Weg met de pil

Peter Breedveld

We zien een naakte vrouw zitten, ineengedoken als een egel. Ze heeft zich afgesloten van de wereld, lijkt te zijn versteend. Plotseling komt ze tot leven. Ze opent zich, draait zich naar ons toe en toont zich in volle glorie. We kunnen haar geslacht bijna ruiken. We voelen ons betrapt, aangerand bijna.

Het confronterende tafereeltje is getekend door Ilah, pseudoniem van Inge Liesbeth Alfonsina Heremans. Het is een aflevering uit de bitterzoete, semi-autobiografische stripreeks Cordelia, die twee keer per week in het Vlaamse dagblad De Morgen verschijnt, eens per week in het weekblad van de Amsterdamse Vrije Universiteit, Ad Valvas en natuurlijk op Frontaal Naakt. Miezerige Misogyn heet deze aflevering. “Het is een verwijzing naar het onbegrip of onvermogen van een man om met vrouwelijke kwetsbaarheid om te gaan”, legt Ilah uit. “Of het onvermogen van één bepaalde man om met míjn kwetsbaarheid om te gaan.”

Miezerige Misogyn doet onwillekeurig denken aan de republikeinse vrouwen in de Spaanse burgeroorlog, die op het punt stonden door de Falangisten te worden geëxecuteerd en op het laatste moment hun rokken optilden en hun beulen en de toeschouwers hun geslacht toonden. Volgens Ilah zou een groep vrouwen eens een heel leger op de vlucht hebben doen slaan door het te confronteren met haar seksualiteit. Het is een vrij agressieve daad, meent ze. “Het agressieve zit hem in het letterlijk opengooien van mijn kwetsbaarheid. Een beetje zo: als ik dan toch kwetsbaar ben: dan liever ineens helemaal. Bloot”.

Therapeutisch gekrabbel
Ilah is een tengere vrouw, maar kwetsbaar oogt ze niet. Agressief evenmin. In het Brusselse café Falstaff, met zijn groezelige art deco-interieur, rookt ze sigaret na sigaret en nipt ze aan glaasjes half ‘n’ half, een mix van witte wijn en bubbeltjeswijn. Ze is zelfverzekerd, verliest geen moment de controle over het gesprek.

“Ik bén Cordelia”, zegt ze. “Maar dat doet er verder niet toe. In mijn strips lopen autobiografie en fictie door elkaar. Iedereen ‘fictioneert’ toch wat hij meemaakt? Dat is ook noodzakelijk, dat ik afstand neem om iets te maken dat uitsteekt boven therapeutisch gekrabbel en geschrijf.”

Toch schrijft en tekent Ilah met Cordelia wel degelijk dingen ‘van zich af’, zoals dat heet: “Dat is inderdaad mijn drang, maar ik vraag me af waar het amateurisme eindigt en de kunst begint. Ik zag pas geleden een tentoonstelling van de kunstenares Sophie Calle, die ook hele scènes uit haar eigen leven verbeeldt. En toch is dat kunst.”

Niet alles in Cordelia is letterlijk zo gebeurd, vertelt Ilah. “Ik verander soms het verloop van het verhaal. Niet om dingen te verfraaien, maar soms moet je lelijke dingen juist extra dik aanzetten om effectief te zijn.”

Ze schrikt er dan ook niet voor terug zichzelf minder flatteus neer te zetten: bitcherig, onredelijk, ongewassen, aangeschoten, te gulzig, te gretig, te geil. Bovendien is Ilah een ongeëvenaarde chroniqueur van de faux pas. Cordelia zorgt nogal eens voor genante situaties door op het verkeerde moment er de verkeerde dingen uit te flappen. “Daarmee maai ik het gras voor de voeten van mijn vijanden weg”, zegt ze met haar Vlaamse tongval. “Ge kunt u niet laten kwetsen als ge uzelf al kwetsbaar opstelt. Ge zijt dan iedereen voor. Als ik van mezelf zeg dat ik een bitch ben kunt gij dat al niet meer zeggen. Ge kunt mij niet meer pakken. Het zijn ook dingen waarvan ik weet dat niet de enige ben. Degenen die dat goed vinden zijn degenen die dat van zichzelf weten.”

Acht van de tien keer gaat Cordelia over seks. Dat niet alleen, Cordelia is seksueel ook behoorlijk agressief. Seksuele geldingsdrang is haar niet vreemd. Ze lijkt te willen bewijzen dat ze niet voor mannen onderdoet wat libido betreft. Aan Ilah is het mantra dat vrouwen van Venus komen en mannen van Mars dan ook niet besteed.

Hoerenlopers
Terwijl de ober haar een vierde glas half ‘n’ half brengt, steekt ze er een monoloog over af: “Vrouwelijke en mannelijke seksualiteit verschillen niet van elkaar. Maar wat echt wel zo is, is dat de pil remmend is voor uw libido. En aangezien bijna alle vrouwen de pil nemen…van nature hebben ze in elk geval wel libido. Over mannen wordt beweerd dat ze het met eender wie zouden kunnen doen, maar ik geloof dat niet. Ge moet toch iemand graag hebben om daar mee naar bed te kunnen gaan. Ik ken ook geen hoerenlopers. Kent gij hoerenlopers? Ik denk dat daar iets mis mee is. Dat daar een bepaalde frustratie achter zit die eigenlijk niks met seks te maken heeft. Dat vrouwen niet naar mannelijke hoeren gaan komt doordat die niet voorhanden zijn. Het punt is dat vrouwen de pil nemen en daardoor dat libido niet hebben. Iedereen zou gelukkiger worden als vrouwen de pil niet meer zouden slikken, ik denk dat echt.”

Ilah zegt ‘mateloos’ door seks te worden geboeid. “Het is het spelen, kwetsbaarheid en macht, de extase en tristesse, het banale en perverse, het poëtische en prozaïsche. Het is alsof in precies die menselijke verhouding waarvan vaak wordt gezegd dat ze dierlijk is, àl het menselijke onverdund en onversneden gebald zit.”

Cordelia verlustigt zich aan mannen, ze schept op over hoe goed ze kan pijpen, met vriendinnen mijmert ze over lekkere kontjes. De Nederlandse zedenprediker Beatrijs Ritsema verklaarde een tijdje geleden in NRC Handelsblad dat dit soort gedrag maar stoerdoenerij is. Vrouwen zijn volgens haar niet écht geïnteresseerd in lekkere kontjes. Die gaan voor het innerlijk. Wat uiterlijk betreft, kijken ze, net als mannen, liever naar mooie vrouwen dan naar mooie mannen.

“Ik ben absoluut niet wars van stoerdoenerij”, reageert Ilah. “En ik kijk inderdaad graag naar mooie vrouwen, dat is waar. Maar ik kan heus vreselijk lyrisch worden van een paar brede mannenschouders, of de kromming van zijn rug, zijn saterlachje, een blik, de manier waarop hij met het puntje van zijn tong over zijn lippen gaat. Hoe hij zijn bril op zijn voorhoofd zet en me dan aankijkt. De welving van zijn buik, om nog maar te zwijgen van de billen van de sportleraar en de glimp die ik van zijn bovenlijf opvang wanneer hij tussen twee sportlessen door van shirt verandert. Maar verder moet-ie zijn mond niet opentrekken, want de onzin die er uit komt, de ónzin…”

Naaktstrand
“Ik sta wel stil en lang en voortdurend stil bij hoe iemand er uitziet. Maar je kan, denk ik, uiterlijk en persoonlijkheid helemaal niet uit elkaar denken. Zelfs al val je op iemand alléén om hoe die er uitziet, dan nog dicht je hem aan de hand van dat uiterlijk een persoonlijkheid toe. Dat doen zelfs de meest prototypische mannen met naaktfotootjes, al beperkt de persoonlijkheid die ze die vrouwen toedichten zich dan wel meestal tot het heel erg beschikbaar zijn: ‘Pàk me’. En het werkt net zo goed omgekeerd: wanneer je iemand kent hangt zijn fysieke aantrekkelijkheid voor een groot stuk af van hoe aantrekkelijk je zijn persoonlijkheid vindt. Zo heb ik een heel goede vriend die echt door iedereen als uitzonderlijk lelijk wordt gezien, en die ik toch fysiek erg aantrekkelijk vind. Wat wel kan, is dat vrouwen, misschien meer dan mannen, de neiging hebben om in het imperfecte het aantrekkelijke te zien. Schoonheid is eigenlijk vreselijk banaal en onaantrekkelijk. Het is niet voor niets het gemiddelde, de saaiste middelmaat.”

In het echt is Ilah heel preuts, vertelt ze. “Ik zou bijvoorbeeld nooit naar de sauna durven te gaan, of naar een naaktstrand, al zou ik het wel willen. Maar een tekening, dat zijn lijntjes, dat is fictie. Ze kunnen mij daar niet op pakken. Ik ben als een actrice die een rol speelt. Ge zijt wel uzelf en ge geeft wel dingen van uzelf, maar er is een afstand tussen het publiek en u vanwege het feit dat ge iets maakt dat fictie is, dat niet echt is, hoe autobiografisch dat ook is. Want het is altijd bewerkt. Ik bepaal zelf wat ik toon, ik heb de situatie zelf onder controle, dat is ook een vorm van bescherming.”

Dit is een fragment uit een groot, rijk geïllustreerd artikel over Ilah dat twee jaar geleden in Stripschrift verscheen.

Tweet

Algemeen, 02.09.2006 @ 09:52

[Home]
 

Δ