über het alles?
TnTsoftware komt met vragen: kan het programma staken? staakt de programmeur?
Een het met een bevoegdheid tot de negatie stoppen? Thats the trigger.
Every program halts is een idealistisch for all.
Elk journalistiek programma stopt?
op 24 01 2007 at 12:52 schreef wablief?:
Het is zo jammer dat de redacteuren en uitgevers van papieren media het weer als een tegenstelling zien. Óf het een, óf het ander, terwijl de een de ander juist kan versterken. Geld speelt natuurlijk ooik weer een hele grote rol, uitgevers zien hun inkomsten aan diggelen gaan, en zijn kennelijk zó ver ingekakt dat ze de creativiteit niet bezitten om met de tijd mee te gaan, en de vernieuwingen op deze wereld aan te wenden om te kunnen blijven doen wat ze doen.
Op blogs is vaak de opinie toonaangevend, zonder dit te verhullen. Kranten doen alsof ze nieuws brengen, maar daar zit ook altijd een opinie sausje overheen. Daar zit misschien nog wel een gat in de markt. Als je een nieuwsbericht hoort of leest, moet je altijd eerst verschillende media raadplegen, eer je een beeld hebt van wat er nu werkelijk aan de hand is. Dat vind ik jammer.
Wat mij betreft wordt blog journalistiek sterk geprofessionaliseerd, dat lijkt me ook onvermijdelijk. Deze ontwikkeling is niet meer te stoppen. Het nadeel voor de lezeer is dat de blogs ook gecommercialiseerd zullen worden. Ik begrijp best dat bijvoorbeeld Peter graag een deugdelijk inkomen uit FN genereert, en de markt dicteert nou eenmaal dat een grote vraag oif behoefte goed geld op levert. Ik vind het leuker als ik me niet hoe te registreren, en het betalen voor het mogen plaatsen van reacties is ook al geen vooruitzicht waar ik blij van word. Ook al is het nu niet aan de orde, dat zal een onvermijdelijk gevolg zijn, er zijn per slot van rekening mensen die er van moeten of willen kunnen leven.
op 24 01 2007 at 13:03 schreef Peter Breedveld:
Ik heb werkelijk geen idee waar opeens al die suggesties vandaan komen dat ik de kassa zou willen horen rinkelen, of een ‘deugdelijk inkomen genereren’ met Frontaal Naakt. Het is totáál niet aan de orde. FN bestaat vanwege mijn onvrede met bepaalde zaken en die onvrede deel ik, dat blijkt wel, met een groot aantal anderen. Op FN staan dingen die je in de reguliere media niet leest, waarschijnlijk mede omdat dáár winst moet worden gemaakt.
Tuurlijk, ik wil best ook een paar miljoen voor FN, maar het is zo’n zinloze fantasie dat ik me er niet mee bezighou. Ik heb korte tijd advertenties gehad, maar de organisatie daarachter begon zich al snel te bemoeien met de inhoud van mijn site en dan is het meteen einde verhaal.
Dit wordt geen betaalsite, je zult je niet hoeven te registeren. Al die zorgen slaan nergens op.
op 24 01 2007 at 14:50 schreef wablief?:
Peter,
ik beschuldig je niet van het binnen willen lopen over onze ruggen of van onze portomonee. Het moeten betalen voor Blogs, of het vervolg daarop, zal in de toekomst in zijn algemeenheid echter onvermijdelijk zijn.
Wel kan ik me voorstellen dat je er graag een inkomen aan overhoudt. Nergens stel ik dat je dat ook doet, of dat je dat van plan bent. dat is ook niet hetgeen ik wilde suggereren. Indien zo opgevat, mijn excuses.
De reden dat ik hier zo af en toe opduik is onder meer het niet registreren en het gratis en reclamevrije.
Kern van mijn punt op dat gebied is dat het onvermijdelijk is dat er geld verdiend ghaat worden aan iets waar grote interesse voor is. Zonder daarmee iets over FN te willen beweren.
op 24 01 2007 at 16:20 schreef Klaplong:
Ik denk niet dat je ooit zult hoeven betalen om een weblog (of blog of vlog) te kunnen volgen. Zelfs niet om te kunnen commenten. Ze zijn juist populair omdat iedereen er gratis gebruik van kan maken.
Geenstijl is het mooiste voorbeeld van welke kant het wel op zal gaan. Die site is overgenomen door de Telegraaf en begint dit jaar met televisie onder de naam Geenstijl bij SBS geloof ik. De weblog vormt het boegbeeld van de merknaam Geenstijl en moet er voor gaan zorgen dat men ook naar de tv programmas gaat kijken.
Maar het moet nog wel aanslaan, ik vind de beta versie van GS tv met hun Rutger nou niet echt denderend. Ze doen een beetje als Frans Bromet die voor de vpro vele seizoenen "buren" maakte en andere vergelijkbare programmas. De kans dat ze bij GS met tv komen die net zo baanbrekend is als hun weblog is erg klein en ik verwacht dat ze het 1 of 2 seizoenen uithouden en dan weer van de tv zullen verdwijnen. Uiteraard is de koe dan wel gemolken door de inkomsten uit de tv reklame dus echte verliezers zijn er dan niet. Behalve wellicht GS zelf die zich tegen die tijd wellicht vervreemd hebben van hun eigen publiek waardoor de site minder hits haalt.
Maar het blijven spannende tijden. We staan aan de vooravond van de 2e fase van de informatierevolutie en we zien langzaam het "on demand" model gestalte krijgen. Het zal met vallen en opstaan zijn maar uiteindelijk krijgen we keurige via Internet aangeleverde thematische kanalen waar we middels "pay per view" kunnen uitkiezen wat we willen zien.
Niet om hier pedant te willen doen, maar als computernerd denk ik een paar stappen voor te lopen op het gemiddelde huishouden. Bij ons thuis wordt zo’n 40% van de tijd die we naar tv kijken gevuld met programmas die we zelf kiezen en aanzetten op het moment dat we dat zelf willen. Zo volgt mijn vrouw de series Desperate Housewives en Greys Anatomy, niet via de reguliere tv maar via downloads vanuit de VS. Een dag na de uitzending op bijvoorbeeld CBS kunnen we de aflevering downloaden en thuis kijken. In Nederland lopen die series minimaal 3 maanden achter.
Bovendien hebben we besloten dat we bij een avondje gezellig tv kijken niet langer de behoefte voelen om elk kwartier zo’n 5 minuten lang onze huiskamer als podium voor multinationals te laten dienen. Reklame zal verdwijnen in het on demand tijdperk waar we snel op af gaan. Tenminste, reklame zoals we die nu kennen.
Ik ben ook niet langer bereid om pegels neer te tellen voor een eenmalige vertoning van een film in een zaal vol pocorn gooiende mongolen en mobiele telefoons die afgaan. Ook betaal ik niet meer aan de platenindustrie voor cd’s die ik wil bezitten. Het is niet alleen het gemak waarmee het gratis kan, het is ook het principe. De marge op een muziekcd is gewoon te hoog en platenmaatschappijen kwamen daarmee weg omdat we net uit een tijd komen waarbij het enige distributiekanaal van muziek uit winkels bestond.
Nu is er Internet en de muziek-, entertainment-, en filmindustrie kunnen hier niet mee uit de voeten.
op 24 01 2007 at 16:37 schreef Basil Fawlty:
@ Peter
Even een citaat van jou:
"Ik heb korte tijd advertenties gehad, maar de organisatie daarachter begon zich al snel te bemoeien met de inhoud van mijn site en dan is het meteen einde verhaal."
Gebruikte jij Google AdSense of een ander advertentie-programma?
op 24 01 2007 at 20:49 schreef Peter Breedveld:
Google AdSense, inderdaad.
op 24 01 2007 at 20:56 schreef Bernadette:
Peter, kun je misschien iets meer zeggen over de invloed die adverteerders op je content wilden hebben?
@Wablief: niet alleen Peters werk, ook dat van de auteurs en vertalers op deze site wordt niet betaald. We (als ik dat mag zeggen, Peter en anderen?) doen dit voor ons plezier en omdat we hopen dat er iets mee wordt bereikt, een tegenwicht of discussie over zaken die in de gewone media onvoldoende aan bod komen.
op 24 01 2007 at 20:58 schreef Jeroen Mirck:
Herkenbaar verhaal, Klaplong. (Alleen die naam van je!)
En Peter: interessant! Kwam Google persoonlijk bij je klagen?
op 24 01 2007 at 21:04 schreef Peter Breedveld:
Ik kreeg een raar mailtje vol anglicismen over de ‘volwassen content’ van mijn site. Het heeft nog lang geduurd voor het kwartje viel en ik me realiseerde dat waarschijnlijk werd gedoeld op het preutse naakt, en niet op mijn teksten. Of misschien Gregorius’ cartoons.
Ik heb een mailtje teruggestuurd om te zeggen dat er maar één persoon is die bepaalt wat er op mijn site komt, en dat ik die persoon toevallig ben. Ik heb geen antwoord gekregen, korte tijd later waren de advertenties weg. Maar ze leverden toch nauwelijks iets op.
RSS