Fundamentalisme
Renate Rubinstein
Illustratie Ad Kolkman
Een hartstochtelijk fundamentalisme heeft zich van mij meester gemaakt.
Ik sta er versteld van, want ik dacht dat ik het niet in mij had. Maar toen ik op de tv een mollah zag die riep dat hij door dat boek van Rushdie diep gegriefd en gekwetst en beledigd was in zijn hart, zijn ziel, zijn gevoel en zijn emoties, dacht ik: Verdomd, hij neemt me de woorden uit de mond. Want ook ik ben diep gegriefd en gekwetst en beledigd.
Door de boekverbranding eerst al en door de oproep tot moord op Rushdie daarna.
We zouden allemaal samen, hand in hand, zullen we maar zeggen, over heel West-Europa in demonstratie moeten gaan. We zouden van de islamieten die in ons midden leven moeten eisen dat ze een loyaliteitsverklaring aflegden, waarin ze beloven in ons land ons geloof te respecteren.
Ik bedoel natuurlijk ons geloof in de democratie en de rechtsstaat en het onvervreemdbaar recht op vrije meningsuiting. Dat geloof is ons niet door enig heilig boek geopenbaard, maar de beschaving heeft dat met pijn en moeite en veel volhouden veroverd en we herdenken het terugwinnen van die democratie en al onze rechten elk jaar op 4 mei heel plechtig. Maar nu het erop aankomt, gaat niemand er de straat voor op.
Ja, binnenskamers is iedereen verontwaardigd over de islam (Nog steeds geen waslam,’ zoals The Economist verleden week schreef) maar de uitgevers bedenken zich, de boekhandels zijn voor gevolgen beducht en schrijvers zoals Roald Dahl roepen Rushdie op om nu maar zoete broodjes te bakken, schuld te bekennen, te zeggen dat het hem spijt en dan maar te hopen dat hij niet alsnog vermoord wordt. Terwijl we al uit Darkness at Noon, dat over een ander geloof ging, weten dat schuldbekentenissen geen moer helpen: je mag eerst verklaren dat je een nederige worm bent, omgekocht door het imperialisme en dan doodgeschoten worden. Hetgeen trouwens bewijst dat de veel gehoorde veroordeling het is in Iran nog helemaal de middeleeuwen’, niet opgaat: Hitler en Stalin bewezen het al: het is daar helemaal de twintigste eeuw. En onze overheid laat nu eerst eens uitzoeken of dat boek niet misschien toch verboden mag worden.
Het zal zich nog wreken dat indertijd de herdruk van Mein Kampf in Nederland verboden werd.
De voorzichtigheid van ons openbaar gedrag leidt de islamieten op een dwaalspoor. Zij, maar ook de fundamentalisten van de twee andere monotheïstische godsdiensten, geloven toch al dat wij slap zijn, nergens meer in geloven, ten prooi zijn aan nihilisme en commercie en zonder enig principe ons ellendige leven slijten.
Zij onderschatten ons fundamentalisme.
Vanochtend, 18 februari 1989, schrijft Jan Blokker in de Volkskrant een leuk stukje over het zogenaamde begrip’ dat van ons gevraagd wordt: Waarom moet ik begrip hebben voor mohammedanen die ambassades bestormen, op de maat in woede uitbarsten, zinloze heilige oorlogen uitvechten, boeken verbranden en executiepelotons op het vliegtuig zetten?’
Hij weet iets veel beters, schrijft hij, er moet een vaccin ontwikkeld worden tegen elke vorm van religie. De kloof tussen islam en christendom laat hem koud, wat hij bedoelt is de kloof tussen gewone mensen en mensen met een geloof’.
Nog maar kort geleden zou ik dat helemaal met hem eens geweest zijn, want ik dacht dat ik ook zo iemand zonder geloof was. Maar dat denk ik nu niet meer.
Boekverbranding mag niet. Allah vindt het niet goed. Mensen vermoorden om wat zij schrijven mag ook niet, je mag ze niet eens verminken of geselen of gijselen. Allah vindt het niet goed. Godslastering mag niet verboden zijn, want Allah prefereert de vrije meningsuiting.
En als Allah niet bestaat dan is er nog God die het niet goedvindt, en als die ook al niet bestaat dan blijft het toch onze overtuiging. Net zo hevig als een geloof en net zo heftig.
Een hartstochtelijk fundamentalisme heeft zich van mij meester gemaakt.
25 februari 1989
Renate Rubinstein is alweer vijftien jaar geleden overleden. Ze werd in 1929 geboren als het oudste kind van een joodse vader en een niet-joodse moeder. Vanaf 1961 schreef zij onder het pseudoniem ‘Tamar’ columns in Vrij Nederland, waarin ze op uitgesproken wijze haar mening gaf over maatschappelijke en persoonlijke kwesties. Met Willem Frederik Hermans heeft ze jarenlang ruzie gemaakt over Friedriech Weinreb. Zij heeft twintig bundels gepubliceerd.
Algemeen, 12.02.2006 @ 12:40
7 Reacties
op 12 02 2006 at 02:31 schreef Dany:
En het was heel aardig bedoeld van Renate, en voor haar doen was het ook al heel ferme taal.
Maar net als de meeste Europeanen nu begreep zij er toen geen reet van.
Islam is in de ogen van moslims superieur. Het is voor hun vanzelfsprekend dat onze cultuur minderwaardig is, en dus ook dat publicaties zoals De Duivelsverzen en de Deense cartoons onderhevig zijn aan hun goedkeuring. Ook in "onze" landen.
Islam is niet in staat tot compromissen. Mohammed had wel degelijk geleerd van de ‘fouten’ van de Joden en Christenen: De koran is het letterlijke woord van god, en onveranderlijk. Dus niet (zoals de bijbel) onderhevig aan interpretatie en verandering.
Je bent gewoon geen goede moslim als je niet letterlijk leeft zoals voorschreven.
Islam is feitelijk te vergelijken met wat in Nederland een criminele organisatie heet. Of een staatsgevaarlijke subversieve organisatie, die tot doel heeft de omverwerping van de huidige maatschappij. Vroeger verbaden wij de Baader-Meinhof groep, en stelden wij significante middelen beschikbaar voor de bestrijding ervan.
Voor de Islam trekt Balkenende zijn broek omlaag en bukt.
op 12 02 2006 at 12:13 schreef Carabas:
Renate Rubinstein schreef ook, in een andere column (Overgangscursus, p. 85):
‘Dezelfde strekking had een interview met een fanatieke muzelman, dat in de Volkskrant (7-3-’89) stond. De interviewers vragen: ‘Als de islam waar is, wat heeft hij dan van Rushdies boek te vrezen?’ Het antwoord: ‘Nou heb ik meer dan een uur met u gesproken en begrijpt u nog niets. Het gaat erom: wie beheerst wie, wie heeft de macht? Het is vies, het klinkt hard, maar dat is de waarheid. Het gaat erom, kunnen wij op een dag met jullie spelen of laten we jullie met ons spelen? Wie heeft het machtswoord?’
Zelden werd de essentie van een conflict zo helder geformuleerd. Als de fundamentalisten beschaafder waren zouden ze zeggen: ‘Wie patroniseert wie? Daar gaat het om.’ (…) Maar de islamieten zijn nog niet zo beschaafd, dus zij noemen dat: spelen. Geen gek woord.’
Hieruit maak ik op dat Rubinstein (ook dit was een stuk naar aanleiding van de Rushdie-affaire) het conflict ten principale als een machtsconflict beschouwt. Haar oeuvre kennende lijkt het mij overigens op zijn zachtst onwaarschijnlijk dat zij in de cartoonoorlog had willen marchanderen.
op 12 02 2006 at 22:28 schreef Cor:
Ik werd dubbel verrast door dit prachtige stuk, toen ik aan het eind het jaartal, 1989, las.
Treffend.
op 13 02 2006 at 02:48 schreef Paardestaart:
Grappig dat Renate, die door de mandarijnen op zijn best getolereerd werd, omdat ze de linkse canon van die dagen zoals bekend niet onderschreef nu juist degene was die als éen van eersten in de gaten had uit welke hoek de wind waaide. Ze had, om in de termen van Carabas te spreken, veel meer oog voor de realiteit van de machtstrijd die zich in die dagen tussen de SU en de westerse wereld, cq de USA, terwijl het bevlogen volkje uitsluitend in termen van rechtvaardigheid en desiderata dacht. Mooi – maar wel dodelijk n de echte wereld.
Dat is trouwens nog steeds een unicum; nog steeds gaat de politiek en de elite van het geschreven woord het liefste uit van wat wenselijk is, en hoe de dingen zouden moeten zijn, en vermijdt de realiteit als de pest.
op 13 02 2006 at 20:29 schreef Warner:
Op de website van de Telegraaf is momenteel een interessante (ja, dáár!) discussie bezig over het beeld van moslims in de media, begonnen door een tolerante moslim (já!), die daar dan ook maar meteen door een Nederlandse ervan wordt beschuldigd helemaal geen moslim te zijn.
op 13 02 2006 at 20:31 schreef Warner:
[Als je op mijn naam klikt, kom je er meteen terecht.]
op 19 02 2006 at 14:15 schreef Gordon Shumway:
Loyaliteitsverklaring..??
Dit gaat sneller:
http://www.rechtser.com/inburgeringstest.php
RSS