Roze Bril
Thomas Colignatus
In Nederland struikel je over de fatsoenlijke en belezen publicisten, die met zorg nadenken over een betere toekomst voor de mensheid. De artikelen die zij publiceren, lijken zeer betrouwbaar want komen over als goed gedocumenteerd en doordacht. De argeloze lezer laat zich graag verleiden tot dat vertrouwen en meent zo goed geïnformeerd te raken.
Dit proces gaat echter hopeloos mis wanneer de publicisten dwalen. Op deze manier hebben we de kredietcrisis gekregen. Er waren signalen die op rood stonden, maar met hun roze bril zagen vele publicisten de stoomwals niet aankomen.
Een treffend voorbeeld vormen Ronald Plasterk, Paul Bordewijk, Thomas von der Dunk en Jouke de Vries. Zij zijn niet-economisch-onderlegde publicisten uit PvdA-kring: met Plasterk oud-minister, Bordewijk oud-wethouder en De Vries oud-kandidaat-voorzitter. Het aardige is dat de heren elkaar op verschillende momenten ontmoeten en spreken, dat zij hun best doen om onafhankelijk hun mening te vormen, en het onaardige is dat zij desondanks ook gezamenlijk kunnen dwalen en zich afsluiten voor nieuwe gedachten.
Aanleiding tot dit artikel is een boek van De Vries en Bordewijk (red.) dat gaat over het volgende onderwerp: ‘consensusdrang, het verschijnsel dat mensen bang zijn om te waarschuwen voor op handen zijnde beleidsfiasco’s, door psychologische, sociale, morele of politieke factoren.’
Deze wervende tekst noemt alleen neutrale factoren en spreekt niet openlijk over censuur en machtsmisbruik zoals een onheus ontslag. De auteurs rapporteren niet over een misstand ten aanzien van het Centraal Planbureau terwijl zij ervan (kunnen) weten. Zelfs wanneer de kredietcrisis heeft toegeslagen zijn ze nog niet bereid om hun roze bril af te zetten.
De columns en artikelen van Paul Bordewijk zijn gangbaar heel leesbaar en getuigen van een goede smaak. Hier en daar kan men (fundamentele) kritiek hebben maar daar gaat het hier even niet om. Relevant is dit citaat in NRC Handelsblad: “Paul Bordewijk en Ronald Plasterk zijn al jaren bevriend. In de jaren tachtig waren ze samen namens de Partij van de Arbeid actief in de lokale politiek van Leiden. Bordewijk was lange tijd wethouder van die stad. Hij las altijd alle columns van Plasterk voor publicatie.”
Bordewijk is ook docent aan de Campus Den Haag van de Leidse universiteit waar Jouke de Vries wetenschappelijk directeur is. De Vries en Bordewijk redigeerden het boek “Rijdende treinen en gepasseerde stations”, waarvan zij afgelopen december het eerste exemplaar aanboden aan, hoe kan het eigenlijk anders, (inmiddels oud-) minister Plasterk.
Een ander contact van Bordewijk is Thomas von der Dunk jr. die onlangs in zijn column “De crisis kwam van rechts” in de Volkskrant breed uitpakt tegen alles en iedereen, behalve tegen het Centraal Planbureau en de neoliberale koers van de PvdA die zo met de crisis in verband staan.
Ooit heb ik Bordewijk verteld van de censuur van de wetenschap door de directie van het CPB. Een reactie is uitgebleven, hij schreef er niet over. Mij is onduidelijk of hij er met Plasterk over gesproken heeft. Ik heb ook Plasterk direct aangeschreven en geen respons ontvangen. De minister van Onderwijs en Wetenschap accepteert censuur van de wetenschap. Ook Von der Dunk en De Vries stelde ik op de hoogte maar klaarblijkelijk leidde het tot niets.
In geding zijn logica en respect voor de feiten. Er heeft wel/niet censuur plaatsgevonden, die is wel/niet relevant voor de kredietcrisis en de aanpak daarvan, en dit is wel/niet relevant voor het betoog van de publicist. Wanneer er censuur is en deze is relevant voor de crisis, dan is dit ook relevant voor wat de publicisten aan hun lezers melden. Dan deugen die publicaties niet. De publicisten veronderstellen dat er geen censuur is of dat die niet relevant is. Maar dat zuigen ze uit hun duim. Dat weten ze niet, dat veronderstellen ze. Zuiver zou zijn dat ze adviseren tot een onderzoek, maar dat doen ze niet.
De heren zijn m.a.w. behept met de ‘consensusdrang’ dat over de censuur van de wetenschap door de directie van het CPB niet gesproken wordt. Het lijkt allemaal fatsoenlijk maar ondertussen is het naar mij toe beledigend alsof mijn melding van die censuur niet serieus genomen hoeft te worden. Een land dat zijn wetenschappers zo behandelt, verdient een flinke crisis en een stevige boycot.
Ik mag bekennen dat ik destijds op het CPB een zekere huiver heb gevoeld bij het waarschuwen voor de beleidsfiasco’s die door de fouten op het CPB (kunnen) ontstaan. Op dezelfde wijze voel ik huiver bij het waarschuwen voor de blindheid bij de heren Plasterk, Bordewijk, Von der Dunk en De Vries. Deze huiver is in beide gevallen te overwinnen. Wanneer ik me bang laat maken door de blindheid van anderen, ontstaat een heel onvrije samenleving. Laat ik derhalve met kracht protesteren tegen zowel de censuur als zulke publicisten die censuur doodzwijgen.
Thomas Colignatus is econometrist en presenteert een oplossingsaanpak voor de economische crisis die echter door de directie van het CPB is gecensureerd. Zie ook zijn andere artikelen op Frontaal Naakt. Zie ook de LibDem Voice.
Thomas Cool/Colignatus, 10.04.2010 @ 08:48
4 Reacties
op 10 04 2010 at 10:54 schreef Thomas Colignatus:
Addendum:
(1) Voor alle duidelijkheid: Publicisten moeten vooral zelf weten wat ze publiceren, die vrijheid respecteer ik. Maar in het publieke domein kan ik dan wel reageren dat ze hun lezers onvolledig informeren. Publicisten vallen m.a.w. niet onder de norm van wetenschappelijke integriteit waarin “verzwijgen” niet mag. Zij mogen verzwijgen, ik echter niet. Zie http://www.knaw.nl/cfdata/agenda/agenda_detail.cfm?agenda__id=1380 en met name de uitspraak van Kees Schuyt op minuten 10-12 http://www.knaw.nl/agenda/pdf/Schuyt_lezing.mp3.
(2) Naast de niet-economische publicisten zijn er ook de economen. In deze uitzending van RTLZ schoffeert Sweder van Wijnbergen collega Alfred Kleinknecht meermalen, zie ook de lichaamshouding, en aan het eind van de uitzending weet Roland Koopman niet hoe hij moet kijken: http://www.rtl.nl/components/financien/rtlz/miMedia/2010/week12/vr_1320_kaz_totaal.avi_plain.xml. Inhoudelijk heeft Kleinknecht echter een heel zinvol punt. Vaak wordt Kleinknecht verzwegen maar wanneer hij zichtbaar naast je zit kan dat moeilijker, en kun je bijvoorbeeld zijn woorden verdraaien.
op 11 04 2010 at 10:37 schreef herman van der helm:
Een kredietcrisis is een heel normale en gezonde reactie op een misstand. Zeer goed voor het denken en handelen van de mens, die daardoor weer eens met de voeten op de aarde terugkomt. Planners, economen en politici hebben deze correcties nodig, omdat ze alleen kijken met de ogen uit het nabije verleden, ze missen het gevoel met wat er werkelijk speelt. Een harde hand is dan nodig. Dat dat dan niet prettig is, en het middel censuur gebruikt wordt is dan ook logisch.
In de echte maatschappij was de aankomende crisis al jaren geleden te voelen. Vele oudjes in het bejaardenhuis heb ik horen zeggen: “zo gek als iedereen nu doet met het lenen en uitgeven van geld, dat kan niet goed gaan”. Ook zij gebruikten het geheugen, maar gelukkig is dat gebaseerd op ervaringen.
Ook zij worden gecensureerd: “Joh ouwe, wat weet jij daar nu van, ga mee naar de bingo”
Ik ben blij dat ik veel van mijn gedrag in het economisch verkeer van hen heb geleerd.
Zouden meer mensen moeten doen. Maar ja, dan vervallen er een helehoop onnutige banen.
op 11 04 2010 at 16:34 schreef hj:
Ik was halverwege het stuk en ik vroeg me al vertwijfeld af waar Colignatus’ stokpaardje van het CPB bleef. Gelukkig werd ik uiteindelijk toch niet teleurgesteld.
op 11 04 2010 at 20:56 schreef Thomas Colignatus:
@herman vd helm: Het CPB is inderdaad gevestigd in een voormalige bejaardentehuis. Wat daar gedaan wordt zou je kunnen vergelijken met de “common sense” van niet-economen. En je zou de raming van de economische ontwikkeling kunnen laten afhangen van een stel apen die pijltjes gooien. Echter, met de ervaring van de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog is er voor gekozen om de economische wetenschap een grotere rol toe te delen. Daar zit nu echter een probleem. Wanneer je geluk hebt met je opa’s en oma’s kun je veel van hen leren maar voor de democratie en het huishouden van de staat ligt het allemaal net wat anders.
@hj: Nou ja, ik schrijf ook SF, zie http://www.lulu.com/content/1305054, of over onderwijs in wiskunde, zie eventueel http://www.dataweb.nl/~cool/Papers/Math/Index.html, maar met de verkiezingen in aantocht lijkt het me wel verstandig om Het Onderwerp Der Onderwerpen in herinnering te roepen. Het zou mooi zijn wanneer anderen het eens gingen doen, dan kon ik het weer over koetjes en kalfjes hebben.
RSS