Fuck Mimoun
Özcan Akyol
Illustratie: Heinrich Kley
Mensen,
Ik heb mijn rant een titel gegeven: ‘Fuck Mimoun’.
Voor ik begin, wil ik eerst een klein stukje voorlezen:
‘Mimoun klom in de vijgenboom van zijn opa. Hij rook de overrijpe bloesems in de tuin. Zijn opa, die nu een siësta hield in de hangmat, had Achmed, de geit, goed verstopt – in elk geval uit het zicht van zijn kleinkind.
Maar waar? En waarom?
Mimoun voelde het zweet langzaam in zijn onderbroek lopen. Het prikte een beetje in zijn anus. Hij kon het beest, dat hij elke dag vertroeteld had en waar hij zo gehecht aan was geraakt, na een zoektocht van twee uur nog steeds niet vinden. Nu liep een traan over zijn wang. Mimoun moest huilen, hij was verdrietig – … de smerige klootzak.’
Deze tekst komt uit een niet bestaand boek. Maar het had gekund.
Goed, met uitzondering van de laatste toevoeging dan.
Ik wil het vanavond met u hebben over de zogeheten allochtonenliteratuur. Dat zijn boeken die geschreven worden door schrijvers, die geboren zijn in Irak, Iran, Marokko en Turkije en vervolgens hier in Nederland romans publiceren.
U kent ze van de teevee- en radio-optredens. Dan hoort u ze heel vrolijk en bevlogen zeggen dat het nieuwe boek ‘die huisj van het Sjultan’ een absoluut meesterwerk is. Frappant genoeg spreken zij nagenoeg allemaal gebrekkig Nederlands, maar zijn ze wel in staat om boeken te schrijven van maar liefst 400 pagina’s.
Nu gun ik natuurlijk iedereen zijn natje en zijn droogje. En mensen moeten vooral doen wat ze niet laten kunnen, – maar de markt kent ondertussen wel een verzadiging van dit soort boekjes.
Ik bedoel: hoe vaak moet ik in vredesnaam blijven lezen over die geit in het geboortedorp?
Ik zie al voor me hoe dat gaat bij de uitgever. Dan komt zo’n schrijver binnen en die krijgt dan meteen de vraag naar zijn hoofd geslingerd van de gewiekste uitgever:
‘Abdel, wanneer schrijf jij je tweede boek?’
– ‘Iek niet weten, chef. Iek moet nadenken over die onderwerp.’
‘Waarom schrijf je niet een boek over je geit in Marokko?’
– ‘Mijn geit?’ vraagt de schrijver verbolgen. ‘Maar mijn eersjte boek gaat over geit Achmed.’
‘Ach, Abdel. Weten de mensen veel. Had je ook een schaap? Misschien kan je een boek over dat schaap schrijven.
– ‘Chef, die schjaap, Ali, ies van mij broer. Dat niet aardig ies voor hem. Iek geen rusjie willen.’
Afijn.
Het zal mij dan ook niet verrassen als een overgroot deel van de allochtonenliteratuur niet door de schrijver zelf, maar door een redacteur wordt geschreven. Hij vertelt over avonturen en de sfeer in zijn geboortedorp, probeert het nog tevergeefs op papier te zetten, en de redacteur maakt er brunaproza van. En ja, waarom ook niet?
De boeken vliegen immers als warme broodjes over de toonbank.
Ik vind het wel opvallend dat de schrijvers van allochtonenliteratuur in praktisch alle boeken de armoede en honger beschrijven – zíj zijn de sloebers -, maar zich hier in Nederland presenteren als dandy’s op boekenbals en boekpresentaties. U weet wel: mooie maatpakken van de Bijenkorf, zorgvuldig gecultiveerde snorren en inderdaad nooit te bescheiden om op radio en televisie mee te komen praten over een onderwerp.
De allochtonenschrijver noemt zich dikwijls kenner van zijn land, of doet dat althans voorkomen. Alles wat hij schrijft, wordt geaccepteerd en voor waarheid aangenomen. Hij is er tenslotte geboren en heeft de hele gang van zaken met zijn eigen grote bruine ogen gezien. Dat maakt hem klaarblijkelijk expert.
Maar zodra de auteur uit Irak de toestand hier in Nederland probeert te analyseren, net als hij zo gevat deed in zijn vorige boek, maar dan over zijn thuisland, valt hij genadeloos door de mand. Zijn analyse is tenenkrommend. De schrijver blijkt een rare pias. Een man wiens grappen de presentator noch de andere gasten snappen.
Men lacht uit beleefdheid mee. Maar de volgende uitzending wordt toch een ander uitgenodigd, iemand die daadwerkelijk verstand heeft van de materie en misschien een tikkeltje veelzijdiger is. Bij voorkeur een persoon met observatievermogen en een goede beheersing van de Nederlandse taal, vaardigheden die je mag verwachten van een schrijver, me dunkt.
Daarom, lieve mensen, roep ik alle allochtonenschrijvers op om Mimoun te vergeten. Het is nu wel klaar met die geit. Fuck Mimoun! U bent voornemens hier in Nederland literatuur te maken? Prima. Heel goed, zelfs. Maar dan eerst een jaar het klooster in om Nederlands te leren en daar uitsluitend naar de Hollandsche televisie kijken. Stiekem, want volgens mij mag je in het klooster helemaal geen televisie kijken.
En als de uitgever na dat jaar te kennen geeft, dat hij het helemaal niets vindt dat u opeens vloeiend ABN spreekt, moet u zijn voorstel om dan maar de allochtonenschrijver te acteren, resoluut verwerpen. Echt doen, hoor. U hoeft geen karikatuur van uzelf te worden.
Vertel ons liever over uw avonturen in dit vreemde land, hoe het nu is om uitgebuit te worden door een uitgekookte uitgever, die de liefde voor literatuur reeds lang geleden heeft ingeruild voor financieel winstbejag, en hoe het voelt om daar een exponent van te zijn.
Dezelfde verhalen zijn al vaak genoeg verteld door verschillende schrijvers. Wij – nu spreek ik niet als schrijver maar als lezer – zijn er wel klaar mee.
Kom eens met iets vernieuwends. Verras ons een keer.
Bovenstaande rant werd afgelopen vrijdagavond uitgesproken op het Winternachtenfestival. Özcan Akyol is een megalomane verhalenverteller met een pathologische geldingsdrang en een chronische schrijf- en leeswoede. Lees zijn blog.
Özcan Akyol, 23.01.2012 @ 07:48
20 Reacties
op 23 01 2012 at 09:31 schreef Khadijah:
Toch wel komisch, dat je uitgerekend voor de naam Mimoun hebt gekozen. Mimoun zoals je het zo schrijft is een vrij klassieke jongensnaam, meestal uit het Noorden van Marokko, tegenwoordig niet vaak meer gegeven aan de nieuwgeboren jongetjes, op uitzonderingen na natuurlijk.
Waarom is deze naam dan bij je opgekomen en heb je er niet voor gekozen om bijvoorbeeld “Fuck Yilmaz” ervan te maken. Waarschijnlijk hadden ze geen kabel in dat klooster waar jij hebt gezeten, stiekem alleen misschien een kleine televisie en een oude videorecorder en de enige band die beschikbaar was “Shouf Shouf Habibi” , welke je dan ook dagelijks een paar keer hebt afgespeeld uit pure….verveling, ja dan blijft zo’n naam je wel bij natuurlijk.
En ik zeg “Vooruit met de geit, Fuck Yilmaz en laat die uitbuiters een poepie ruiken, waar het klooster al niet goed voor is.”
Oh wist je trouwens dat er kloosters zijn waar je ook helemaal niet mag praten?
Ik ga eens kijken op je blog, ik ben gek op verrassingen!
p.s. mijn zoontje is zo’n uitzondering, prachtige naam Mimoun!
op 23 01 2012 at 10:19 schreef Roos:
Nooit klaar met de eeuwige weilanden, gereformeerde ouders en andere jeugdherinneringen van het autochtone deel der letteren?
op 23 01 2012 at 10:56 schreef Rob:
Shit man, net nu mijn debuutroman Klaartje 23 over een koe in Gasseltenijeveen morgen in alle Italiaanse boekwinkels ligt.
op 23 01 2012 at 10:58 schreef Migrantenliteratuur « Mainzer Beobachter:
[…] een stuk over migrantenliteratuur. Het is wat provocerend bedoeld en heeft daarom de rauwe titel Fuck Mimoun, maar schrijver Özcan Akyol slaat […]
op 23 01 2012 at 11:00 schreef Jona Lendering:
Ik wilde een antwoord geven, maar het systeem waarop FN draait lijkt me slechts een beperkt aantal letters toe te staan. Dus maar even via mijn eigen blog (http://mainzerbeobachter.wordpress.com/2012/01/23/migrantenliteratuur/)
op 23 01 2012 at 12:39 schreef Makbouli:
Dit is zo herkenbaar! Ook ik vraag me al tijden af hoe het in godsnaam mogelijk is dat een, op z’n minst, slecht Nederlands sprekende auteur het presteert Nederlandse literatuur te schrijven. “Dat klopt niet” zegt mijn politiehart (om maar even grappig ui de hoek te komen).
Omdat ik er niet was tijdens Winternachten, volgt hier een virtueel applaus voor jouw rant!
op 23 01 2012 at 13:32 schreef Thomas E:
Het best bewaarde geheim in de uitgeverswereld: het aandeel dat een redacteur had in de totstandkoming van een bestseller. De mare gaat, dat zelfs bij gevestigde auteurs plots worden aangepast – en halve stukken herschreven – in samenspraak met cq bijna gedicteerd door redacteurs.
op 23 01 2012 at 14:34 schreef Herbert:
Het zijn gewoon streekromans. En voor die mierzoete brei is gewoon een markt.
Heeft de rant nog wat opgeleverd of heeft de doelgroep het niet begrepen?
op 23 01 2012 at 14:59 schreef Rene Koeman:
Ik vind het niet zo raar dat mensen die een taal slecht (uit)spreken, best in staat zijn diezelfde taal wel goed te kunnen schrijven. Zeker met al die spellingscontrole in de gemiddelde tekstverwerker. En ik kan me eigenlijk niet voorstellen dat ook ‘native’ auteurs weleens stijl- en grammaticafouten maken, daar zullen uitgevers toch ook wel eens verbeteringen aanbrengen?
op 23 01 2012 at 15:08 schreef Rob P.:
En waarom wordt Martin Šimek niet genoemd? Dit hele stuk gaat over hem
op 23 01 2012 at 16:44 schreef ralf:
Als migranten boeken schrijven richten ze minder schade aan dan wanneer ze, zonder te kunnen koken, een restaurant met de cuisine van hun moederland openen.
op 23 01 2012 at 16:52 schreef Doc:
“Maar dan eerst een jaar het klooster in om Nederlands te leren en daar uitsluitend naar de Hollandsche televisie kijken.”
Dus eerst moeten ze slimmer worden en daarna weer dommer?
op 23 01 2012 at 18:05 schreef MNb:
Vol trots kan ik zeggen dat ik nog nooit allochtonenlectuur heb gelezen. Wel ken ik aardig wat boeken van Surinaamse schrijvers, maar die zijn voor mij geen allochtonen.
Nou vind ik het overgrote deel van de Nederlandse literatuur pet.
Als Curacao ook tot Allochtonië behoort is er één uitzondering. Dat is dan ook meteen een meesterwerk, eentje die volkomen onterecht ontbreekt op de lijst van Jona Lendering en naar mijn particuliere mening tot de top drie van Nederlandse literatuur behoort:
Dubbelspel van Arion.
Even door de noodzakelijke beschrijvingen van de eerste vijf bladzijden heenkomen en daarna begint een niet te stoppen hellerit waar Openbaringen bleek bij afsteekt.
op 23 01 2012 at 19:29 schreef Jan van Dijk:
Ach het is gewoon een kwestie van niveau.
Het “Nederlandse” woord fuck, ook wel fok genoemd, kent in die kringen iedereen, zelfs na voortijdig verlaten van het VMBO.
op 23 01 2012 at 20:24 schreef Thomas E:
@MNb
“Vol trots” ???
op 24 01 2012 at 01:43 schreef leo schmit:
Heel goed, zelfs.
Echt doen, hoor.
Ik zou in deze twee gevallen geen , gebruikt hebben.
… vaardigheden die je mag verwachten van een schrijver, me dunkt.
Mij dunkt, vaardigheden ….
op 24 01 2012 at 18:08 schreef MNb:
Thomas E: hap hap. De openbare bieb in Moengo bevat nauwelijks allochtonenliteratuur en een boekwinkel is er al helemaal niet. Toch ben ik trots dat ik er woon.
Wat denk je, zou de plaats waar iemand woont invloed hebben op zijn/haar literaire belangstelling?
op 27 01 2012 at 22:52 schreef Rudolf Paul:
Verhaal over allochtoon en autochtoon:
http://www.writehistory.be/?p=verhaal&id=12461
en
http://www.writehistory.be/?p=verhaal&id=12468
op 29 01 2012 at 15:40 schreef Rudolf Paul:
Dubbelspel van Arion is toch een veelgelezen en zeer gewaardeerd boek sinds het gekozen werd voor ‘Nederland Leest” in 2006 ?
op 01 02 2012 at 20:42 schreef You On A Gin:
Hum, raar woord, “allochtonenlectuur”. :)
Qua Antilliaanse (Arubaanse om precies te zijn) lectuur beveel ik Wi-Ki-Ki-Ri-Ri-Ki van Frances Kelly aan. Ook erg leuk om voor te lezen aan je kinders.
Ik vind Mimoun ook een mooie naam. Mijn favoriet is denk ik Nordin. Ik weet het niet, die naam doet me gewoon iets.
RSS