Peer Pressure
Peter Breedveld
Nelly van Doorn-Harder, hoogleraar Christen-Moslimrelaties aan de Vrije Universiteit, gelooft dat moslimvrouwen de sleutel tot hun eigen emancipatie in handen hebben. Ze moeten simpelweg zelf de koran gaan lezen en interpreteren. Dan zullen ze ontdekken wat een enorme loer ze zijn gedraaid door hun mannen, de afgelopen eeuwen.
Van Doorns uitgangspunt is dat niet de koran vrouwvijandig is, maar de mannen die de koran gebruiken om hun heerschappij te legitimeren. Ik vraag me af of dat wel helemaal waar is, want een passage als Soera 4 vers 34 is volgens mij ondubbelzinnig seksistisch, of die nou wordt geïnterpreteerd door een man of een vrouw. Toch schijnen er in Indonesië grote successen te worden geboekt op het gebied van de vrouwenemancipatie dankzij de bestudering, door vrouwen, van islamitische teksten.
Dat de mannen zich echter hun speciale status niet zo maar laten afnemen, werd me enige weken geleden weer eens duidelijk. Op de VU was een bijeenkomst van docenten Biomedische Wetenschappen, die het heel moeilijk werd gemaakt door een klein aantal moslimstudenten. Deze studenten wijzen niet alleen de evolutietheorie af, ze willen het er zelfs niet eens over hébben. Gesprekken daarover met de docent verzanden al snel in politieke discussies en essays worden klakkeloos volgeplempt met citaten die de studenten van antiwesterse websites plukken. Veel docenten worden er echt wanhopig van. Ik wil over wetenschap praten, en niet worden meegesleept in politieke discussies, klaagde één van hen.
Voor een artikel besloot ik eens te gaan praten met een aantal moslimstudenten Biomedische Wetenschappen en trof drie vrouwen en één man. Nou ja, ‘man’, hij is 19 of 20. Een kind nog, eigenlijk. Wel één met een stevige baard. En hij was gekleed in van die lange gewaden, waar je overigens steeds meer mannelijke VU-studenten in ziet lopen. Het doet nogal middeleeuws aan.
Middeleeuws bleken ook de denkbeelden van deze jongeman. Van evolutie wilde hij inderdaad niets weten, zelfs niet van evolutie op microniveau, dus op genetisch niveau, wat zo’n beetje gelijk staat aan volhouden dat de aarde plat is. Accepteren dat de mens genetisch gezien nog altijd evolueert stond voor hem gelijk aan accepteren dat de mens van apen afstamt en dat is in tegenspraak met de koran. De jongen kwam er rond voor uit dat hij alleen was geïnteresseerd in die theorieën die zijn bestaande opvattingen ondersteunen en daar vond hij niks onwetenschappelijks aan.
Met die vrouwen (twee van hen waren gesluierd) zat dat heel anders. Die geloofden niet dat apen onze voorouders zijn, maar voor wetenschappelijke bewijzen sloten ze hun ogen niet. Eén van hen gaf toe wel eens moeite te hebben gehad met bepaalde theorieën omdat die op het eerste gezicht in tegenspraak leken te zijn met de koran, maar nadere bestudering leverde altijd het inzicht op dat wetenschap uitstekend is te rijmen met het islamitische geloof. Sterker nog, het geloof van de vrouwen was dankzij hun wetenschappelijke studie alleen maar versterkt, want ze werden er keer op keer op gewezen hoe waarachtig wonderbaarlijk Gods schepping is.
Ik had alle geïnterviewden inzage beloofd in het artikel dat ik had geschreven. Het resultaat kon de studenten echter niet bekoren. Het werd me al snel duidelijk dat het absoluut niet kon dat een starre, weinig wetenschappelijk aangelegde man tegenover drie intelligente, ruimdenkende vrouwen werd gezet.
Ook bleek dat een hele groep studenten zich over mijn artikel had gebogen en het had afgekeurd. Eén van hen, een rechtenstudent met een baard en een gewaad, die dus geen Biomedische Wetenschappen studeerde en ook niet bij de interviews aanwezig was geweest, wierp zich op als woordvoerder. Op hoge toon beschuldigde hij me ervan de woorden van de geïnterviewden te hebben verdraaid. Hij wist me bovendien te vertellen dat er maar één manier was waarop moslims over de evolutietheorie mochten denken en wie daarvan afweek, was simpelweg geen moslim.
Meer dan twee uur heb ik met hem en met de student Biomedische Wetenschappen gepraat. Het was alsof ik tegen een muur praatte. Het begon me te dagen hoe zinloos het gesprek was toen ik van mijn notitieblokje voorlas wat de student Biomedische Wetenschappen een halve minuut eerder had gezegd, waarna de rechtenstudent uit zijn stoel opvloog en schreeuwde: Waarom moet jullie toch altijd alles in een negatief daglicht stellen?’
Het meest schokkende vind ik nog dat ook de vrouwen keihard ontkenden dat er sprake was van enige tegenstelling tussen hun denkbeelden en die van de man. In een schriftelijke verklaring bleken ze als een blad aan de boom te zijn omgeslagen. Wij gaan uit van de islam als basis van waarheid en kijken dan hoe alle feitelijke kennis daarin past of niet past’, schreef één van hen. Dus eerst kijkt ze wat de koran zegt over de vorm van de aarde, en afhankelijk daarvan accepteert ze wel of niet dat de aarde rond is.
Bullshit. Ik denk dat ik gewoon voor het lapje ben gehouden. Ik denk dat de drie vrouwen onder druk zijn gezet door die onzichtbare groep studenten die zich buiten mijn weten om over mijn artikel hadden gebogen. De vrouwen zijn teruggefloten en ze hebben zich gerealiseerd dat ze hun boekje te buiten gingen. Drie wetenschappelijke talenten met een veelbelovende toekomst, maar niet als de baardmannen er iets tegen kunnen doen.
Peter Breedveld rotzooit wat in de marge van de journalistiek. Hij vult zijn dagen met ruziemaken en obsessies voor onbenulligheden. Anderen over deze beroepsetterbak: “Kan Peter ‘sweeping statements’ Breedveld zijn smoel even houden?” (NRC-redacteur Dik Rondeltap); “A terribly unpleasant fellow” (stripjournalist Jeroen Mirck).
Algemeen, 26.02.2005 @ 01:31
RSS