WRR moet roze bril afzetten
Nahed Selim
Ronduit teleurstellend vind ik het rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid over wereldwijd islamitisch activisme. De conclusie dat Nederland en de Europese Unie toenadering moeten zoeken tot islamitische organisaties ook als het om reactionaire organisaties als Moslim Broeders gaat is vooringenomen en onwetenschappelijk.
Om de regering te kunnen adviseren hoe om te gaan met islamitische vraagstukken in binnen- en buitenland heeft de Raad, geholpen door externe onderzoekers, het islamitische activisme in de afgelopen 35 jaar onderzocht. Onder activisme verstaan zij het politiek denken, politieke bewegingen en recht.
Maar de raad gaat hierbij wel erg selectief te werk: alleen de ‘positieve’ stromingen mochten besproken worden. Dat blijkt ook duidelijk uit het citaat: ,,Tegelijkertijd richt hij (de Raad) zich niet op de beschrijving en analyse van alle facetten hiervan dus inclusief de zo bekende negatieve manifestaties.”
Dit is onbegrijpelijk. Waarom mogen de zo bekende negatieve uitingen van het islamitisch activisme (zoals terrorisme, grootschalige afslachtingen en genocide zoals in Algerije en Soedan) niet besproken en geanalyseerd worden? Blijkbaar zou dit de raad verhinderen om uit te komen bij de gewenste conclusie: ,,Dat het islamitisch activisme wel degelijk aanknopingspunten biedt voor democratisering en mensenrechten.”
Maar zelfs wie niet naar de extreemste uitwassen kijkt, moet tot de conclusie komen dat de WRR een te roze bril op heeft. Politieke bewegingen als de Moslim Broeders, de FIS, de Iraanse Revolutie, de Taliban, Hezbollah, Fatah, Islamitische Jihad en at-Takfir wal-Hijah, hebben niets met democratie en mensenrechten te maken.
Het rapport verdeelt de politieke denkers in twee categorieën: zij die hun inspiratie zoeken in de utopie van de begintijd van de islam (wat hier in Nederland vaak aangeduid wordt als de zuivere islam en sterk is beïnvloed door het wahabisme), en daartoe de letter van de Koran en de soenna als richtsnoer nemen(Syyed Qutub, Hassan al-Banna et cetera), en zij die de vrije interpretatie van teksten aanmoedigen en het moderniseren van het islamitisch denken voorstaan. (Al-Tahtawi, Muhammed Abdu, et cetera).
Dat de vrije positie die deze tweede categorie innam over de Koran en de soenna tot op heden in de moslimwereld controversieel is gebleven, weet het rapport wel te melden. Hoe groot hun invloed ook mocht zijn onder en dankzij de socialistische of liberale regimes van voor de jaren zeventig, in de huidige tijd worden ze nog slechts bewonderd door een kleine elite van intellectuelen, islamologen en arabisten. In plaats van deze eenvoudige en aantoonbare constatering (geen enkele massabeweging in de moslimwereld is nog geïnspireerd op erfenis van deze vrije hervormers) komt het rapport met de raadselachtige formulering: ,,De keuze van de hier opgevoerde denkers berust niet op hun invloed of aanhang maar op hun inhoudelijke bijdrage van het ontdoen van de islam van zijn traditionalistische en legalistische interpretatie.” Het lijkt alsof de onderzoekers willen zeggen: Al gelooft de politieke islam niet meer in die vrije denkers, toch kunnen we omwille van de vrije denkers met de islamisten onderhandelen.
Het sussende karakter van het rapport komt het duidelijkst naar voren in het hoofdstuk over de islamisering van het rechtssysteem. Hoewel er maar acht van de 48 islamitische landen zijn die het strafrecht en constitutionele recht baseren op de sjaria, wanneer het om familie- en erfrecht gaat (bij uitstek het domein van de man/vrouw verhouding), vormt de sjaria in vrijwel alle moslimlanden, in meer of mindere strikte interpretatie de basis. Een duidelijker voorbeeld van hoe de religie de belangen en de voorrechten van mannen boven die van de vrouwen bedient en instandhoudt, is haast niet te vinden.
Het rapport staat niet stil bij het feit dat de secularisering van het familie- en erfrecht in 40 landen al 165 jaar achterloopt ten opzichte van het strafrecht dat voor het eerst was gemoderniseerd, volgens het Franse model in 1840. onder Sultan Abd al-Majid. In plaats van te treuren om dit flagrante onrecht tegenover vrouwen prijst het rapport de schamele hervormingen in enkele islamitische landen die de vrouw in staat hebben gesteld te mogen scheiden van haar man, slechts door hem financieel daarvoor te compenseren. Het rapport formuleert het als volgt: Schoorvoetend verwijdert dit recht zich van de klassieke sjaria en hebben moderne interpretaties hierbij hun intrede gedaan.
Met een van de constateringen van het rapport ben ik evenwel helemaal eens, namelijk: Islamitisch familie- en erfrecht vormen in een groot deel van de moslimwereld bij uitstek de rechtsgebieden die gezien worden als authentiek eigendom, het symbool van de eigen identiteit. Dit is de eigen identiteit waar de meeste moslims in Europa zo zuinig op zijn en die ze met alle macht hier ook willen handhaven. Toch kwalificeert het rapport elke kritiek op deze scheef gelopen ‘eigen identiteit’ als onjuist, islam-bashen en stemmingmakerij.
Een rapport opgesteld door een paar mannen met baard en tulband had nauwelijks erger kunnen uitpakken.
Nahed Selim (1953) werd geboren in Egypte en werkt momenteel als tolk-vertaler. Ze schrijft regelmatig voor NRC Handelsblad, Trouw en Opzij. Eerder publiceerde ze de roman Brieven uit Egypte (2000) en De vrouwen van de profeet (2003). Onlangs verscheen haar nieuwe boek Zwijgen is verraad. Openhartige verhalen over vrouwen en de islam. Het bovenstaande stuk verscheen eerder in dagblad Trouw.
Algemeen, 21.04.2006 @ 22:53
14 Reacties
op 22 04 2006 at 03:30 schreef Rinus Duikersloot:
De felle reacties op het 221 paginas dikke rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) over islamitisch activisme hebben laten zien dat elke nuance over de islam je direct komt te staan op een strafexpeditie van uiterst rechts. Daar moesten we maar niet voor buigen.
Lees de rest in Sharia en Grondwet van Ronald Plasterk in de Volkskrant van afgelopen vrijdag.
Zou Plasterk(mede-auteur van het PvdA verkiezingsprogramma) iemand als Nahed Selim ook als uiterst rechts beschouwen?
op 22 04 2006 at 14:45 schreef Michiel Mans:
In zijn Buitenhof column schreef Ronald Plasterk: "Ayaan, Afshin en Sylvain zijn alledrie streng islamitisch opgevoed, en hebben de islam nog in elk haarvat, ze zijn vol islamitisch activisme. Hun liberalisme is flinterdun, ze hebben zoals dat tegenwoordig heet een erg kort lontje."
Dat was feitelijk onjuist. Sylvian Ephimenco heeft geen strenge islamitische opvoeding gehad, Afshin Ellian ook niet. Missers van formaat. Toch is dat niet het echte punt dat zijn betoog zo krom maakt. In zijn betoog over het WRR rapport bedient Ronald Plasterk zich van precies die stereotypen waar het WRR rapport nou juist zo op afgeeft. De generalisatie en het plakken van etiketten op de islam. Voor Plasterk maakt een strenge islamitische opvoeding het moeilijk om een echte liberaal te worden. Het kweekt bovendien heetgebakerde mensen met korte lontjes. Maar is dat denken nou niet net waartegen het WRR rapport zich afzet? De islam zou het vrijdenken (liberalisme) en tolerantie (lange lontjes) niet in de weg staan. Het WRR rapport meent dat de islam wel aanknopingspunten biedt voor het vrijdenken en tolerantie. Plasterk laat met zijn argumentatie zien dat hij die mening niet deelt door precies deze argumenten tegen opponenten te gebruiken. Raadselachtig.
In zijn tweede betoog ‘Sharia en Grondwet’ maakt hij het nog veel bonter. Islamcritici als extreem rechts wegzetten. Kon hij niets originelers bedenken dan een Meulenbelt? Een uitstekende Plasterk filet is te vinden op http://mega.egotripper.nl/index1.html
op 22 04 2006 at 15:57 schreef Rinus Duikersloot:
Morgen(zondag dus) geeft Nahed Selim een lezing om 15.00 in Almere-stad.
op 22 04 2006 at 16:38 schreef Peter Breedveld:
Plasterks argumentatie is altijd zo vreselijk lui. Komt-ie nog eens aan met de Amerikaanse christenfundamentalisten, dat vrouwen in Nederland vroeger ook minder rechten hadden en dat ‘wij’ vroeger ook anders dachten over homo’s. Allemaal van die relativerende flutargumenten die al zo lang op allerlei Internetfora onderuit worden gehaald.
Inderdaad, homo’s werden vroeger in elkaar geslagen door autochtone, blanke potenrammers. Maar dat werd toch ook onverkort veroordeeld? Niemand vergoelijkte of bagatelliseerde dat toch? Uiteindelijk is er toch een grote mate van acceptatie en in elk geval tolerantie gekomen ten aanzien van homo’s, en dat is toch goed? Die strijd wil je toch niet elke keer opnieuw moeten leveren?
Ik vind dat stukje van Plasterk te absurd voor woorden. Al dat gerelativeer omdat het vroeger in Nederland ook niet koek en ei was. Daar is niet voor niks tegen gestreden. Moeten we dan nu maar passief toezien hoe de caprafutuanten en hun vrienden bij de PvdA de klok weer terugdraaien?
Nederland deed vroeger aan slavenhandel, jongens. Dus dat kunnen we nu ook weer net zo goed gaan doen.
op 22 04 2006 at 22:51 schreef Peter Breedveld:
De St. John Philby’s van Nederland zijn de laatste tijd rare dingen aan het uitkramen. Ephimenco schrijft dat Plasterk volgens hem de kluts kwijt is, daar lijkt het inderdaad wel op. Ik zou bijna thuisblijven, morgen, om te zien wat-ie nou weer gaat uitkramen in Buitenhof. Het wordt bijna leuk, begrijp je wel.
Jacques van Doorn lijkt inmiddels ook definitief breindood te zijn. Hij maakt het z’n tegenstanders in z’n column in Trouw té makkelijk. Zijn punt komt hier op neer: ‘Dé sharia bestaat niet, en in sommige landen hebben ze dan wel sharia-wetgeving, maar de soep wordt niet zo heet gegeten als-ie wordt opgediend.’
En daar word je dan -wat is het?- meer dan 80 jaar voor, om al die tijd niet door te hebben dat de wind maar iets hoeft te draaien om de soep kokend heet door je strot gegoten te krijgen. Waarom eigenlijk zo’n punt maken van democratische wetgeving? We komen er toch samen wel uit?
En wat willen Plasterk en Van Doorn eigenlijk? Ze zijn wel heel fanatiek bezig de weg vrij te maken voor de sharia.
Shootin’ turkey.
LEES in Trouw beslist het stuk van Theodor Dalrymple. Ik ga die man mijn liefde verklaren. De Tien Geboden met Theo Maassen is ook interessant. Vreemde vogel is dat eigenlijk. Wel intrigerend.
Eerst een nachtje slapen en dan heb ik misschien de moed om NRC te lezen.
Ik zag net de film Corpse Bride (gemist in de bioscoop, wat me erg spijt), en daarna – toevallig – het laatste stukje Nova, over de Amerikaanse remake van Van Goghs film Interview. De producer en hoofdrolspeler Steve Buscemi (één van mijn helden) zei dat hij Van Gogh graag had ontmoet. "I would have liked him to direct me".
Hartverscheurend.
op 23 04 2006 at 01:02 schreef Frans Groenendijk:
"Misschien dat ze dwangmatig ideologisch handelen. Als jij en ik er vóór zijn, zijn zij tegen, en omgekeerd."
Het tweede stukje klopt wel in mijn ogen, het eerste niet. Het is in mijn ogen gewoon berekenend: hak op "die racistische islamofoben" in en je wint stemmen (van moslims en wensdenkers). Precies zoals bij Ahmadinejad: het hakken op Israel en de VS, ze verleiden tot stappen die zijn positie doen versterken.
Er is minder integriteit dan je denkt.
op 23 04 2006 at 12:14 schreef Elke:
@ Peter "En wat willen Plasterk en Van Doorn eigenlijk? Ze zijn wel heel fanatiek bezig de weg vrij te maken voor de sharia. "
De weg vrijmaken voor de sharia lijkt me niet hun doel te zijn.
Misschien dat ze dwangmatig ideologisch handelen. Als jij en ik er vóór zijn, zijn zij tegen, en omgekeerd.
Dat gevoel heb ik wel eens als ik met dat soort ouwe correcte dinosauriers discussier.
op 25 04 2006 at 16:53 schreef Rinus Duikersloot:
Lees ook De essentie van het betoog van Ephimenco in Trouw.
Plasterks variant op Fortuyn: Ik doe niet wat ik zeg en zeg voor anderen dingen die ik niet op mezelf toepas.
op 26 04 2006 at 02:35 schreef Rinus Duikersloot:
Ronald Plasterk beweert in zijn column dat ‘in het denken van Ayaan Hirsi Ali en Afshin Ellian de Grondwet de plaats heeft ingenomen die een paar jaar geleden voor hen de koran had: een absolute, eeuwige, niet onderhandelbare waarheid die voor iedereen vaststaat’.
Hoe komt hij tot deze constatering?
Lees de rest van Andersdenkenden van Afshin Ellian in de Volkskrant.
op 27 04 2006 at 01:42 schreef Bernadette de Wit:
Ongelooflijk, Rinus, wat een gladjakker! Die Plasterk wordt steeds erger, in z’n excuus slaat hij bijna nog wilder om zich heen dan in zijn columns. Goed werk van Sylvain Ephimenco om die oude uitspraken over Afshin Ellian in herinnering te brengen. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Inderdaad, ronduit xenofoob en beledigend – maar voor ’t goede doel mogen PvdA’ers, vinden ze zelf, altijd wat anderen niet mogen.
De reactie van Ellian vond ik koelbloedig en heel chic, wat een niveauverschil.
Waarom is Plasterk toch zo’n straatvechter zodra het over Ellian en Hirsi Ali (en nu ook weer Ephimenco) gaat? Hij zit hoog en droog in ’t establishment, dus ’t staat ‘m helemaal niet.
Dat moet haast wel zijn omdat de aangevallenen de ideologie van de PvdA kundig ontmantelen en daarmee ook haar aanspraak op de waarheid en het monopolie op het goede.
Hard schreeuwen en op de man spelen, dan trapt het linkse kiezersvolk er wel in, dat zal Plasterk vast hopen.
Een gevaarlijk mannetje, type volksmenner. En Elke, dat vind ik toch een graadje erger dan alleen een dinosaurus.
"Er is minder integriteit dan je denkt" (Frans) mag wel het understatement van het jaar heten…
op 27 04 2006 at 12:35 schreef Rinus Duikersloot:
Ik vermoed dat de PvdA’er Plasterk op de achtergrond betrokken is bij het rapport van de WRR en dat hij daarom zo wild om zich heen slaat. Misschien ziet hij het rapport toch een beetje als zijn kindje. PvdA’er en arabist Maurits Berger idem dito.
op 27 04 2006 at 15:14 schreef Bernadette de Wit:
Zou kunnen.
In de WRR zitten ook CDA’ers en VVD’ers van de Dijkstalstroming.
op 02 05 2006 at 10:13 schreef Bernadette de Wit:
We hadden ’t kunnen weten: Maurits Berger heeft meegewerkt aan dit rapport (zie NRC Handelsblad van 29 april).
op 04 05 2006 at 16:57 schreef Frans Groenendijk:
Aan understatements maak ik me wel vaker schuldig.
Ik vind het wel een mooie vorm in het politieke debat.
Geinformeerde mensen lezen het understatement. Ongeinformeerden worden subtiel gewezen op iets dat tegen hun ideeen ingaat zonder dat voor hen onmiddellijk de hemel naar beneden komt, ze de kluts kwijt raken en bevattelijk worden voor persoonlijke aanvallen aan mijn adres.
RSS