Palestijn of Israëliër?
Hassnae Bouazza
Illustratie: Carl Larsson
Ik heb op je gewacht, maar je kwam niet. Hopelijk is alles goed met je. Ik wilde je bedanken voor gisteravond, het was fantastisch. Bel je me morgen?
Dit briefje wordt door een advocaat, één van de hoofdpersonen van Sayed Kashua’s nieuwe roman Tweede Persoon Enkelvoud, gevonden in een tweedehands boek. Hij herkent er het handschrift van zijn vrouw in en voor hij het goed en wel heeft doordacht, heeft hij al besloten dat de moeder van zijn kinderen een overspelige hoer is die eigenlijk dood moet. Terwijl hij Tolstojs Kreutzersonate leest, fantaseert hij over de confrontatie met haar en met de hond met wie ze vreemdgaat.
Hiermee komt Kashua’s roman goed op dreef en raken de hoofdpersonen met elkaar verwikkeld in een ingewikkeld spel van achterdocht, jaloezie en identiteit.
De roman vertelt het verhaal van de succesvolle Palestijns-Israëlische advocaat die een eigen praktijk heeft, een mooi huis, een dure auto en een vrouw en twee kinderen. Samen met andere bevriende echtparen vormen ze een leesclub: ze komen eens per maand bij elkaar om te eten en te discussiëren over wat ze gelezen hebben. Ze leiden het goede leven, en het lijkt hen aan niets te ontbreken, hoewel de advocaat en zijn vrouw in aparte kamers slapen en alleen het bed delen als ze vrijen -iets wat de advocaat prima bevalt.
Dit verhaal wordt afgewisseld met dat van de Palestijnse student Amier die zijn Palestijnse dorp en moeder verlaat om in Jeruzalem te studeren. Amiers verhaal is in de ik-vorm geschreven en beschrijft het studentenleven, zijn werk als verzorger van de Israëlische Jonathan, zijn ambities en zoektocht naar een identiteit. Hoe kun je beter door het leven gaan in Israël: als Palestijn, en zo voorgetrokken worden bij de Kunstacademie door linkse policors, of als Israëliër en op de juiste merites beoordeeld worden?
De roman geeft een fascinerende en verfrissende kijk op het leven van Palestijnen in Israël. Er komt geen nederzetting in voor en ook de vele VN-resoluties blijven achterwege. Dit is een andere realiteit van vele Palestijnen die in Israël wonen en die door de Israëlische regering Arabieren worden genoemd.
Kashua is een beroemdheid in Israël: zijn boeken zijn populair en de comedyserie waarvoor hij het script schrijft, is een kijkcijferhit ondanks dat het leeuwendeel van de dialogen in het Arabisch is. Kashua schrijft zijn romans in het Hebreeuws, wat hem lang verdacht maakte onder andere Palestijnen, die hem als verrader zagen. De miskenning van zijn landgenoten heeft Kashua lang gefrustreerd, maar toen ik hem onlangs mocht interviewen in Den Haag, vertelde hij dat het inmiddels beter gaat en dat hij nu ook waardering krijgt voor zijn werk van zijn landgenoten -ook al woont hij in het Israëlische deel van Jeruzalem en weigert hij zich te committeren aan welk politieke kamp dan ook.
Tweede Persoon Enkelvoud is zijn derde roman en leest bijna als een thriller. Kashua bouwt de spanning knap op en net als je denkt dat je opgelucht kunt ademhalen, haalt de schrijver een laatste streek met zijn lezers uit.
Een aanrader.
Hassnae Bouazza (حسناء بوعزة) schrijft voor onder meer Vrij Nederland, De Volkskrant, NRC Handelsblad, Elle, de Arabische site van de Wereldomroep en OneWorld. Met Femke Halsema werkt ze aan een documentaire over vrouwen en de islam. In 2009 was ze te bewonderen in Vrouw & Paard, ze is regelmatig te horen bij BNR Nieuwsradio en te zien in het programma Z.O.Z.. Dat ze nog tijd heeft om in het geheim voorbereidingen te treffen voor de vestiging van het kalifaat in Nederland, mag een wonder heten. Volg haar op Twitter.
Hassnae Bouazza, 29.05.2012 @ 07:41
14 Reacties
op 29 05 2012 at 09:41 schreef babs:
Op mijn lijstje. Bedankt!
op 29 05 2012 at 13:28 schreef MNb:
Wie de Kreutzersonate kent huivert bij voorbaat.
op 29 05 2012 at 14:47 schreef leo schmit:
Ik zou op twee manieren kunnen reageren op deze boekrecentie, negatief en positief:
1. Negatief: Met alle begrip voor de persoonlijke motieven van Kashua en zijn ongetwijfeld schone stijl (ik heb nog niks van hem gelezen), doemt bij mij een beeld op van een gedoogarabier. Ik twijfel er ook aan of zijn verdreven landgenoten hem zo weten te waarderen.
2. Positief: De toemnemende waardering voor Kashua’s werk zowel van Palestijnse landgenoten en Israelische burgers bewijst dat een een-staat oplossing nog niet zo’n slecht idee is.
op 29 05 2012 at 20:42 schreef Jon:
Ik kwam als best wel jongeman in Jeruzalem (in een tijd dat het wat beter leek te gaan) en noemde een Palestijn Israëliër. Dat viel niet goed. Maar nu ik terugkijk en met wat ik later heb geleerd, viel zijn reactie mee. Hij liet zien dat hij geïrriteerd was, maar stapte er ook snel overheen.
Dat moment heeft met terugwerkende kracht veel indruk op me gemaakt. Misschien nog wel meer dan de gewaarwording dat er in het best kleine centrum van Jeruzalem allerhande orthodoxe stromingen van drie wereldreligies door elkaar heenlopen, samen met wat wij normale mensen noemen (westers of iets meer Arabisch gekleed).
op 29 05 2012 at 21:29 schreef Saira:
Mijn broer (Hindoestaan met wat verdwaalde niet-Hindoestaanse voorouders) heeft in Egypte en Israel gewerkt.
In Israel dachten sommige Israeli’s dat hij een Israeli was, en sommige Palestijnen dat hij een Palestijn was. Dat vond hij wel grappig. Argwanend aangekeken worden omdat hij een typsche moslimnaam heeft, kon hij weer niet waarderen.
Op vakantie in het buitenland vroegen mensen of mijn Nederlandse man een Duitser was. Viel ook niet goed, even vergetend dat hij zijn achternaam te danken heeft aan een Duitse immigrantenvoorouder.
op 30 05 2012 at 01:29 schreef MNb:
De Bron van James Michener kiest geen partij, wellicht omdat het een roman uit 1965 is. Alleen denk ik dat je na lezen nog steeds geen opinie zult hebben. Die non-opinie zal wel een stukje helderder zijn.
op 31 05 2012 at 09:42 schreef hassnae:
Ho, ho, Kashua is geen excuustruus. Hij heeft een duidelijke mening aangaande de politieke situatie. Hij weigert zich alleen te committeren aan een politieke organisatie en dat is zijn goed recht.
op 31 05 2012 at 10:41 schreef Yvonne:
Hassnae
Tuurlijk is dat zijn goed recht maar dan vraag ik me af waarom niet?
op 01 06 2012 at 00:48 schreef MNb:
Of het allemaal erg links is weet ik niet, Edo. Het klinkt wel erg verstandig en dus – het is nu eenmaal het MO – behoorlijk onrealistisch.
Ga je dat boek nog lezen?
op 05 06 2012 at 10:42 schreef Yvonne:
Edo
Ik denk dat je echt wel weet hoe het een en ander in elkaar steekt.
Wat moet er gebeuren?
Dat joodse Israëliërs stoppen met hun kopieergedrag en erkennen dat het Groot Israëlische Rijk er nooit van zal komen omdat het misdadige handelen, nu geprojecteerd op de Palestijnen, uiteindelijk naar binnen toe zal slaan. Dan wordt het: “wil de echte jood opstaan”.
op 29 01 2013 at 13:06 schreef Met dank aan Hassnae: ‘Tweede Persoon Enkelvoud’ « Defrysk's Blog:
[…] Hassnae’s recensie dekt wat mij betreft de lading wel. Daar valt niets aan toe te voegen. […]
op 05 02 2016 at 21:35 schreef Edo:
Overigens doet Saoudi-Arabië met hun slachtingen in Yemen (gesteund door Vs) er niet voor onder. Om maar te zwijgen van hun binnenlands beleid en hun verspreiding van gewelddadige ideologie. Maarja olie.
op 05 02 2016 at 21:37 schreef Edo:
Overigens doet Saoedi-Arabië met hun slachtingen in Yemen en hun verspreiding van gewelddadige ideologie en walgelijk binnenlands beleid er niet voor onder. Maarja olie.
op 28 04 2016 at 17:03 schreef Edo:
Neemt niet weg dat Israel in mijn ogen bestaansrecht heeft. Ik denk alleen dat dit huidige beleid (en eigenlijk het beleid wat ze al decennia voeren) destructief is, vooral voor de Palestijnen maar ook op lange termijn voor Israel. De oprichting is gegaan met bloedvergieten, mensen zijn uit hun huizen gedreven, maar men kan niet terug in de tijd gaan. Volgens het vluchtelingenrecht hebben ze ‘right of return’. Ik denk dat dit alleen politiek niet haalbaar is helaas. Aanzienlijke vergoeding is wel het minste wat ze in mijn ogen zouden moeten krijgen. De beste vrienden van Israel zijn in mijn ogen degenen die strijden tegen de bezetting, en voor gelijke rechten voor elke burger. Hamas kan in mijn ogen alleen blijven bestaan, omdat elke alternatieve weg geen enkele zin heeft. Steun voor Hamas zal afnemen, wanneer Palestijnen gelijke rechten krijgen. Ik geloof dat zo goed alle Palestijnen dit als overwinning zullen zien en vrede dan zo goed als gegarandeerd is. Dat is mijn mening. Peace and equality for all, daar komt het op neer.
RSS