Voor wie doe ik dit nou eigenlijk?
Djoeke Kunnen
Illustratie: Alexander Gerasimov
Maandagochtend, een nieuwe werkdag. Meneer Moonna is mijn eerste patiënt. Hij komt al jaren bij mij omdat hij diabetes heeft. Een maal per drie maanden komen we trouw bij elkaar. Er is alleen één probleem.
De NHG-standaard stelt dat iedere diabetespatiënt jaarlijks gecontroleerd moet worden door een bloedtest op een aantal standaardwaarden, waaronder het gemiddelde bloedsuikergehalte en het cholesterol. Meneer Moonna is echter als de dood voor naalden en wil absoluut niet geprikt worden.
Kans op complicaties
Nu, ik ben er om zo goed mogelijk voor mijn patiënten te zorgen, dus leg ik met veel geduld het belang uit, probeer met motivational interviewing mijn patient tot inkeer te brengen en bied opties om het prikken zo prettig mogelijk te maken.
Mijn patiënt wil niet, maar is wel bereid tot het vaker controleren van zijn bloedsuiker door middel van een zogenaamde dagcurve. Tsja, dan blijf ik veel waarden missen maar als het glucosegehalte goed is, is de kans op complicaties het kleinst. Daarnaast is het de wens van de patiënt en is hij goed geïnformeerd, dus geen probleem toch?
Dan maar dood
Mevrouw de Boer is 82 jaar oud en heeft haar leven lang gerookt. Mede daardoor heeft zij COPD ontwikkeld. Nog altijd zijn haar sigaretten haar beste vriend. Zij komt twee keer per jaar bij mij om te kijken of we nog iets kunnen betekenen om het leven zo prettig mogelijk te houden. Natuurlijk bespreek ik het stoppen met roken steeds met haar, maar haar antwoord is altijd: “Ach meissie, ik word er zo gelukkig van, dat ga ik echt niet laten hoor. Dan maar dood.” Daar heb ik weinig meer op te zeggen. Ik vind het niet langer geïndiceerd om er over te blijven beginnen. Logisch toch?
Verzekeraars denken er anders over
Meneer Yılmaz heeft een paar jaar geleden een TIA gehad. Zijn dieet heeft hij drastisch aangepast. Zelfs zijn familie houdt nu rekening met hem bij alle traditionele gerechten. Daardoor is het LDL-cholesterol van meneer Yılmaz nu 2,8. Dat is net 0,3 te hoog, dus moet hij daar pillen voor krijgen. Veertig milligram is het advies van de NHG. Die pillen geven hem spierpijnen en maken hem moe. Bij twintig milligram heeft meneer nergens last van. Dan doen we dat toch?
Niets raars aan mijn besluiten, zou je denken. Maar de verzekeraars denken daar anders over!
Hart- en vaatziekten
Zij eisen dat 95 procent van mijn diabetespopulatie één keer per jaar een uitgebreid bloedonderzoek ondergaat, het advies krijgt te stoppen met roken en alle mensen met een hoog risico op hart- en vaatziekten dienen veertig milligram medicijnen te krijgen om het cholesterol te verlagen.
Nu wil het geval dat meneer Moonna, mevrouw de Boer en meneer Yılmaz niet de enigen zijn waarbij het anders gaat. En ook bij al die andere mensen doe ik dit om voor hen zeer geldige en belangrijke redenen.
Maar als ik deze norm niet haal, word ik gekort op het tarief dat ik ontvang voor de chronische zorg. Niet omdat dit de kosten zijn voor het onderzoek of de medicatie – dat wordt apart betaald. De forse korting gaat over het tarief waarvoor ik mijn patiënten één tot vier keer per jaar moet ontvangen.
Weloverwogen keuze
Dit betekent dus dat als die mensen die afwijkende zorg krijgen, ik ze moet zeggen dat ik ze minder vaak kan ontvangen. En niet alleen die patiënten, maar ook iedereen die wél alles braaf doet zoals de verzekering dat wil..
En daarbij – moet mensen, die een deel van de zorg niet willen, dan álles ontzegd worden? Dat hebben ze me niet gevraagd, het zijn geen zorgmijdende mensen, nee ze hebben een weloverwogen keuze gemaakt in de behandeling van hun chronische aandoening.
Creatieve oplossingen
Met allerlei soorten creatieve oplossingen probeer ik dus toch iedereen geprikt te krijgen. De doktersassistente kan tegenwoordig ook goed prikken, dus roep ik die er regelmatig bij, zodat de patiënt zich misschien een tikkeltje overrompeld voelt en zich toch laat prikken. Zeer verstokte rokers zeg ik: “Goh, we weten allebei dat u geniet van uw sigaretje hè?” en bij een hoge verplichte dosering ben ik geneigd te zeggen dat iemand ook een half pilletje kan nemen. Is dat nog ethisch?
Zo vraag ik me aan het eind van de dag vaak af: ben ik er nu voor de patiënt of de zorgverzekeraar?
De namen van de patiënten in dit stuk zijn gefingeerd.
Djoeke Kunnen (u kunt haar volgen op Twitter) is als praktijkverpleegkundige kritisch over de inhoud en organisatie van de zorg omdat regels en protocollen er voor de patiënten moeten zijn.
Gastschrijver, 14.01.2013 @ 19:36
24 Reacties
op 14 01 2013 at 20:30 schreef Bastiaan:
“En niet alleen die patiënten, maar iedereen die alles braaf doet zoals de verzekering dat wil. ”
Ik denk dat je hier het woordje ‘niet’ vergeten bent, Djoeke. Ik weet hoe je je vaak moet voelen. Toch snap ik dat het ondoenlijk is voor verzekeraars om afwijkend beleid per casus te beoordelen cq te honoreren. Er moet een norm gehanteerd worden en het geheel moet betaalbaar blijven voor ons land (= de belastingbetaler).
op 14 01 2013 at 21:15 schreef Yannick:
Is het niet zo dat mevrouw Kunnen deze inhalige instituten geld bespaart, wanneer de verzekeringsmaatschappijen niet als communistische monolithen zonder genade en onderscheid des persoons hun dogma’s zouden uitrollen, aangezien zij op grond van goed te verdedigen argumenten minder, of andere medicijnen voorschrijft dan de maatschappijen (die steeds luid brullen dat ze niet op de stoel van de arts gaan zitten, maar deze er volgens mij al met één bil vanaf geschoven hebben) voorschrijven? Sinds wanneer prevaleert een quotum boven een onderbouwde beslissing?
op 14 01 2013 at 21:15 schreef Erik Tjallinks:
Over uw professionele artsenschouder kijkt een “collega” mee, namelijk die van de verzekeraar. Ik wist niet dat verzekeringsmaatschappijen zich inhoudelijk zijn gaan bemoeien met wat de arts voorschrijft en adviseert. Dit is echt een hellend vlak.
op 14 01 2013 at 21:39 schreef yurp:
Zolang zorgverzekeraars het alleen maar belangrijk vinden als patienten in hun systeempje passen heb ik maar één advies: glashard liegen. Die maatschappijen interesseert dat toch geen reet zolang ze maar de juiste vakjes kunnen aanvinken. Dus zuig wat redelijk klinkende bloedsuikergehalte en het cholesterolwaarden uit je duim, zeg gewoon dat je het wéér hebt gehad over stoppen met roken en adviseer meneer Yilmaz om gewoon de helft van zijn pillen door de plee te spoelen. De maatschappijen interesseert het werkelijk niet. Dat zijn bureaucratieen die alleen maar willen dat de regeltjes worden uitgevoerd.
op 14 01 2013 at 22:36 schreef Bastiaan:
Haha Yurp, ging het maar zo makkelijk. Je kan best een beetje naar eer en geweten ‘sjoemelen’, maar je moet je ook kunnen verantwoorden als je patiënt bij een specialist terechtkomt en die meet heel andere waarden; waarden die bewezen negatief kunnen uitpakken voor een bepaalde aandoening. Kijk, igv spierpijn bij statines kan je kijken of een ander middel (iets) minder klachten geeft. Of je kunt proberen om er Q10 of magnesium bij te geven; soms doet dat wat. Communicatie is hier ook van belang. Goed uitleggen waarom je iets doet en wat de consequenties kunnen zijn als je het niet doet. En kom je er samen niet uit, dan maar doorverwijzen naar iemand met meer autoriteit.
op 14 01 2013 at 22:57 schreef Sasha Berkman:
Zorgverzekering moet een nutsbedrijf worden imo. Dat moet ook gedeprivatiseerd worden.
op 15 01 2013 at 00:07 schreef dewanand:
ja pillen via de arts?
Volgens nederlandse wetenschappers die deze zorgverzekeraars en de nederlandse politici zouden moeten adviseren na een nationaal onderzoek en referendum op internet met een aselecte groep van 200.000 met een onderzoeks budget van een slordige tien miljoen euro, zou het enige deskundige advies in hun conclusie alsvolgt luiden ivm het verlagen van zorgkosten:
‘conclusie na diepgaand wetenschappelijk onderzoek en de diepste zielswensen van 200.000 raszuivere Hollanders (allochtonen zijn bewust weggediscrimineerd tijdens dit referendum op internet):
‘Voeg een goedkope zelfmoordpil toe aan het basis pakket voor elke verzekerde en legaliseer direct een no-ask-but-do euthanaisiewet gewoon via elke huisarts op verzoek van elke Hollandse patient die hier zin in heeft.’
dewanand
op 15 01 2013 at 01:19 schreef MNb:
Ik raad niet aan om meetwaarden uit de duim te gaan zuigen, dat gaat altijd fout. Maar ach, leg de situatie uit aan Mevrouw de Boer, zeg iets van “ik moet u weer eens aanraden om te stoppen met roken” en ga over op iets anders. Kost je nog geen tien seconden en Mevrouw de Boer past in het gewenste hokje.
op 15 01 2013 at 06:46 schreef Marieke:
We richten als artsen al genoeg iatrogene schade aan door medicatie die wel echt nodig is. Het is echt zorgelijk dat zorgverzekeraars zich nu ook inhoudelijk met de zorg gaan bemoeien. Als iemend uitkomt met 20 mg en daar geen klachten bij heeft, vind ik het belachelijk dat de zorgverzekering eist dat er 40 mg moet worden voorgeschreven. Als de patient hiervan wel klachten heeft, komt dit de therapietrouw ook niet ten goede en stoppen patienten vaak geheel met het slikken van de statines.
op 15 01 2013 at 08:15 schreef Gerda zegerius:
Gewoon terug naar het ziekenfonds,wie wil kan bijbetalen voor luxe,ieder ziekenhuis weer een geneesheer/dame als opperhoofd en de managerslagen overal uit knikkeren.
op 15 01 2013 at 08:37 schreef Djoeke:
Dank allen voor de (h)erkenning.
Bastiaan, het woordje niet is niet vergeten. Het is nu eenmaal zo dat als er voor de groep minder binnen komt omdat we de doelen niet halen iedereen, dus ook de mensen die wel alles netjes doen, minder frequent kan komen.
Je wordt niet per patiënt gefinancierd, maar per groep.
op 15 01 2013 at 08:42 schreef zonder opleiding.:
Zoals ik me iedere keer aan het eind van de dag afvraag: Ben ik hier nu om te leven of om geleefd te worden?
op 15 01 2013 at 09:34 schreef Peter:
Kijk, dat is mooi: de voorzitter van de Zorgverzekeraars Nederland, André Rouvoet, heeft dit stuk gelezen en gaat actie ondernemen:
https://twitter.com/andre_rouvoet/status/290954085908246528
op 15 01 2013 at 09:41 schreef Esther:
Wat Gerda zegt
op 15 01 2013 at 11:53 schreef Bastiaan:
Goed nieuws dat Rouvoet dit zegt op te pakken. Nu is de DBC regeling natuurlijk nog volop in beweging en zijn er nog de nodige aanpassingen gepland. Maar hopelijk kan hij er een mooie versnelling aan geven. Ergens moeten we zien uit te komen op een evenwicht van goede zorg, billijke honorering, en betaalbaarheid.
op 15 01 2013 at 13:19 schreef Olav:
Ik ben er niet voor om terug te gaan naar de tijd van de ziekenfondsen. Die waren een restant uit de verzuiling, of hadden een geografisch monopolie, en deden vaak ook maar wat. Liever een nationale voorziening à la de NHS in Groot-Brittanië, inclusief tandarts voor iedereen. Voor verzekeringsmaatschappijen blijft dan over de handel in aanvullende verzekeringen.
Ja, ik weet dat er ook nadelen aan nationaliseren zitten. Maar die wegen m.i. niet op tegen de ongelovelijke bende die we er nu van maken.
Commerciële verzekeraars die voor mij gaan bepalen welke pillen ik moet slikken en hoeveel? Vanwege hun streefcijfers? Nee dank je, daar ga ik zelf over, en natuurlijk mijn dokter.
op 15 01 2013 at 13:26 schreef Pyt van der Galiën:
Wat Olav zegt. Al vond ik de ziekenfondsen nog altijd beter dan ons huidige systeem. Treurig te zien dat de regering Cameron de NHS wil ‘hervormen’ (lees: afbreken).
op 15 01 2013 at 17:18 schreef dewanand:
namaste Fnaakters,
Leuk debat, aardig niveau. mbt opmerking of je nou zelf moet leven of geleefd moet worden.
Denk eens aan die tekeningen van de mond en voetschilders, die zelf geen handen hebben en toch nog hun uiterste best doen om zelf te leven en geen zelfmoord te plegen, omdat zij niet geleefd willen worden. Leven is een eigen keus en daar moet je elke dag zelf voor kiezen. Ik met mijn continue suicidale verleden van ruim vijf tot tien jaar weet hier alles van. En ik wil een boek hierover gaan publiceren dit jaar, moet het wel nog updaten met nieuw onderzoek met visies van Wieroe erbij.
Leven met pillen die je in leven houden is moeilijk, maar je zal toch zelf iets moeten verzinnen om te leven denk ik en in mijn geval geldt dit letterlijk, want ik en Wieroe zijn alleen op de wereld.
In Afrika zijn er ruim 70 miljoen aids wezen, kinderen die niemand meer hebben en toch kiezen zij niet massaal voor zelfmoord. 2000 van hen sterven elke dag door honger, ziekten en geweld.
Ja, het leven is een eigen keus, en dit noemt men onze vrije wil, doorleven of nu zelfmoord plegen, niemand zal ons missen in dit laatste geval.
dewanand en wieroe
op 15 01 2013 at 23:12 schreef Ralph van der Geest:
“op 14 01 2013 at 22:57 schreef Sasha Berkman:
Zorgverzekering moet een nutsbedrijf worden imo. Dat moet ook gedeprivatiseerd worden.”
Helemaal mee eens: de eerste stap op weg naar genezing van deze doodzieke maatschappij is het overboord zetten van die destructieve religie die ‘marktwerking’ heet.
Indrukwekkend stuk, dank.
op 15 01 2013 at 23:42 schreef een collega poh:
Het ergste vind ik nog dat deze dagelijkse kost zo gewoon is geworden en dat ik verbaasd ben dat lezers verbaasd zijn.
op 16 01 2013 at 00:02 schreef Sasha Berkman:
Ralph:
Ik pleit 3 decenia voor http://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/nederland/basisloon-voor-iedereen/
Not affiliated in any way overigens.
Gezondheidszorg en onderwijs voor iedereen. We hebben alleen een revolutie nodig :)
op 16 01 2013 at 20:28 schreef Ralph van der Geest:
Sasha, ik heb dat stuk destijds gelezen en ik ben het er helemaal mee eens dat een basisloon voor iedereen iets heel goeds zou kunnen zijn.
Vond het een erg interessant artikel.
Iets dergelijks zou namelijk ook de perverse praktijken van bonussen in het bankers-en verzekeringswezen teniet kunnen doen.
Verder zouden gezondheidszorg en tal van andere nutsvoorzieningen weer in plaats van bronnen voor megawinsten voor een paar ten koste van alle anderen en letterlijk de wereld ten goede komen aan de maatschappij als geheel.
Ja…goed stuk! Dank dat je de link nog een keer geplaatst hebt.
op 16 01 2013 at 23:29 schreef Sasha Berkman:
Zou kunnen zijn?
We kunnen het ook makkelijk betalen! We zijn een van de rijkste landen in de wereld.
Nogmaals: We hebben alleen een revolutie nodig ;)
op 24 01 2013 at 13:32 schreef Jack:
Misverstand. Niet de zorgverzekeraar ‘kijkt’ mee maar de apparatsjiken van het College voor Zorgverzekeringen. Het CVZ laat zich door niemand de wet voorschrijven, zelfs niet door de rechterlijke macht. Want, als je een probleem met het CVZ hebt, word je verwezen naar je zorgverzekeraar. En die laatste is verplicht het vergoedingsbeleid van het CVZ te volgen. Erg slim van het CVZ om zich buiten het veld van de rechterlijke macht te plaatsen. Maar wel erg fout in een rechtsstaat.