Dus Femke noemt de islam hardvochtig; et alors?
Hassnae Bouazza en Nadia Bouras
Illustratie: Henri Gerbault
Vanaf het moment dat Femke Halsema in de eerste aflevering van de serie Seks en de Zonde de islam ‘hardvochtig’ noemde, is er kortsluiting in de hoofden van nogal wat moslims en hun autochtone apologeten die online leeglopen over het kwaad dat Seks en de Zonde heet.
Volgens de boze mediaconsumenten schildert de serie moslimvrouwen af als ‘zielig en onderdrukt‘, is Femke bevooroordeeld en gedraagt ze zich als een ‘white saviour‘ en had de serie gemaakt moeten worden door mensen die wél verstand hebben van de islamitische wereld.
Quasi-wetenschappelijk gebazel
Ons wordt onzorgvuldigheid, islamofobie en domheid verweten, niet zelden door mensen die in krakkemikkig Engels vervallen om hun duizelingwekkende leegte te verhullen (of dat althans pogen), mensen die ons verwijten alleen afvallige vrouwen te portretteren of die ‘kritisch zijn op het eigen geloof’ en die ons voor ex-moslim uitmaken.
Daar sta je dan, met je quasi-wetenschappelijke gebazel, ons onzorgvuldigheid te verwijten, terwijl je zelf de ene na de andere koe van een fout maakt.
Liefdevol geportretteerd
Toegegeven, we dragen niet het ‘Wij Blijven Hier-certificaat van goedkeuring’, maar we zijn ex-moslim noch islamofoob en portretteren evenmin afvallige vrouwen of ‘vrouwen die kritisch zijn over het geloof.’ Wellicht is het een idee zelf wat zorgvuldigheid te betrachten alvorens anderen luidkeels de maat te nemen.
De vraag is waar we deze verwijten aan hebben verdiend. Hoe kan iemand stampvoetend volhouden dat we vrouwen wegzetten, terwijl we die vrouwen juist liefdevol hebben geportretteerd, vrouwen die zeer secuur en genuanceerd de samenlevingen duiden waar ze deel van uitmaken, daarbij niet alleen de (historische) rol van religie in acht nemend, maar ook de verschillende factoren die de maatschappijen beïnvloeden zoals politiek, cultuur, tradities, patriarchie, sociale klassen, noem het maar op.
‘Maar Femke vindt de islam hardvochtig’, krijsen de boze kijkers. Et alors? Maakt dat van haar geen gesprekspartner? Mag ze haar eigen ideeën niet toetsen? Is ze alleen geschikt als ze als een Alice in Wonderland vol naïeve bewondering overal ja op knikt?
Onbekende perspectieven
Nederland kent al dertien jaar een dodelijk vervelend islamdebat waarbij iedereen maar wat roept. Waarom niet het podium gebruiken om eens een aantal van de hete hangijzers voor te leggen aan de vrouwen over wie veel gesproken wordt, maar die zelden gesprekspartner zijn? En dan eens niet de bekende namen die in ieders kaartenbak zitten, zoals Irshad Manji en Mona el Tahawi, maar nieuwe gezichten en verhalen die onbekende perspectieven openen.
Waarom dan deze negativiteit? Wat is erop tegen je vragen, hoe gekleurd ook, aan het begin te poneren en deze door de vrouwen te laten beantwoorden? Neem een voorbeeld aan de vrouwen in de serie. Of is het vertrouwen in de eigen overtuiging zo zwak dat iedere kritische vraag tot een existentiële identiteitscrisis leidt? Gesprekken gaan dieper daar waar er wrijving is, niet bij blinde adoratie.
Willoze moslimvrouw
Waarom dat egocentrische genavelstaar, de drang om alleen jezelf en je groepsgenoten te willen herkennen, niet bereid te zijn je blik te verruimen? Waarom zou het verhaal van Fadwa Kartoubi minder waard zijn dan dat van Nora Asrami?
Wat is erop tegen intelligente, mondige vrouwen te portretteren die het beeld van de onderdanige, willoze moslimvrouw charmant afbreken?
Waarom zou je deze vrouwen, die hun sporen hebben verdiend, weg willen zetten als zielig en onderdrukt? Want dat is nog wel het opvallendst aan alle commotie: het is niet de serie die hen wegzet als zielig en onderdrukt, het zijn de vele boze internetmoslims die dat doen.
Emotionele incontinentie
Waarom de makers gebrek aan ‘sisterhood‘ verwijten terwijl bij jouzelf de solidariteit met en het respect voor de vrouwen in de serie ver, ver te zoeken is? Omdat de vrouwen niet makkelijk in een hokje te plaatsen zijn? Omdat ze zowel gelovig zijn als kritisch over de omstandigheden waarin ze leven? Zit daar de pijn?
Wie wil discussiëren, doet dat op basis van feiten, niet op meningen gevormd op basis van geruchten, kwaadaardige leugens en emotionele incontinentie.
Voor het eerst heeft het grote publiek in Nederland kennis mogen nemen van zeven uitzonderlijke vrouwen die zeer eloquent over hun leven praten, onderbouwd hun samenlevingen duiden en nogal wat Westerse vooroordelen ontkrachten.
Dankzij de sharia
Is het iemand opgevallen dat de Saoedische mensenrechtenactiviste Souad Al Shammary vertelde dat zij dankzij en niet ondanks de sharia als eerste vrouw zaken kon bepleiten in de Saoedische rechtbank?
Heeft iemand opgemerkt hoe geestelijke Rufaida Al Habash extremistische geestelijken met hun eigen bronnen op hun nummer zet?
Heeft er ook maar iemand iets geleerd van Latifa Jbabdi’s herinterpretatie van de bronnen om gelijke rechten voor vrouwen af te dwingen?
Dat zijn slechts drie van de vele punten die een discussie waard zijn. Waar lering uit getrokken kan worden.
Weerzin tegen Femke
Maar nee, men was te druk met de eigen weerzin tegen Femke. Omdat ze de islam hardvochtig noemde. Dat ze vervolgens zeven vrouwen aan het woord liet die dat weerspreken, ontgaat de critici kennelijk. Dat Femke een antwoord heeft gevonden op haar beginvraag, op basis van wat de vrouwen hebben verteld, is in het blinde gescheld ook verloren gegaan.
Terwijl de boze niet-kijkers druk waren met sociologengezever over ‘politieke representatie’ en verwijten aan het adres van de makers, hebben zeven geweldige vrouwen uitgebreid hun verhaal gedaan en de islamitische wereld een heel wat intellectueler en zachter gezicht gegeven dan alle internethuilmoslims de afgelopen dertien jaar.
Constructieve bijdrage
Dát zijn de feiten. En voor wie het anders ziet: Maak ook een serie. Maak er tien. Hoe meer, hoe beter. Leef jullie uit. We zijn reuzebenieuwd naar de producties en hoe verschrikkelijk verrijkend en goed gemaakt die zullen zijn. Wij juichen wél iedere constructieve bijdrage toe.
Hassnae Bouazza en Nadia Bouras zijn respectievelijk eindredacteur/regisseur en redacteur van Femke Halsema’s serie Seks en de Zonde, terug te kijken op Uitzending Gemist.
Hassnae Bouazza, 19.06.2014 @ 07:08
13 Reacties
op 19 06 2014 at 08:56 schreef Jose:
Proficiat Femke en Hassnae!
Dit was met -Niemandsland- van Rudi Vranckx
het allerbeste programma op tv sinds tijden.
Eerlijk, duidelijk, respectvol, zowel naar de vrouwen als ook naar de Islam.
Hopelijk komen er nog veel van zulke programma s.
op 19 06 2014 at 08:59 schreef Thomas E:
Als je een dergelijke serie maakt kan je het nooit goed doen. Niet bij de streng gelovige moslims, zéker niet bij de polderbekeerlingen, maar natuurlijk ook niet bij Henk en Ingrid.
Ik vind dat jullie een mooie, integere serie hebben gemaakt. Op vele momenten ook een eye-opener. Chapeau!
Maar ik blijf de ‘achter haar tanden monkelende’ Halsema in deze setting onecht vinden. Je voelt constant dat ze het liefst zou willen roepen: “flikker die hoofddoek toch in een hoek en laat je niet door die kerels de les lezen!” Maar binnen dit format kan zij haar felle interruptie-sneeren niet kwijt en moet ze begripvol overkomen.
op 19 06 2014 at 09:46 schreef JPK:
In reactie op Thomas’ opmerking hierboven over de bijdrage van Femke Halsema aan de serie, ik vrees dat Hassnae zonder zo’n BNer aan boord de serie nooit gefinancierd zou hebben gekregen.
Meer algemeen, wat in elk geval weer eens duidelijk gedemonstreerd wordt, zowel door de serie als alle discussies daaromheen, is het feit dat ‘de Islam’ even monolithisch is als ‘het Christendom’.
op 19 06 2014 at 11:04 schreef MNb:
“De vraag is waar we deze verwijten aan hebben verdiend.”
Dat is nogal simpel. Hoewel ik geen enkele aflevering heb kunnen zien is mij volkomen duidelijk dat jullie iets doen wat niet hoort: de geïnterviewde moslima’s serieus nemen en als gelijkwaardig behandelen. Daar horen stekelige opmerkingen a la “hardvochtig” nu eenmaal bij. Maar dat is in Nl. helemaal niet de bedoeling! Moslima’s behoren geen eigen mening te hebben. De islamofoob zegt dan “kijk die perfide islam toch eens!”. De islamofiel zegt dan “we moeten duidelijk maken hoe vrouwvriendelijk de islam is!” Jullie zijn geen van beide – net zo min als ik trouwens. En dus passen jullie niet in het plaatje.
Je volgende vragen worden dan beantwoord met het gebruikelijke “never mind the facts”.
op 19 06 2014 at 12:09 schreef Marion Meulenbroek:
De portretten van de vrouwen gaan over hun individuele levens en visies. Alle vrouwen zijn Moslim en dat is de enige overeenkomst. Wie denkt al dan niet diepzinnige vragen over de Islam te kunnen beantwoorden door met een paar vrouwen te spreken slaat de plank natuurlijk mis. En dat leek wel de bedoeling, zeker in deel 1. We hebben 7 vrouwen een beetje leren kennen. Meer moet niemand er van willen maken.
op 19 06 2014 at 12:48 schreef vander f:
@Marion,
vind je?
Alhoewel ik uiteraard niet weet wat je met diepzinnig bedoelt maar het ging toch allemaal over vrouwen en hun ‘Islam’ beleving.
Ik vind het verfrissend en verduidelijkend om te horen hoe deze scherpzinnige vrouwen daar in staan en we vooral geen afstandelijk academisch theoretisch discours te zien krijgen.
Dat soort geouwehoer ken ik onderhand wel weer.
op 19 06 2014 at 12:52 schreef Ana:
Alle afleveringen gezien. Niets op tegen, in tegendeel. Ik zat niet bij alles op het puntje van mijn stoel (op het eind iets minder dan in het begin, werd inderdaad ook een beetje Halsemamoe, maar dat vooral door haar misschien nog wel te verbeteren interview stijl; per slot van rekening is de journalistiek ook een vak), maar dat geeft niet. Het was van begin tot eind interessant om deze vrouwen aan het woord te horen en ik heb mij ook vergaapt aan de vaak boeiende entourage waarin alles te zien was. Mooie serie, complimenten!
op 19 06 2014 at 17:03 schreef Benedictus:
Trek het jullie niet aan. Het was een goed programma. Jaloezie speelt ook een rol. Over de islam wordt toch niemand het eens. Het is WEL goed om de vrouwen daar zelf aan het woord te laten, vooral diegenen die een “klokkenluidersrol” vervullen om de islam menselijker te maken.
op 19 06 2014 at 18:30 schreef Leo Schmit:
@benedictus; Ik begrijp dat je bijdrage positief bedoeld is (‘goed programma’), maar wat is er nou zo ‘onmenselijk’ aan de Islam om dit programma te zien als een poging om deze religie ‘menselijker’ te maken? Ik vraag dat omdat ik een kleine tien jaar in landen heb verkeerd waar de Islam voor een groot of overgroot deel van de bevolking van betekenis is en laat ik daar nou zoveel ‘menselijke’ mensen zijn tegengekomen. Meer dan thuis eerlijk gezegd.
op 19 06 2014 at 20:07 schreef Sasha Berkman:
Touchee Leo!
op 19 06 2014 at 22:34 schreef dewanand:
Namaste Hassnae Bouazza en Nadia Bouras,
Leuk betoog, erg constructief.
Kijk in het kort gaat het hele vrouwen emancipatie debat overal ter wereld hierom:
1. Toos Koedam, ‘Is een vrouw een mens’ (‘Is a woman a human’), Uitgeverij An Dekker, Amsterdam, 1991.
2. Kan een vrouw meer dan koken, baren, zogen, schoonmaken, afwassen en bloot bukken of liggen op haar rug voor haar man?
3. Zijn alle vrouwen hoeren of nauwe, heilige maagden met dichtgenaaide scheurtjes.
enz enz.
Maar goed, als Wij het zuiver biologisch bekijken, die M/V problemen dan is er gewoon geen islam meer, geen hindoeisme, geen christendom, enz, nee, het gaat dan om een soort natuurlijke symbiose, zoals de bij en de bloem of kip en ei probleem.
Ook ik als koelieboy uit kwatta slums moest leren om met de drie genoemde punten om te gaan mbt meisjes en vrouwen. En ik moet toegeven, ja hoor een meisje is meer dan haar drie domintelligente scheurtjes;
thank you so much Gods and Goddesses that you made girls so stupid for us men.
dewanand en Wieroe
hindoe fundamentalisten
op 20 06 2014 at 19:30 schreef Martin:
Heel nieuwsgierig hoe Nederland reageert als er een vergelijkbare serie gemaakt zou worden over extreem gereformeerden zoals bijvoorbeeld in Barneveld of de rest van de “bible belt”.
op 25 06 2014 at 13:10 schreef Kees T.:
Ik vond het een mooie documentaire. Het zou inderdaad interessant zijn om een vergelijkbare serie te maken over gereformeerden, streng-katholieken, Jehova’s en Mormonen. Juist niet-gelovigen hebben geen idee wat er in de hoofden van die mensen afspeeld.
RSS