Liefde speelde geen rol

Esra Dede

Zij was verliefd en iedereen kon het zien. Dolgelukkig was mijn grootmoeder, achttien jaar en verloofd. Ze was niet zozeer verliefd op haar aanstaande echtgenoot. Ze kende hem maar net en veel date-mogelijkheden waren er niet toentertijd.

Ze was stapelgek op haar schoonmoeder. Elke dag gingen zij samen naar de hamam, waar zij werd vertroeteld door haar. Kadootjes en complimenten, het was de wens van elk meisje. Ze was zo gelukkig, dat ze het niet eens erg vond toen haar verloofde in militaire dienst moest. Ze had haar schoonmoeder en meer wou zij niet. Totdat hij terugkwam in een doodskist.

Trouw aan haar geloof

Hij begon er aan te wennen, ze had een mooi gezicht en een elegant figuur. Hij moest er ooit aan geloven. Hij was al dik in de twintig, het was tijd om een gezin te stichten. Zijn moeder had haar voor hem gevonden. Rustig, bescheiden, trouw aan haar geloof.

Misschien was mijn grootvader te druk met al het werk in het dorpje om de alarmsignalen op te pikken. Misschien wou hij het ook niet weten. Maar hij moest het een keer onder ogen zien. Dat was de dag dat zijn verloofde wegliep.

Verloofde gesneuveld

De markt in de stad is altijd een ontmoetingsplaats geweest voor oude en nieuwe vrienden. Het was op een mooie lentedag, dat twee kennissen elkaar tegenkwamen bij de tomaten. Al snel werden alle zorgen op de markttafel gelegd.

“Heb jij onze tragedie gehoord? De verloofde van mijn dochter is gesneuveld”
– “Wat naar! Heb jij onze tragedie gehoord? De verloofde van mijn zoon is ervandoor gegaan. Met een ander! En ze leek zo rustig…”

Terwijl de tomaten werden gewogen, werden ook de afwegingen gemaakt. Er werd voor de tomaten betaald en handen werden geschud. De mannen kwamen met de boodschappen en een andere, speciale boodschap thuis.

Een ding is zeker, liefde speelde geen rol.

Onafhankelijke vrouwen

Mijn moeder had nooit de intentie om te trouwen, ze was de meest pragmatische van de zes dochters. Klasgenoten drukten liefdesletter in haar handen als ze niet oplette, brieven die ze zonder te openen weggooide. Ze wou studeren, ze wou weg van haar kleine stad. Terwijl al haar vrienden één voor één trouwden, was zij druk bezig met schrijven. Ze schreef over onafhankelijke vrouwen, over haar lievelingsserie Charlie’s Angels en over liefde.

Toen mijn vader het huis binnenkwam, was zij allerminst onder de indruk. Een typisch Amsterdams straatjochie. Strakke spijkerbroek, bomberjack met hiërogliefen, knalrode Nikes en een kapsel dat het beste een semi-afro kon worden genoemd . Als het aan mijn moeder lag, nam hij een enkeltje terug naar Amsterdam-West.

Het voorstel werd echter in de achterkamertjes voortgezet. Mannen in de familie werden overtuigd, er werden beloftes gemaakt en een bruidssom werd vastgesteld. Zonder debat werd het besluit genomen. Achteraf vroegen ze of zij akkoord ging. Ze had voor een tweede keer kunnen weigeren, maar iets weerhield haar. Misschien het idee dat de universiteit te duur zou zijn, misschien de hoop op een nieuw leven in een ander land.

Een ding is zeker, liefde speelde geen rol.

Gevoelens zijn onvoorspelbaar

“Mama ik ben verliefd!”, riep ik toen ik op een dag van school thuiskwam. Ik zat in groep 5 en ik was verliefd op Vince, een jongen net verhuisd uit Suriname. Mijn vreugde werd beantwoord met een preek. Ik ben opgegroeid met het idee dat liefde na het huwelijk moet komen. Een huwelijk baseer je niet op gevoelens, want die zijn onvoorspelbaar. Ze kunnen er op een dag opeens niet meer zijn en dan is het fundament van je relatie verdwenen.

Het fundament zou een nuchtere blik moeten zijn. Een formule van karaktereigenschappen, familieverstandhoudingen en geloofsovertuiging. Zo horen moslims te trouwen.

Een preek die ik haast woord voor woord kan citeren. Het was ook deze preek waar ik aan dacht, die middag in Turkije.

Best aantrekkelijk

Toevallig waren al mijn tantes op bezoek in ons Turkse huis, toen een onbekende familie aan de deur klopte. Ze hadden mij toevallig buiten zien lopen, vroegen hier en daar naar mijn naam, kwamen erachter dat ik uit Holland kwam en grepen hun kans.

Mijn tantes vonden het wel leuk, het zou een “oefening” zijn voor de echte dag dat mijn hand zou worden gevraagd. Mijn moeder was er in de eerste instantie op tegen, maar werd overtuigd door haar zussen dat het allemaal heel onschuldig zou zijn. Onder het genot van een kop Turkse koffie werd er gekletst over Turkije, over hun familie en natuurlijk over mijn aanstaande echtgenoot.

Hij was eigenlijk best aantrekkelijk. Hij had groene ogen die niet naar mij keken, maar naar een punt achter mij. Een afwezig persoon, had ik geconcludeerd. Waarschijnlijk niet verder gestudeerd na de middelbare school. Uiteindelijk kwam er een voorstel van de aanstaande schoonfamilie, om elkaar beter te leren kennen. Alle ogen waren op mij gericht, want ik hoorde het bekende zinnetje “sorry mevrouw ik studeer nog, ik heb geen intentie om te trouwen” te zeggen. In plaats daarvan zei ik iets in de richting van “Waarom ook niet”.

Hollandse humor

Voordat ik het wist, werd ik meegesleurd naar de keuken en kreeg ik een tweede preek van mijn tantes en door mijn moeder. Een preek die ik nooit zal vergeten. Een waar ik voor gek werd verklaard, dat ik de beste jongen niet kende, dat je niet zomaar kan trouwen, dat ik zelf op zoek moest gaan naar iemand en dat diegene van mijn “niveau” moet zijn. Het feit dat mijn reactie een grapje was, maakte ze nog woester. “Hou die Hollandse humor maar voor jezelf” werd er geroepen.

Met een kort “ze is jong, ze weet niet wat ze zegt” werden ze weggestuurd. Soms denk ik terug naar die dag en bedenk ik mij hoe mijn leven was geweest en hoe het nu zal zijn. Ik weet nu dat ik de rationele pragmatische kant wel altijd zal willen opzoeken, maar dat ik mijn gevoelens even belangrijk zal vinden.

Een ding is zeker, liefde zal zeker een rol spelen.

Esra Dede is geboren en getogen Amsterdammer. Zij studeert geneeskunde en wordt door haar familie gezien als communist, omdat ze ooit lid was van de SP. Volg haar op Twitter.

Tweet

Esra Dede, 23.12.2014 @ 09:50

[Home]
 

Δ